Tefsir Tarihi ve Usulu 9. Ünite özeti Medineweb

[nurşen35]

Tefsir Tarihi ve Usulu 9. Ünite özeti Medineweb

Esbab-ı Nüzul : Nüzul sebepleri anlamına gelen bu ifade Hz. Peygamberimizin risalet döneminde meydana gelen ve Kur'anın bir veya bir kaç ayetinin ya da bir suresinin inmesine yol açan olayı durumu ve soruyu ifade etmek üzere kullanılan tabirdir.

Kur'anı Kerimin bütün ayetleri belli sebeplere bağlı inmemiştir. Alimler sadece 500 kadar ayetin iniş sebeplerinin bulunduğunu tesbit etmişlerdir. Kur'anın Hz. Peygamber (sav) döneminde belirli olaylara cevap olarak inmesi sonra ki dönemde müfessirlerin Kur'anı yorumlarken başvurdukları önemli bir tarihi referans ve anlama yöntemi haline gelmiştir.

Esbab-ı Nüzulün Çeşitleri ;

1. Doğrudan Hz. Peygamber'e (sav) yöneltilen sorulara cevaben inen ayetler
2. Toplumda infiale sebep olan bir olay hakkında inen ayetler
3. Herhangi bir meselenin dini hükmünü beyan etmek için nazil olan ayetler

Esbab-ı Nüzulü Bilmenin Faydaları ;

1. Nüzul sebepleri bilindiği zaman ayetlerin manalarını anlamak kolaylaşır
2. Nüzul sebepleri bilindiği çeşitli konularla ilgili hükümler içeren ayetlerin hikmetlerini tesbit etmek kolaylaşır
3. Bazen bir ayetin zahir anlamı açık bir şekilde anlaşılır. Ancak ayet ile kastedilen asıl mana onun nüzul sebebi bilindiği zaman ortaya çıkar.
4. Herhangi bir ayetin özel olarak bir şahıs hakkında inmediği zaman belli bir kişi hakkında nazil olmuş gibi kullanılır.

Esbabun Nüzulle İlgili Bazı sorunlar ve Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar ;

1. Ayetlerin nüzul sebeplerini bilmek son derece önemli ise de bunları bilmeden Kur'anı anlamanın imkansız olduğunu söylemek doğru değildir. Nüzul sebepleri Kur'an ayetlerinin 500 kadarına tekabul eder. Bu rivayetlerin bir kısmı zayıf rivayetler kategorisindedir. Nüzul sebeplerini Kur'anı anlamada yardımcı unsur olarak görülmelidir.

2. Ayetlerin iniş sırasını bilmek , Kur'anın nüzul tarihini tesbit etmek açısından önemli ise de Kur'anın bir kitap olduğu ve dinin kemale erdiği gözönüne alındığında tilavet tertibine göre okunması arasında çok fazla fark yoktur.

3. Nüzul sebepleri her ne kadar özel olsa da bunların hükümlerinin genel olduğu unutulmamalıdır.

4. Nüzul sebebiyle ilgili rivayetlerde oldukça abartılı ve hatta asılsız bilgilerede yer verilmiştir.

5. Nüzul sebepleri Kur'anın iniş süresince vuku bulmuş olaylarla ilgili bir kavramdır.

6. Nüzul sebeplerinde aynı ayetle ilgili birbirinden farklı rivayetler nakledilir.
Nüzul sebepleri sadece Hz. Peygamber (sav) döneminde olan hadiselerle ilgilidir. Peygamberlik (sav) öncesi ya da Peygamberin (sav) vefatından sonra meydana gelen olaylar nüzul sebebi olamazlar.
Nasih-Mensuh ; Kelime anlamı nesh , yok etmek , gidermek bir şeyi bir yerden başka yere nakletmek ve yazmaktır.
Dini terim olarak nesh , herhangi şer'i hükmün yerine başka bir şer'i hüküm gelerek öncekinin hükmünü ortadan kaldırmasıdır.
Hükmü kaldırılmış olan ayete '' mensuh''
Hükmü ortadan kaldıran ayete de '' nasih'' denir.
Nesh Türleri ;
1. Kur'anın Kur'anı neshi
2. Kur'anın sünneti neshi
3. Sünnetin sünneti neshi
4. Sünnetin Kur'anı neshi

Kur'an'da Neshin Varlığını Kabul Edenlerle Etmeyenlerin Delilleri

1. Bazı ayetlere vardır ki neshi kabul edenlere göre Kur'an'da hükmü kaldırılan ayetler bulunduğuna delildir.

2. Kur'an ayetleri arasında neshin vuku bulduğu görüşünde olanlar bu konuda alimlerin icma ettiğini ileri sürmektedir.

3. Kur'an ayetleri arasında neshin vuku bulduğunu söyleyenler bu konuda rivayet edilen haberleri delil gösterirler. Kur'an'da neshin olduğunu ispat etmek için daha güçlü delillere ihtiyaç vardır. Zira hükmünü ortadan kaldırdığınız metin ilahi kelamdır.

4. Neshi kabul edenler aklen de neshin vuku bulabileceğini söylemektedirler.

5. Neshi kabul edenler nasih ve mensuh ayetlerin anlam itibarıyle birbiriyle uzlaştırılamayacak kadar çelişkili olması gerektiğini düşünür. Nesh ilişkisi olduğu söylenen ayetlerde tahsis , takyid , tedricilik gibi hususların mevcut olduğu öne sürülür.

6. Kur'an'da neshin var olduğunu söyleyenler nasih ayetin , mensuh ayetten sonra gelmiş olması gerektiğini ileri sürerler.

7. Kur'an'da neshi kabul edenlere göre hem nasih , hem de mensuh dini bir hükümle ilgili olmalıdır.

Kur'an'daki Neshin Çeşitleri

1. Hükmü mensuh metni baki ayetler
2. Hükmü baki metni mensuh ayetler
3. Hem hükmü hem de metni mensuh ayetler

Kasasu'l Kur'an ( Kur'an Kıssaları )

Kök itibariyle k-s türemiş kelimeden olan iz sürmek , peşinden gitmek , bir haberi ya da sözü açıklamak , bildirmektir.
Kur'an'da üç tür kıssa bulunmaktadır :
a. Allah elçilerini , elçilerin getirdikleri mesajları ve bu mesajları ümmetlerinin gösterdikleri tepkilerileri anlatır.
b. Geçmişte yaşayan bazı topluluklar hakkında anlatılan kıssalar
c. Hz. Peygamberin (sav) dönemindeki olaylarla ilgili olan kıssalar.

Kur'an Kıssalarının Özellikleri ;

1. Kur'an bir çok kıssadan müteşekkil bir kitap görünümündedir.
2. Kıssalar Allah'ın tarih boyunca elçiler aracılığıyla insan varlığına gönderdiği mesajları müspet yada menfi insani tutumlara verdiği cevapları anlatır.
3. Kur'an'da dünya ve ahiret ikilisi birbirlerinin alternatifi olarak kullanılmaz.
4. Kur'an kıssalarının özelliklerinden birisi da tekrar edilmeleridir.

Kur'an'daki Kıssaların Hedefleri ;

1. Tevhid , nübüvvet ve ahiret inancı gibi itikadi konuları önceki ümmetlerin kıssalarını anlatarak tahkim olmak.
2. Hz. Peygamberimizi (sav) ve müminleri teselli etmek için ve önceki Peygamberlere ümmetlerinden misallar vererek bütün Peygamberlerin tebliğ yaptığını , her ümmeti benzer sıkıntılardan geçtiğini anlatmak.
3. İslam topluluğuna Hz. Eyyub'un sabrını, Hz. Yusuf'un iffetini, Firavunun zülmünü anlatarak doğru olan yola dikkat çekmek.
4. Akla ve kalbe hitap ederek toplumu eğitmek ve yetiştirmek
5. Anlatılan kıssalardan ortak bir prensibe ulaşmak ve fikir vermek.

Kur'an Kıssalarına Dair Bazı Problemler

1. Kur'an'daki kıssaların büyük çoğunluğu tarihte olan vakalarla ilgilidir. Kutsal kitaplarda önemli olan verilmek olan mesajdır. Kur'an'ın lafzen ve manen mucize oluşu , Kur'an'daki her bilginin uygun şekilde nakledilmiş olmasıdır. Mesela '' İşte bunlar Allah'ın ayetleridir. Biz onları sana hakikate uygun olarak anlatıyoruz'' ayeti kerime Kur'an 'daki kıssaların gerçeğe uygun olduğunu ifade eder.

2. Kur'an'da hangi kıssanın anlatılacağına karar veren Şüphesiz ki yüce Allah'dır.

3. Edebi uslup içerisinde anlatılan kıssaların tarihsel gerçekliğinin olup olmadığı önemli değildir. çünkü ; anlatım tarzı bir olayı hakikati ile anlatmak için değil bir mesajı en uygun temsille muhataba iletmek için kullanılmıştır.

4. Kur'an bir tarih kitabı olmadığı için kıssalarda tarihi bir bilgi bütün olarak bulunmaz. Kur'an'da kronolojik bir anlatımla naklediliyor gibi görünen tek kıssa , Hz. Yusuf'un (as) kıssasıdır. Kur'an'ın kıssalarındaki bu tarihsel boşluklar bazen uydurma haberlerle ve israiliyat türü rivayetlerle doldurulmaktadır.

Kur'an Tefsirinde İsrailiyat

İsrailiyye kelimesinin çoğulu olan İsrailiyat , Yahudi , Hıristiyan ve diğer kültürlerden İslamiyete giren rivayetler bütünüdür. İbn Haldun, ilk müslümanların özellikle güneş , yıldızlar, ay , kainatın yaratılması gibi kevniyat konularını Ehli kitap mensuplarına sorduğunu nakletmektedir. Kabul Ahbar gibi Kitab- Mukaddes bilgisine sahip kişilerin rivayyetleri tefsir kitaplarını doldurmuştur.
Taberi'nin ''Camiul- Beyan'ında bir çok israili rivayetin bulunması kesinlikle o tefsirin değerini düşürmez. İsrailiyatın aktarılması ne o rivayetin doğru, ne de o müfessirlerin güvenilmezolduğunu gösterir. Kur'an'dan herhangi bir ayeti anlamakta zorluk çeken inananların Ehli kitap bilgisine başvurmaları tamamen iyi niyetlerden Kur'anı anlamaya yönelik çabalardan kaynaklanmaktaydı.

İsrailiyatın Kur'an Tefsirine Giriş Yolları

1. Önceki kültüründen kendisini kurtaramayan mühtedilerden gelen nakiller
2. israili rivayetleri tashih etmek için İsrailiyata müracaat edenler
3. Ehli kitap hanımlarıyla evlenme izninin doğurduğu mevcut ortamda yetişen yorumcular
4. İslam düşmanlarının İslam2ın ruhunu kirletmek için uydurulmuş rivayetler
5. Bazı hikayecilerin hoşa gitmesi için uydurdukları rivayetler
6. Ehli sünnete karşı olan fırkaların uydurdukları rivayetler
7. İsrailiyatın bir kısmı da bir şeyi izah etmek için karıştırmıştır.

İsraili Haberlerin Çeşitleri ;

1. Senedi sahih olup Kur'an'a ve sünnete makbul olan haberler.
2. Yalan olduğu bilindiği halde bazı müfessirler tarafından nakledilmiş, bazıları kabul etmemiş,
3. Sıhhati tam olarak bilemediğimiz ne kabul ne de rededebileceğimiz rivayetler
Sahabe de İsrailiyata müracaat etmiş ve titizlikle değerlendirmiştir. Müracaat ettikleri konular ;
a. İtikadi konular
b. Hz. Peygamberin (sav) izah ettiği meseleler
c. İlgilenilmesinde hiç bir faydası olmayan polemikler
d. Fıkhı hükümler

İsraili haberleri nakleden bazı isimler şunlardır ;
Kabul Ahbar , Abdullah b. Sellam el-Ensari , Vehb b. Münebbih ve Abdülmelik b. Abdilaziz b. Cüreyc






[Linkler Ziyaretçilere Kapalıdır.Giriş Yap Veya Üye Olmak için TIKLAYIN...]


hazırlayan nurşen35..