tefsir usulü-5. ve 6.hafta özeti

[Medine-web]

tefsir usulü-5. ve 6.hafta özeti

tefsir usulü-5.hafta özetidir.
KUR’ÂN-I KERİM’İN ÂYETLERİ
Lügat olarak ayet: açık alâmet, işaret, nişane, delil, olağanüstü bir olay ve topluluk gibi mânâlara gelir.
Istılahta âyet: Kur'ân-ı Kerim’deki surelerin içinde bulunan, başı ve sonu belli olan, bir veya daha fazla cümleden oluşan kelâm demektir.
Ayetin çoğulu ây veya âyât’tır.
Ayetin son kelimesine, iki ayeti birbirinden ayırdığı için fasıla (ayıran), bu fasıla kelimesinin son harfine de harfu’lfâsıla (ayıran harf) denir.
Kuran’da geçen ayet kelimesinin farklı anlamları:
1- Mucize anlamına gelmektedir.
2- Alâmet anlamına gelmektedir.
3- Kur'ân âyetleri anlamına gelmektedir.
4- İbret anlamına gelmektedir.
5- İnsanları hayrette bırakan görülmemiş iş anlamına gelmektedir.
6- Delil ve burhan anlamına gelmektedir.
Âyetlerin Tertibi
Kur'ân-ı Kerim’in günümüzde olduğu şekliyle âyetlerinin dizilişi, ictihâdî veya kıyas yoluyla değil, Cenâb-ı Hakk’ın tespit ettiği şekilde olmuştur. Bu hususta ümmet ittifak etmiştir.
Cebrail vahyi getirdiğinde, gelen kısmın, hangi surenin neresine ait olduğunu da Hz. Peygamber’e bildiriyordu. Hz. Peygamber de hemen arkasından gelen vahyi ashabına okuyor, vahiy kâtiplerine gelen kısmın hangi surenin neresine konulması gerektiğini tayin ediyor ve böylece yazılmasını sağlıyordu.
Peygamberimiz inen vahyi yılda bir kez Cebrail ile mukabele ediyordu. Bu mukabele Hz. Peygamberin (s.a.s.) vefat edeceği sene iki kez meydana gelmişti ki, buna el-ardatu’l ahire denilmiştir.
Âyetlerin Sayısı

Kur'ân âyetlerinin tamamının 6.200 küsur olduğunda ittifak varsa da, küsurun kaç olduğunda farklı görüşler mevcuttur.
Küfe’lilerin kıraatine göre 6.236.
Mekkelilerin kıraatine göre 6.220.
Şam’lıların kıraatine göre 6.216.
Medinelilerin kıraatine göre 6.210 veya 6.214 veya 6.217.
Basralıların kıraatine göre 6.204 veya 6.205 veya 6.219
Bazı âyetlerin başlayış ve bitiş yerlerindeki ihtilafın bulunmasına gelince, Hz. Peygamber’in değişik zamanlarda okuyuşundaki durak yerleri sebebiyle (vakf ve ibtidâ) mevcut olmuştur.
İlk Nazil Olan Âyetler
Hz. Peygamber’e (s.a.s.) inen ilk Kur'ân âyet veya âyetlerinin hangisi olduğu konusunda farklı görüşler ileri sürülmüştür. Bunlar:
1- En meşhur ve kabul göreni, Alak suresinin ilk beş ayetidir.
2- Müddessir suresinin başındaki ilk beş âyettir.
3- Fatiha suresidir.
4- Besmeledir.
Son Nazil Olan Âyetler
Kur'ân-ı Kerim’den en son nazil olan ayetin hangisi olduğu konusunda da farklı görüşler ileri sürülmüştür. Belli başlı olanlar şunlardır:
Bakara 2/281. Bakara 2/278. Nisa 4/176. Tevbe 9/128–129. Nasr 110/1–3. Mâide 5/3.
Bunlardan en çok kabul edilen birinci görüş olan, Bakara 2/281. ayetidir.
KUR'ÂN-I KERİM'İN SÛRELERİ
Lügatte süre: rütbe, yüksek mevki, şeref, güzel ve yüksek bina, sûr, binanın üst kısmı veya katları anlamlarına gelir.
Istılah olarak ise, âyetlerden meydana gelen, başı ve sonu bulunan müstakil Kur'ân parçalarına denir.
Surenin çoğulu suverdir. Kur'ân-ı Kerim, biri diğeri tarafından kesilmiş 114 sureye ayrılmıştır. Bunların en kısa olanı üç âyetten meydana gelen Kevser suresi, en uzun olanı ise 286 âyetten müteşekkil olan Bakara suresidir.
Surelerin İsimleri

Kuran’daki sureler isimlerini:
Ya kıssasını ihtiva ettikleri şahsiyetlerden (Nuh, Hud, Yusuf, Ali-i İmran gibi),
Ya bahsi geçen topluluklardan (Beni İsrail, Cin, Melâike gibi)
Ya surenin ilk kelimesinden (Necm, Asr, Kevser gibi)
Ya hurûf-u mukattaalardan (Ta Ha, Sad gibi)
Ya surede geçen garip bir kelimeden (Râd, Nahl gibi)
Bazen bir surenin birden fazla isminin olduğu görülür.
İnsan – Dehr
Fatır – Melaike
İsra - beni İsrail
Bazen iki veya daha fazla sureye bir isim verilmiştir.
Zehrevân: Bakara ve Ali-i İmran surelerine denilmektedir ki, iki parlak sure anlamına gelmektedir.
Muavvizetân: Felak ve Nass surelerine denmektedir.
Muavvizât: İhlâs, Felak ve Nass surelerine denmektedir.
Müsebbihât: Hadîd, Saff, Cum’a, Teğâbûn ve Âlâ surelerine denmektedir.
Surelerin Tertibi
Surelerin tertibiyle ilgili üç farklı görüş vardır.
1- Tertip, Hz. Peygamber tarafından yapılmayıp, tamamen sahabe tarafından yapılmıştır.
2- Kur'ân surelerinin tamamı tevkifi olup, Resulullah (s.a.s.) tarafından bildirilmiştir.
3- surelerin bazılarının tertibi Hz. Peygamber tarafından yapılmışken, bazıları da sahabe tarafından yapılmıştır.
Surelerin Tasnifi
Es-Seb’u’t-Tuvel: En uzun yedi sure demektir. Fatiha’dan sonra gelen 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. süreler olan Bakara, Ali-i İmran, Nisa, Mâide, En’âm, A’râf, Enfâl-Tevbe sureleridir. Besmele ayrılmadığından bazı âlimler Enfâl ile Tevbeyi birsure saymışlardır.
El-Miûn: Birinci grubu takip eden ve âyet sayıları 100’e yaklaşan veya biraz geçen surelerdir.
El-Mesânî: Âyet adedi bakımından el-Miûn’dan sonra gelenlerdir.
El-Mufassal: Kur'ân-ı Kerim'in son bölümü olup, tercih edilen görüşe göre, başlangıcı 50. olan Kaf suresinden itibaren sonuncu 114. Nass suresine kadar olan kısımdır. Bu gruptaki sureler de üçe ayrılmaktadır:
1- Tuval-ı Mufassal: Kaf-Burûc, yani 50–58. sureler,
2- Evsat-ı Mufassal: Tarık-Beyyine, yani 86–98. sureler,
3- Kısar-ı Mufassal: Zelzele-Nass, yani 99–114. surelerdir.
Kur'ân'ın Surelere Ayrılmasının Hikmeti
1- Ezberlenmesini kolaylaştıran bir unsurdur.
2- Her surede ağırlıklı olarak belirli konular işlenmektedir.
3- Okuyucuların daha iyi istifade etmesi için, eserlerin belli bölüm vebaşlıklara ayrılması

tefsir usulü-6.hafta özetidir.
KUR’ÂN-I KERİM’İN ÂYETLERİ
Âyet Kelimesinin Anlamı
Lügat anlamı olarak açık alâmet, işaret, nişane, delil, olağanüstü bir olay ve topluluk gibi mânâlara gelen bu kelimenin çoğulu ây veya âyât’tır. Istılâhi anlamına gelince âyet: Kur'ân-ı Kerim’deki surelerin içinde bulunan, başı ve sonu belli olan, bir veya daha fazla cümleden oluşan kelâm demektir. Ayetin son kelimesine, iki ayeti birbirinden ayırdığı için fasıla (ayıran), bu fasıla kelimesinin son harfine de harfu’lfâsıla (ayıran harf) denir.
Kuran’da ayet şu anlamlara gelir:

• <LI style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; mso-layout-grid-align: none" ="msonormal">Mucize anlamına gelmektedir. <LI style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; mso-layout-grid-align: none" ="msonormal">Alâmet anlamına gelmektedir. <LI style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; mso-layout-grid-align: none" ="msonormal">Kur'ân âyetleri anlamına gelmektedir. <LI style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; mso-layout-grid-align: none" ="msonormal">İbret anlamına gelmektedir. <LI style="MARGIN: 0cm 0cm 0pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt; mso-layout-grid-align: none" ="msonormal">İnsanları hayrette bırakan görülmemiş iş anlamına gelmektedir.
• Delil ve burhan anlamına gelmektedir.

Mekkî-Medenî Sureler
Genel olarak Kur'ân sureleri Mekkî ve Medenî olarak iki grupta tasnif edilmektedir. Bu sınıflandırmada ölçünün ne olduğu hususunda farklı üç görüş vardır. Bunlar:
1- Vahyin İndiği Mekân Bakımından: Buna göre vahiy nerede inmişse, inen yere nispetle adlandırılmıştır. Yani Mekke’dekiler Mekkî, Medine’dekiler medenî olarak isimlendirilmişlerdir.
2- Muhataplar Bakımından: Buna göre vahyin hitap tarzı esas alınmıştır. Yani Mekkelilere hitaben nazil olanlar Mekkî, Medinelilere hitaben nazil olanlar ise Medenî olarak isimlendirilmiştir. Kur'ân-ı Kerim’de “Ey İnsanlar!” şeklindeki hitapların bulunduğu sureler Mekkî, “Ey iman edenler!” şeklindeki hitapların bulunduğu sureler de Medenî’dir.
3- Zaman Bakımından: Buna göre hicret esas olarak alınmış olup, hicretten önce nazil olanlar Mekkî, hicretten sonra nazil olanlar ise Medenî olarak kabul edilmiştir. En fazla kabul edilen görüş de budur.
Mekkî Surelerin Özellikleri
1- Bakara ve Ali-i İmran hariç, başında hurûf-u mukattaa bulunan her sure Mekkî’dir.
2- İçinde secde ayeti bulunan sureler Mekkî’dir.
3- İçinde “kellâ” lafzının geçtiği sureler Mekkî’dir.
4- Bakara suresi hariç içinde geçmiş ümmetlerin ve peygamberlerin kıssalarını anlatan sureler Mekkî’dir.
5- Bakara suresi hariç, içinde Hz. Âdem ve İblis kıssasının geçtiği sureler Mekkî’dir.
6- Bazı istisnalar bulunmakla birlikte içinde “Yâ eyyühennâs” ibaresi bululan ve “Yâ eyyühellezine âmenû” bulunmayan sureler Mekkî’dir.
7- Mufassal surelerin büyük bir kısmı Mekkî’dir.
Medenî Surelerin Özellikleri
1- Şer’i had ve cezalarını, miras paylarını, ictimâî ve medenî kanunları, devlet hukukuna ait bazı hükümleri ihtiva eden sureler Medenîdir.
2- Savaşa izin ve savaş hükümleriyle ilgili hükümlerin bulunduğu sureler medenîdir.
3- Ankebût suresi hariç, içinde münafıkların bahsi geçen sureler Medenîdir. (Ankebût suresinin ilk 11 ayeti hariç diğer âyetleri Mekkidir. İlk 11 ayeti ise medenîdir. Çünkü burada münafıklardan bahsedilmektedir)
4- Ehl-i kitapla münakaşa ve onları sapıklıklarından dönmeye çağıran sureler (Bakara, Âl-i İmrân, Nisâ, Mâide, Tevbe, Beyyine) Medenîdir.
Konu Bakımından Mekkî Sureler
Mekkî olan surelerde Allah’a iman meselesi üzerinde durulur. İnsanları tek olan Allah'a ibadete çağırır. Allah'ın bir olduğuna dair deliller sunar, âhiretin varlığı, dünyada işlenen fiillerin ceza ve mükâfatı, cennet-cehennemin varlığı, peygamber ve meleklere iman gibi konular işlenir. Ahlâkî kurallar, doğruluk, iyilik, akraba ziyareti, ana-babaya iyi muamele, komşu hakları, dilin ve kalbin korunmasıyla ilgili esaslar gibi bütün insanların kabul etmesi gerekli olan toplumsal kurallarla, küfrün, fıskın, zulmün, çocukları diri diri gömmenin, adam öldürme ve zinanın çirkinlikleri anlatılır. Geçmişte yaşayan peygamberlerin ve peygamberlerle kavimleri arasındaki mücadelenin detaylı bir şekilde anlatır. Allah'ın azameti, saltanatı, O’na itaatin gerekliliği ve kıyamet gününe iman gibi konular anlatılır. Şirkin yanlışlığını anlatır.
Mekkî Surelerin Üslûbu
Kullanılan üslup açısından da Mekkî surelerle Medenî sureler arasında bazı farklılıklar vardır. Bunlar:
1-Mekkî âyet ve sureler kısa, ifadeler veciz, tabirler hararetli ve vurguludur.
2- Önemli bazı kelime ve cümleler tekrar edilmekte, yeminler ve darbı-ı meseller kullanılmaktadır.
3- Kıyametin halleri, cennet-cehennem tasvirleri fazlaca yer tutmaktadır.
4- Müşriklerle mücadele ve şirki çürütecek delillere önemli bir yer verilmektedir.
Böyle bir üslubun seçilmesindeki sebep, Mekke ehlinin Hz. Peygamber (s.a.s.) ve Kur'ân'a karşı olan inatçı tutumları ve olumsuz davranışlarıdır.
Medenî Surelerin Üslûbu
Medenî sureler genellikle daha uzundur. Medenî vahiyde genellikle sakin ve yumuşak bir üslup kullanılmaktadır.