Türk İslam Edebiyatı Sınav Soruları

[f_kryln]

Türk İslam Edebiyatı Sınav Soruları

Türk İslam Edebiyatı Sınav Soruları


1-Aşağıdakilerden hangisi İslâm kültürü etkisinde gelişen Türk Edebiyatının gösterdiği özellikler açısından ortaya çıkan kollarından biridir?

Osmanlı Dönemi
İslâm Sonrası İslâm Kültürü Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı Dönemi Türk Edebiyatı Dönemi
Selçuklu Dönemi
**Dîvân Edebiyatı***


2-Aşağıdakilerden hangisi Horasan bölgesinde yetişen sûfîlerden biri değildir?

Ahmed b. Hudravayh el-Belhî Ebû Hâmid
Ebû Yezîd Tayfur b. îsâ b. Surûşân el-Bestâmî
**Üveys el-Karanî***
Sehl b. Abdullah et-Tüsterî
Ebû Hafs el-Haddâd


3-Dînî-Tasavvufî ağırlıklı olup gösterdiği özellikler itibariyle, daha çok halk edebiyatı - hece vezni, dörtlük, bazen de aruz etkisinde kalmış olan, aynı zamanda Dîvân Edebiyatı kültürünü de yansıtan edebiyattır. Bu tarif aşağıdaki edebiyat çeşitlerinden hangisine aittir?

Dîvân Edebiyatı
Modern Edebiyat
Halk Edebiyatı
Tanzimat Edebiyatı
**Tekke Edebiyatı (Tasavvuf Edebiyatı***


4-Tasavvufla ilgili aşağıda söylenenlerin hangisi yanlıştır?

Tasavvuf zahidler ve abidler yoludur.
**Tasavvuf kelimesi Hz. Peygamber döneminde kullanılıyordu***
Tasavvuf kalplerini gafil olmaktan koruyan, dünyadan yüz çevirip zahirî âleme ruhî kabiliyetlerini geliştirmeye çalışan zâhid ve âbidler topluluğunun tuttukları yoldur.
Tasavvuf Hz. Peygamberin manevi hayatıdır.
Tasavvuf Zühd ve takvada Sahabe, Tâbi'în ve Tebe'-i tâbi'îni takib edenlerin yoludur


5-Atasözü anlamındadır. Söz, haber, mektup, risale, darb-ı mesel, kıssa, hikâye, târihî şeyler gibi anlamlar da verilmiştir. "İlk şiir örnekleri olan dinî şiirlerle birlikte manzum olarak söylenen atasözleri" diye de tarif edilmiştir.

Yukarıda bahsedilen edebiyat türü aşağıdakilerden hangisidir?

**Sav***
Destan
Sagu
Koşuk
Kam


6-Arapça kökenli olup kelime anlamı, vasıf, medh ü sena ile birlikte tanımlama ve nitelemek, demektir. Istılah anlamı ise: "Hz. Peygamber'i medh edip öven, vasıflarını sayan manzumeler" demektir.
Yukarıda tarif edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?

Hilyeler
Tevhidler
Mevlidler
Na’tler
Münacatlar


7-Aşağıdakilerden hangisi XIII. Ve XIV. Yüzyıl Türk İslam edebiyatı temsilcilerinden biri değildir?

Sultan Veled
**Ahmed Yesevi***
Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî
Ahmed-i Gülşehrî
Âşık Paşa


8-Mevlânâ’nın büyük oğludur. Mîlâdî 25 Nisan 1226'da Karaman (Lârende)'da doğmuştur. Annesi Gevher Hâtûn'dur. İlk eğitim ve öğretimini babası Mevlânâ'dan öğrenmiş, babasının yakın dostlarından da faydalanmıştır. Konya'da Akıncılar Medresesi'ne devam etmiş, daha sonra bilgisini artırmak maksadıyla Şam'a gönderilmiştir. Mevlevîliği bir tarikat hâlinde kurup teşkilâtlandırmış Mevlevi Âyîni'ni ve Mevlev


**Sultan Veled***
Şems-i Tebrizi
Selahaddin Zerkubi
Bahauddin Veled
Çelebi Hüsameddin

9-Türk Edebiyatı'nda siyer konusunda ilk eser veren şâir aşağıdakilerden hangisidir?

Lâmi'î Çelebi
Nâbî
Fuzûlî
**Erzurumlu Mustafa Darîr***
Süleyman Çelebi

10-XI. yüzyılın sonlarında Batı Türkistan'ın Sayram (îsfîcâb) kasabasında doğmuştur (477/1083). Babası Şeyh İbrahim, annesi Mûsâ Şeyh'in kızı Ayşe Hâtun'dur. İlköğrenimini Yesi'de yaptıktan sonra, dönemin İslâm merkezlerinden olan Buhârâ'ya gider. Orada meşhur âlim ve sûfî Şeyh Yûsuf el-Hemedânî (ö.535/1140)'ye intisab etmiş ve onun etkisi altında kalarak birlikte birçok yer gezmiştir. Şeyhi Yûsuf el


Korkut Ata
Zengi Ata
Mansur Ata
**Ahmed Yesevi***
Çoban Ata

11-Arslan Baba ile birlikte Türkistan'dan İslâm Dîni'nin esaslarını öğrenmek maksadıyla Arabistan'a giden ve Hz. Ebu Bekir ile görüşüp İslâm'ı kabul etmiş olanlardan biridir. Ozanlar Pîri diyede meşhur olmuştur.
Yukarıda bahsedilen sufi aşağıdakilerden hangisidir?

Zengi Ata
Süleyman Hakîm Ata
**Korkut Ata***
Mansur Ata
Çoban Ata


12-Aşağıdakilerden hangisi Mevlana’nın eserlerinden biri değildir

Fîhi Mâ-Fîh
Mesnevî
**Divan-ı Hikmet***
Mecâlis-i Seb'a
Dîvân-ı Kebîr

13-Aşağıdakilerden hangisi İslâm öncesi dönemde daha çok Sözlü Edebiyat ürünlerinden biri değildir?

**Baskılar***
Sagular
Koşuklar
Destanlar
Savlar

14-Aşağıdakilerden hangisi Eski Türk Edebiyatı'nın kaynaklarındaki unsurlardan biri değildir?

**Türk Adet Örf ve Gelenekleri (Giyim kuşam, yeme içme, vs.)***
Türk tarihi ve Millî kültür unsurları (Gelenek ve görenekler)
İran Mitolojisi (Mitolojik olay ve özellikle kişiler)
Dil malzemesi (Deyimler, Atasözleri, Halk söyleyişleri ve edebî dili oluşturan bütün öğeler).
İslâm Tarihi (Tarih

15-Sakın terk-i edebden kûy-ı mahbûb-ı Huda'dır bu
Nazargâh-ı İlâhî'dir makâm-ı Mustafâdır bu
Felekde mâh-ı nev Bâbü's-Selâm'ın sîne-çâkidir
Bunun kandîli Cevza matla-ı nûr u ziyadır bu


Yukarıda bir kısmı aktarılan Nâbî (1642-1712)�nin bu şiiri hangi edebi türe örnektir?

Tevhidler
Mevlidler
Münacatlar
**Na’tler***
Hilyeler
16 ) İslâm Öncesi Türk Edebiyatı'nda, ölen kimselerin arkasından söylenen şiirlere denir. Sevilen, sayılan, özellikle gösterdiği kahramanlıklarla tanınmış kimselerin ölümü üzerine, ozanlar tarafından, Yuğ adı verilen cenaze törenlerinde okunur; ölen kişinin yiğitliği, iyiliği, cömertliliği, faziletleri dile getirilirdi. Bazılarında canlı tabî'at tasvirleri de görülür.

Yukarıda yapılan tarif aşağıdakilerden hangi edebiyat türünü anlatmaktadır?


Koşuk
Sav
Destan
**Sagu***
Kam


17 ) Bugünkü bilgilerimize göre, yazılı edebiyatı bulunan ilk Türk Devleti Köktürklerdir ve Köktürk Devleti'nin tarihî ve edebî varlığını belgeleyen Orhun Yazıt­ları (Orhon Kitabeleri, Orhon Âbideleri), VIII. yüzyılın ilk yarısında Köktürklerin devlet kurduğu Orta-Asya'nın doğusunda dikilmişlerdir.
Orhun Yazıt­ları ile ilgili aşağıda söylenenlerden hangisi yanlıştır?




-Orhon Kitabeleri mensurdur.
-Nazma ait ritmik unsurlar (alliteras-yonlu (aynı sesleri taşıyan) kelimeler, baş ve son kâfiyeler), bazı araştırmacıları, bu kitabeleri oluşturan metinlerin manzum olabileceği görüşüne itmiştir.
-**Orhon Âbideleri yüksek bir dil, tarih ve edebiyat değeri taşımaz***.
-Orhon Âbideleri adının verilmesi, aynı adı taşıyan Moğolistan'daki ırmağın eski yatağına yakın olan yere dikilmiş olmalarındandır.
-Orhun Yazıtları Mîlâdî VIII. yüzyılda Kül Tigin, Bilge Kağan ve Tonyukuk adına dikilmiştir.


18 )Kitap-Müellif eşleştirmesinde aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?


Dîvânü Lügati't-Türk-Kaşkarlı Mahmud
Kutadgu Bilig-Yusuf Hashacib
Dîvân-ı Hikmet- Hoca Ahmet Yesevi
Atebetü'l-Hakâyık-Edîb Ahmed Yüknekî
**Kutadgu Bilig- Kaşkarlı Mahmud***

19 ) Türk Dili ve Edebiyatı'nı metinle takibedebildiğimiz çağ olan Eski Türkçe'den itibaren, daha belirgin ölçülerle bir ayırım yapmak ve devirleri belli tarihlerle değil ama, yüzyıllarla sınırlandırmak mümkündür. Aşağıdakilerden hangisi bu devrelerden biri değildir?




Çağdaş (Modern) Türkçe Çağı
Orta Türkçe Çağı
Yeni Türkçe Çağı
**İslam Öncesi Türkçe Çağı***
Eski Türkçe Çağı


20 ) 1278 yılında yayınladığı meşhur emirle resmî dilin Türkçe olduğunu ilân eden Türk beyi aşağıdakilerden hangisidir?




Osman Bey
**Karamanoğlu Mehmed Bey***
Selçuk Bey
Alaaddin Keykubat
Germiyanoğlu Mehmed Bey


21 ) Aşağıdakilerden hangisi ilk Türk sufilerinden biri değildir?


Ahmed Yesevî
**Anber Ata***
Arslan Baba
Süleyman Hakîm Ata
Çoban Ata


22 ) Horasan'dan Anadolu'ya gelmiş bir aileye mensuptur. Türk Tasavvuf Edebiyatı’nın mesnevî alanında Anadolu'da ilk büyük eser veren tanınmış kişilerden biridir. Babası da, dedesi de mutasavvıf olan ve o alanda da eğitim gören şairin Amasya'ya geldiği, oradan da Kırşehir’e gelip yerleştiği rivayetleri de vardır. Kaynaklarda verilen bilgiler arasında, Osman ve Orhan Gâzî döneminde yaşadığı ve Hacı Bektâş-ı Velî ile çağdaş olduğu söylenen şairin Arapça, Farsça ve İslâmî bilgileri bildiği, tasavvuf kültürünü aldığı, sûfiyâne şiirler yazdığı, siyâsete bile girdiği verilen bilgiler arasındadır.

Yukarıda anlatılan XIV. Yüzyıl şair ve mutasavvıfı aşağıdakilerden hangisidir?


Hacı Bektaş Veli
**Âşık Paşa***
Ahmed Gülşehri
Yunus Emre
Mevlana
23) Hz. Peygamberin, peygamberlikten önceki ibâdet şeklidir. Birincisine; "Ailesine dönmeden aldığı azıkla yetinip birkaç gece ibâdet etmek", İkincisine; "Hz. İbrahim'in dinine uymak, ona göre ibâdet etmek" demektir. Hz. Peygamberin Hirâ mağarasına çekilip ibâdet etmesi, tefekküre dalması, ALLAH ile başbaşa kalması, O'nunla mahrem olması, anlamına gelen kelimelerin, tasavvufî literatürde karşılığı halvet denilmektedir.
Yukarıda ifade edilen kavramlar aşağıdakilerden hangileridir?

Tahannüs ve Halvet

Tahallüf ve Halvet

Tahannüs ve İnziva

**Tehannüs ve Tehannüf***

İnziva ve Tahannüf


24) Türkler için Horasan sûfîlik akımının başlıca merkezlerinden biriydi. Bu yüzden Mâverâünnehir İslâm'ı kabul ettikten sonra, bu akımınİslâm'ın önceki takibettiği yollardan Türkistan'a gireceği son derece tabîî idi ve öyle de oldu. Hemedân, Nişâpûr, Merv nasıl III. yüzyılda sûfîlerle doldu ise, IV. yüzyılda Buhârâ ve Fergana'da da şeyhlerin sayıları arttı. Fergana Türkleri, kendi şeyhlerine…. ismi veriyorlardı.
Aşağıdakilerden hangisi bu dönem Fergana Türklerinin şeyhlerine verdiği isimdir?


Kam

**Bâb***

Postnişin

Şeyh

Ozan


25) Mensur eserlerde yazım âdet ve geleneği aşağıdaki sıralamaların hangisinde doğru verilmiştir?

Besmele, hamdele, sálvele

Besmele, hamdele, sálvele

Besmele, Tevhîd-münâcât, sebeb-i te'lîf-i kitâb

Besmele, Tevhîd-münâcât, Na't, sebeb-i te'lîf-i kitâb

**Besmele, hamdele, sálvele, amma ba'dü****


26 ) Orta Asya Türkleri ve Tasavvuf ile ilgili aşağıda söylenenlerden hangisi yanlıştır?

Tasavvuf, İslâm'ın girdiği yollardan Türkler arasına girerek Horasan ve Mâverâünnehre kadar ulaşmıştır.

Özellikle Fergana, Buhârâ, Taşkent, Kaşgâr, Semerkand gibi kültür merkezlerinde yetişen bu dervişler, halka tasavvufu ve tasavvufî hayatı öğretmişlerdir.

**Türklerin, İslâm'ı kabul etmeden önce Şamanist olmaları nedeniyle, Sufileri bir çeşit din adamı olarak kabul ettikleri şaman ve baskıların yerine kabul etmişlerdir***(tüm şıklar doğru)

Tasavvufla birlikte Türkler arasında Arslan Baba, Korkud Ata, Çoban Ata gibi, halk arasında büyük saygı gören ve isimleri kutsallaştırılmış dervişler yetişmiştir.

İslâm'ın, Türkistan'ın içlerine kadar yayılmasında tasavvufî duyuş, inanış ve düşünüşün payı oldukça büyüktür.

27) Aşağıdakilerden hangisi İslâm öncesi Türk şiirinde "Nazım, Manzume, Şiir" anlamına gelmektedir?



Destan

Kam

**Koşuk **

Sagu

Sav


28) Menkıbeye göre, Sahâbenin ileri gelenlerindendi. Yaygın bir rivayete göre 400 sene, bir başka rivayete göre ise 700 sene yaşamıştı. Onun Türkistan'a gelerek Hoca Ahmed'i irşâdla görevli olması, manevî bir işarete dayanıyordu.


Yukarıda hakında bilgi verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?

**Arslan Baba **

Ahmed Yesevî

Mansûr Ata

Çoban Ata

Korkut Ata



29) Aşağıdakilerden hangisi Türk İslam edebiyatında dini konulardan biri değildir?



Münacatlar
**Hikmetler **
Tevhidler
Esmaü’l-hüsnalar
Na’tlar
30) Dînî edebiyatımızın veya Türk İslâm Edebiyatı’nın en sevilen, en tanınmış ve yaygın hâle gelmiş eserleri ile ilgili aşağıdaki eşleşmelerden hangisi yanlıştır?



Ahmed Yesevî’nin Hikmetleri

Süleyman Çelebi'nin Mevlid'i (Vesîletü'n-necât)

Yûnus Emre'nin İlâhîleri

**Ahmed Cevdet Paşa'nın Muhammediyye’si ***

Fuzûlî'nin Hadîkatü's-su'adâ’sı


31) Tarikatlar, esasen tek kaynaktan çıkmış olmakla birlikte, sonraları postnişîn olan mürşidlerin ortaya koydukları metod ve evrâd değişiklikleriyle sayıları artmış, bu yüzden de pek çok tarikat ortaya çıkmıştır. Aşağıda verilen kurucusu ve tarikat eşleşmesinden hangisi yanlıştır?



Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî-Mevleviyye

Abdülkâdir Geylânî-Kâdiriyye

Hoca Ahmed Yesevî-Yeseviyye

Ahmed er-Rifâ'î-Rifâ'iyye

**Muhyiddîn İbn Arabi- Kübreviyye***
32) İslâm öncesi Yazılı Edebiyat çerçevesinde, Uygur edebiyatı yazılı belgelerinden hareketle aşağıdakilerden hangisi Uygur edebiyatının özelliği anlamında söylenemez?



Bu edebiyata âit Uygur (745-1240), Koço (850-1250), Kan-çou (900-1028) Hanlıklarından kalma zengin malzemenin varlığını kanıtlayan, Doğu Türkistan'da Turfan [Koço) ve yöresinde yapılan kazılardan çıkarılan çok sayıdaki yazılı belgeler elde bulunmaktadır.

Uygur Türkleri'nin belirli bir medeniyet düzeyine geldiklerini, meselâ kâğıt üzerine kitap basma tekniğini bildiklerini öğreniyoruz.

**Uygur Edebiyatı, İslâm öncesi Türk Edebiyatı'nın ilk dönemidir.***

Metinlerin çoğu Çince, Sanskritçe, Toharca ve Tibetçe'den Uygurcaya çevrilmiş dinî metinlerdir.

Uygur Türkleri, Budizm ve Maniheizm'in etkisi altında kaldıkların¬dan, bunlara âit edebî metinlerin önemli bir kısmının dinî-ahlâkî metinler oldukları bilinmektedir.
33) Süleyman Çelebi’nin Hz. Peygamber'in diğer peygamberlerden üstün olduğunu isbat etmek amacıyla yazdığı ve Mevlid diye meşhur olan eserinin asıl ismi aşağıdakilerden hangisidir?



Hadikatü’s-süeda
Ahmediyye
**Vesîletü'n-Necât***
Mevlidü'n-Nebî
Terceme-i Siyer-i Nebî
34) Aşık edebiyatının en uzun nazım şeklidir. Dörtlü bendler hâlinde ve genellikle Hece ölçüsünün 8’li ve 11'li kalıplarıyla söylenir. Konularını savaş, yangın, deprem, salgın hastalık gibi felâketlerden, eşkiyâ maceralarından, toplumun sakat, alay etmeye ve iğnelemeye müsait yönlerinden alırlar. Bunlardan başka öğüt (atasözü), bekçi, yaş, hayvan ve daha başka konularda da söylenir.
Yukarıda tarif edilen edebiyat türü aşağıdakilerden hangisidir?
**Destan***

35) Süs, zînet, cevher, bezek, güzel sıfatlar, güzel yüz, güzellikler manzumesi" anlamlarına gelmektedir. Istılah anlamı ise: "Hz. Peygamber'in güzel vasıflarını, fizikî ve ruhî portresini konu alan ve anlatan manzum ve mensur eser" demektir.


Yukarıda tarif edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
**Hilyeler***
36) Ahmed Yesevî'nin ilk halîfesi ve Arslan Baba'nın oğludur. Ondan sonra yerine, oğlu Abdülmelik Ata, ondan sonra da, meşhur Zengî Ata'nın babası olan Tâc Hoca geçmiştir. Rivayetlere göre bir ara Türkistan (Yesi)'a gelerek Hoca Ahmed Yesevî 'nin türbesini ziyaret edip onunla ma'nen mülakat etmiştir. Manevi işaretle Hümâyûn Pâdişâh’ın Hindistan'a yürüyerek orayı feth etmesini temin etmiştir.


Yukarıda bahsedilen aşağıdaki ilk Türk sufilerinden hangisidir?



Zengi Ata

Arslan Baba

Çoban Ata

Süleyman Hakîm Ata

**Mansur Ata***

37) Manzum eserlerde yazım âdet ve geleneği aşağıdaki sıralamaların hangisinde doğru verilmiştir?



Besmele, hamdele, sálvele

Besmele, hamdele, sálvele, amma ba'dü

**Besmele, Tevhîd-münâcât, Na't, sebeb-i te'lîf-i kitâb***

Besmele, hamdele, sálvele

Besmele, Tevhîd-münâcât, sebeb-i te'lîf-i kitâb