Islam edebiyatı test-1-

[EyMeN&TaLhA]

Islam edebiyatı test-1-

İSLAM EDEBİYATI TEST-1

1- I. Edebiyat dile bağlı bir sanattır.
II. Edebiyat, insanlara ait bir duyguyu düşünceyi, hayali, yorumları, tutumları, gözlemleri dilin imkânlarıyla en güzel şekilde anlatma sanatıdır.
III. Bu sanat, bir dönemin, bir toplumun hissiyatını, inançlarını, irfanını, estetik dünyasını yansıtan ayna konumundadır.
Yukarıdakilerden hangileri edebiyat ile ilgili doğru ifadeler arasında yer alır?
A) I ve II
B) Yalnız I
C) Yalnız III
D) II ve III
E) I, II ve III
Doğru Cevap:E
Açıklama : Edebiyat, dile bağlı bir sanattır. Tanzimat sonrasında kullanılmaya başlayan edebiyat insana ait bir duyguyu, düşünceyi, hayali, yorumları, tutumları, gözlemleri dilin imkânlarıyla en güzel şekilde anlatma sanatıdır. Bu sanat, bir dönemin, bir toplumun hissiyatını, inançlarını, irfanını, bilgilerini, algılarını, kavrayışını ve estetik dünyasını yansıtan ayna konumundadır.



2- Aşağıdakilerden hangisi Türk-İslâm edebiyatının edebiyat fakültelerinde anılan isimlerinden biri değildir?
A) Divân Edebiyatı
B) Eski Türk Edebiyatı
C) Klâsik Türk Edebiyatı
D) Çağdaş Türk Edebiyatı
E) Osmanlı Edebiyatı
Doğru Cevap:D
Açıklama : Türk-İslâm edebîyatı edebiyat fakültelerinde Divân edebîyatı, Eski Türk Edebîyatı, Klâsik Türk Edebîyatı, Osmanlı Edebîyatı vb. isimlerle anılmıştır.



3- Aşağıdakilerden hangisi Türk-İslâm edebiyatının doğrudan dinî kaynakları arasındayer almaz?
A) Fıkıh
B) Tasavvuf
C) Kur’ân-ı Kerîm
D) Kısas-ı Enbiyâ
E) Ahbârü’l-Arap
Doğru Cevap:E
Açıklama : Türk-İslâm Edebîyatı’nın doğrudan dinî kaynakları arasında fıkıh, tasavvuf, Kur’ân-ı Kerîm, Kısas-ı Enbiyâ yer alır



4- Türk edebiyatında ilk mesnevî aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yûsuf u Züleyhâ
B) Leylâ vü Mecnûn
C) Kutadgu Bilig
D) Mantıku’t-tayr
E) Garibnâme
Doğru Cevap:C
Açıklama : Türk edebiyatında ilk mesnevî Yusuf Has Hâcib’in “Kutadgu Biligâ€� adlı eseridir.



5- Aşağıdakilerden hangisi meâni ilminin konuları arasında yer almaz?
A) İsnad
B) Ta’riz
C) Nehiy
D) Bağlama
E) Ölçülü söz söyleme
Doğru Cevap:B
Açıklama : Meâni konularının başlıcaları şunlardır: İsnad, inşâ, dilek, emir, nehiy, ünlem, yüklem, özne, cümle ve unsurları, kısaltma veya daraltma, bağlama, ayırma, ölçülü söz söyleme, sözlü bir maksatla kısa söyleme, maksadı gereğinden fazla söyleme ve uzun ifade etme.



6- Kompozisyon teknikleri ve güzel yazı yazma sanatını ifade eden edebî türe ne ad verilir?
A) Telhis
B) İnşâ
C) Tezkire
D) Lâyiha
E) Kitâbet
Doğru Cevap:B -
Açıklama : İnşa; yeni Türk edebiyatında bir tür kompozisyon tekniği ve güzel yazı yazma sanatı olarak anılmıştır.



7- Türkçe’nin ilk sözcüğü sayılan “Dîvânu Lugati’t-Türkâ€� ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Eser, Araplar’a Türkçe’yi öğretmeyi hedeflemiştir.
B) Eserdeki şiirlerin çoğu aşk ve şarap konulu manzûmelerdir.
C) Uygur harfleriyle yazılmıştır.
D) Alp Er Tunga’nın ölümü üzerine söylenen şiirler, Türk İslâm Edebiyatının ilk şiir örnekleri olarak kabul edilmektedir.
E) Dîvânu Lugati’t-Türk’ün pek çok yazma nüshası bulunmaktadır.
Doğru Cevap:A
Açıklama : Dîvânu Lugati’t-Türk Kaşgarlı Mahmut tarafından Araplar’a Türkçe’yi öğretmek maksadıyla yazılmıştır. Eserin tek nüshası Ali Emirî Efendi tarafından 1917 yılında sahaflar çarşısındaki bir kitapçıda bulunarak satın alınmıştır. Nüsha, Fatih Millet Kütüphanesi Ali Emirî Efendi Kütüphanesi’nde muhafaza edilmektedir.



8- Aşağıdakilerden hangisi Türk İslâm edebiyatının bilinen ilk eseridir?
A) Dîvânu Lugati’t-Türk
B) Atabetü’l Hakâyık
C) Kutadgu Bilig
D) Dîvân-ı Hikmet
E) Mesnevî
Doğru Cevap:C
Açıklama : Kutadgu Bilig, Türk İslâm edebiyatının bilinen ilk eseridir. Balasagunlu Yusuf tarafından yazılmıştır. Siyasetnâme türünde 6645 beyitlik bir mesnevîdir.



9- Aşağıdakilerden hangisi Dîvânu Lugati’t-Türk’ün yazarıdır?
A) Hoca Ahmed Yesevî
B) Kaşgarlı Mahmut
C) Yusuf Has Hâcib
D) Edip Ahmed Yükneki
E) Yunus Emre
Doğru Cevap:B
Açıklama : Dîvânu Lugati’t-Türk, Satık Buğra Han’ın altıncı kuşaktan torunu olan Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır. Mahmud, dönemin önde gelen bilginlerinin bulunduğu medreselerde yetişmiş, Arapça ve Farsça’yı iyi bilen, Türk dilinin inceliklerine vâkıf bir kişidir.



11- Aşağıdakilerden hangisi XVI. yüzyılda Âzerî lehçesiyle şiir yazan dîvân şairidir?
A) Bâki
B) Nev’î
C) Nedim
D) Fuzûlî
E) Hayâlî
Doğru Cevap:D
Açıklama : XVI. yüzyılın başta gelen şairlerinden biri olan Fuzûlî, Âzerî lehçesiyle şiir yazmakla beraber yüzyıllar boyunca bütün Türk ülkesinde tanınan, sevilen, okunan ve şiirdeki kudret ve şöhretiyle yaşadığı çağı aşan bir şairdir.


12- Aşağıdakilerden hangisi gazelde ileri giden ve İstanbul Türkçesini genel bir şiir dili hâline getiren XVI. yüzyıl Dîvân şairidir?
A) Hayâlî
B) Nev’î
C) Bâkî
D) Zâtî
E) Fuzûlî
Doğru Cevap:C
Açıklama : Bâkî, gazelde ileri giden ve İstanbul Türkçesini genel bir şiir dili hâline getiren XVI. yüzyıl dîvân şairidir.


13- Türk-İslâm edebiyatında mensûr eserlerde müellifin âdet ve geleneğe göre eserlerinde takip ettiği sıra aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Besmele, hamdele, salvele, sebeb-i te’lîf-i kitâb
B) Besmele, hamdele, salvele, ammâ ba?dü
C) Besmele, salvele, hamdele, ammâ ba?dü
D) Besmele, tevhîd- münâcât, ammâ ba?dü
E) Besmele, tevhîd- münâcât, na?t, sebeb-i te’lîf-i kitâb
Doğru Cevap:B
Açıklama : Türk-İslâm edebiyatında mensûr eserlerde müellifin âdet ve geleneğe göre, takip ettiği sıra: “Besmele, hamdele, salvele, ammâ ba?düâ€� sözleridir. Manzum eserlerde ise sıra: “Besmele, Tevhîd- Münâcât, Na?t, sebeb-i te’lîf-i kitâbâ€� şeklindedir.



14- Aşağıdakilerden hangisi şairlerin Allah’ın varlığına ve birliğine dâir yazdıkları manzumelere verilen isimdir?
A) Tevhîd
B) Münâcât
C) Na?t
D) Siyer
E) Mevlîd
Doğru Cevap:A
Açıklama : Tevhid, edebî bir terim olarak şairlerin Allah’ın varlığına ve birliğine dâir yazdıkları manzûmelere verilen isimdir.



15- Mensûr olarak yazılan tevhîdlere ne ad verilmektedir?
A) Muhammediye
B) Siyer
C) Tazarru’-nâme
D) Menâkıb-nâme
E) Kenz-i mahfî
Doğru Cevap:C
Açıklama : Tevhîdler manzum olarak yazıldığı gibi mensûr olarak da yazılmıştır. Mensûr olarak yazılan tevhîdlere “Tazarru’-nâmeâ€� adı verilir.



16- 91 beyitten oluşan manzumeyi tevhîd konusuyla yazarak tevhîdin en güzel örneğini veren şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nef’î
B) Nâilî
C) Nedim
D) Nâbî
E) Nev’î
Doğru Cevap:D
Açıklama : 91 beyitten oluşan manzûmeyi tevhîd konusuyla yazarak tevhîdin en güzel örneğini veren şair Nâbî’dir.



17- Hz. Peygamber için yazılan medih şiirlerine ne ad verilir?
A) Mevlîd
B) Na’t
C) Tevhîd
D) Siyer
E) Regâibiyye
Doğru Cevap:B
Açıklama : Sözlükte bir şeyi vasıflandırma, medhederek anlatma mânâlarına gelen na’t, Hz. Peygamber için yazılan medih şiirleridir.



18- Na’tlar dîvan ve mesnevîlerde genellikle aşağıdakilerden hangisinden sonra yer almaktadır?
A) Tevhîd ve münâcât
B) Besmele
C) Salvele
D) Münâcât ve Sebeb-i Te’lîf-i Kitâb
E) Tevhîd ve Sebeb-i Te’lîf-i Kitâb
Doğru Cevap:A
Açıklama : Nat’lar divân ve mesnevîlerde genellikle tevhîd ve münâcâtlardan sonra yer almaktadır.



19- Na’tlarda şairler Hz. Peygamber’i överken aşağıdakilerden hangisine telmihte bulunmuşlardır?
A) Hz. Peygamber’in hayatı hakkındaki âyetlere
B) Hz. Peygamber’in ailesine
C) Hz. Peygamber’in peygamber olmadan önceki hayatına
D) Hz. Peygamber’in elçi olduğuna
E) Hz. Peygamber’in üstünlüğünü ve bütün âlemin onunla ilgili olarak yaratıldığını anlatan âyet ve hadislere
Doğru Cevap:E
Açıklama : Nat’larda şairler Hz. Peygamber’i överken onun üstünlüğü, bütün âlemin onunla ilgili olarak yaratıldığı hakkındaki âyet ve hadislere telmihte bulunmuş ve onlardan alıntılar yapmışlardır.



20- Türk-İslâm edebiyatında bir kimsenin vefatı üzerine duyulan üzüntüyü ifade etmek üzere ölenin meziyetlerini anlatmak suretiyle yazılan duygu yoğunluğu yüksek manzûmelere ne ad verilir?
A) Maktel
B) Mersiye
C) Pendnâme
D) Menâkıbnâme
E) Kısas-ı enbiyâ
Doğru Cevap:B
Açıklama : Türk-İslâm edebiyatında bir kimsenin vefatı üzerine duyulan üzüntüyü ifade etmek üzere ölenin meziyetlerini anlatmak suretiyle yazılan duygu yoğunluğu yüksek manzûmelere mersiye adı verilir.



21- Ölenin arkasından söz söyleme geleneği İslâmiyet öncesi Türk şiirinde aşağıdakilerden hangisiyle isimlendirilmiştir?
A) Sagu
B) Ağıt
C) Sav
D) Akış
E) Kargış
Doğru Cevap:A
Açıklama : Ölenin arkasından söz söyleme geleneği İslâmiyet öncesi Türk şiirinde “saguâ€�, Türk halk şiirinde ise “ağıtâ€� olarak isimlendirilmiştir.



22- Aşağıdakilerden hangisi klâsik edebiyatta mersiye yazılan kişiler arasında yer almaz?
A) Vezirler
B) Şeyhler
C) Peygamberler
D) Devlet büyükleri
E) Dost ve arkadaşlar
Doğru Cevap:C
Açıklama : Mersiye daha çok bir yakının, sevilen bir şahsın, şair ile maddi manevi bir bağı bulunan kişinin ölümü üzerine yazılır. Klâsik edebiyatımızda mersiyeler genellikle, padişahlar, şehzadeler, vezirler, devlet büyükleri, şeyhler, aile fertleri, dost ve arkadaşların kaybı üzerine yazılmıştır.



23- Aşağıdakilerden hangisi mersiyelerin muhtevasında yer alan konulardan biri değildir?
A) Dünyanın geçici olduğu
B) Vefat eden kişinin övgüsü
C) Feleğe sitem edilmesi
D) Ölümün, dünyanın bir düzeni olduğu
E) Duâ ve temenni
Doğru Cevap:D
Açıklama : Mersiyenin muhtevası şöyledir: Şair şiirin giriş kısmına dünyanın geçici olduğunu, bu güzelliklere aldanmamak gerektiğini ve dünyanın ne kadar acımasız olduğunu vurgulayarak başlar. Daha sonra vefat eden kişinin övgüsünü ve böyle bir kişiyi kaybetmekten dolayı duyduğu üzüntüyü dile getirir. Bu bölüm şairin yasına tabiatın da katılmasıyla farklı bir hal alır. Kahramanın ölümüne âdeta bütün âlem ağlamaktadır. Ardından böylesine değerli ve genç bir kişiye kıymış olmasından dolayı feleğe sitem edilir. Mersiyelerin son bölümü genellikle dua ve temennilerden meydana gelir.



24- Aşağıdakilerden hangisi tasavvufun kelime anlamlarından biri değildir?
A) Sof giymek
B) Sûfiye hizmet etmek
C) Saf olmak
D) İlk safta bulunmak
E) Suffa ashabı gibi yaşamak
Doğru Cevap:B
Açıklama : Kelime olarak tasavvuf, sof giymek, saf olmak, ilk safta bulunmak ve suffa ashabı gibi yaşamak anlamlarına gelmektedir.



25- Aşağıdakilerden hangisi ilk sûfî adıyla anılmaktadır?
A) Kûfeli Ebû Hâşim
B) Hallâc-ı Mansûr
C) Süfyânü’s-Sevrî
D) Cüneyd-i Bağdâdî
E) Horasanlı Bâyezid-i Bistâmî
Doğru Cevap:A
Açıklama : Kûfeli Ebû Hâşim, ilk sûfî adıyla anılmaktadır.



Tasavvuf edebiyatına etkisi olan Mevlânâ’nın ve ibnü’l-Arâbî’nin fikirlerinin temelinde yatan düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Vücûdiyye mesleği
B) Tarikat kurma
C) Beşerî hayat
D) Ta’allüm
E) Kâl
Doğru Cevap:A
Açıklama : Tasavvuf edebiyatında özellikle Horosan Melâmiliği ile İbnü’l-Arâbî ve Mevlânâ’nın tesiri çok açıktır. Bu kişilerin fikirlerinin temelinde vücûdîyye mesleği (vahdet-i vücûd) olarak da ifade edilen varlık düşüncesi egemen fikir olarak kabul edilebilir.


alıntıdır
_egem yayınları____________________________________