Tarim ürünlerinin zekati (ösür)

[Armagan]

Tarim ürünlerinin zekati (ösür)

Tarim ürünlerinin de bir mal oldugu ve bu bakimdan zekata tabii bulundugu Kitap,Sünnet ve Icma ile sabittir. Mesela su iki ayette mahsüllerden zekat verilecegine dikkat çekilmektedir:

"Ey iman edenler! Kazandiklarinizin iyilerinden ve rizik olarak yerden size çikardiklarimizdan hayra harcayin. " ( Bakara Suresi 267.Ayet )

"Çardakli ve çardaksiz (üzüm) bahçeleri, ürünleri çesit çesit hurmalari, ekinleri, birbirine benzer ve benzemez biçimde zeytin ve narlari yaratan O'dur. Herbiri meyve verdigi zaman meyvesinden yeyin. Devsirilip toplandigi gün de hakkini (zekât ve sadakasini) verin, fakat israf etmeyin; çünkü Allah israf edenleri sevmez." ( En'am Suresi, 141.Ayet )

Müfessirler bu ayetlerdezikredilen bagista bulunma (harcama) ve fakirin hakkinin zekat olduguna dikkat çekerler. ( El-Cessa, Ahkamü'l-Kur'an , 1:543 ; Yusuf el-Kardavi,Islam Hukukunda Zekat, 1:352 ; Tefsirü't- Taberi, 5:555 ; 12:161 ).Es-Süddi gibi bazi müfessirler de bu ayetin hükmünün zekat ayetleriyle neshedildigini, yani hükmün kaldirildigin söylerler. Fakat buna katilmak mümkün degildir. Çünkü bu ayetlerin neshedildigini söylemeyi gerektirecek hiçbir delil yoktur.

Ösrün verilmesine hadisten de deliller vardir. Peygamber Efendimiz Hazretleri (s.a.v) bir hadislerinde bununla ilgili olarak söyle buyurmuslardir: "Yagmurun, kaynaklarin suladigi veya suyu dipten alan mahsulden onda bir; su çekilerek sulanan mahsulde de yirmide bir zekat vardir" ( Müslim, Zekat:7; Buhari, Zekat: 55; Ebu Davud, Zekat:12)

Kitap ve sünnetle sabit olan ösür, icma yani alimlerin ittifakiyla da sabittir.Islam alimleri,yerin mahsulünde sulanma durumuna göre bir veya yirmide bir zekat verilecegi hususunda ittifak etmislerdir.

Ösre tabi olan mallar

Hanefi mezhebine göre, ot,odun ve farisi kamisi disinda kalan bütün tarim ürünleri zekata tabidir. Imameyne göre, bir mahsulün zekata tabi olmasi için çürümeden en az bir yil kalabilecek vasifta olma sarti aranmakta ise de, mezhepte tercih edilen görüs birincisidir.

Safii ve Maliki mezhebine göre ise, ancak bir muhafaza edilebilen, depolanabilen ve tabii gida maddesi olan hububat ve meyvalar zekata tabiidir. Hububattan arpa, bugday,mercimek, nohut, misir, pirinç ve bakla gibi ürünler; meyvalardan sadece üzüm ve hurma. Bu mezheplere göre tabii gida sinifina girmeyen findik, fistik ve ceviz gibi gidalar zekata tabi degildir.Yine depolanamayacagi ve kurutulamayacagi için seftali, armut, elma gibi meyvalar da zekata tabi degildir.

Ahmed bin Hanbel'e göre ölçülebilen, bekletilebilen ve kurutulabilen mahsullerin zekati verilir.

Ösür için bir nisap var midir?

Hanefi mezhebine göre çikan ürün az olsun, çok olsun zekata tabiidir. Imam-i azam 'in talebeleri olan Imam Ebu Yusuf ve Imam Muhammed 'e ve müçtehidlerin çogunluguna göre ise, bir tondan az olan hububattan ve bir sene müddetle elde tutulmayan sebzeler için ösür alinmaz.

Ösür için mahsulün üzerinden bir sene geçmesi gerekir mi?

Ösrün verilebilmesi için mahsulün üzerinden bir sene gibi bir vaktin geçmesi gerekmez.Bir senede birkaç defa alinan mahsulün ösrü, her defa için ayri ayri ödenir.

Ösür miktari ne kadardir?

Ösür, arazinin sulama sekline göre degisir. Arazi sayet yagmur ve kaynak sekline göre sulaniyorsa, onda biri ; motorla veya emek sarfedilerek sulaniyorsa yirmide biri zekat olarak verilir.Bazilari ise buna muhalefet ederler.Geçmiste belki tarla için fazla masraf yapilmiyordu. Günümüzde ise, tarlanin sürülmesi, ekilmesi, gübrelenmesi, mahsulün nakli bir hayli masrafli olmaktadir.Böyle bir zamanda masraflar çikarilmadan zekat verilmesinin, zekat esasina uymayacagini söylerler.Bu konuyla ilgili, Sahabilerden Abdullah bin Abbas (r.a), "Kisi arazisi için yaptigi masraflari zekattan önce öder" derken,Abdullah bin Ömer (r.a) de ,"Meyve için yaptigi masraflari karsilar ve geri kalanin zekatini verir" der.Masraflarin çikaralacagini söyleyen baska alimler de vardir.( Yusuf el-Kardavi, Islam Hukukunda Zekat, 1:398)

Fakirin ösür vermesi gerekir mi?

Zekat, zenginden fakire uzanan bir yardim oldugundan, gerçekten fakir olan ve ürettigi mahsüle muhtaç bulunan birisinin ösür vermesi de gerekmez.

Ösür verilmemis mahsulden yemek

Henüz ösrü verilmemis hububat veya agaç üstündeki meyveden yemek Hanefi mezhebine göre de, Safii mezhebine göre de caiz degildir; yiyen günahkar olur. Çünkü zekati çikarilmadigindan içinde kul hakki bulunmaktadir. Ancak sonradan ödenmek üzere hesap ederek yemekte bir mahzur yoktur.

Bir mahsulden kaç defa ösür alinir?

Ekin ve meyvelerde ösür senede bir defaya mahsus olmak üzere farzdir. Ösrü verilen meyve ve ekinlerin üzerinden birkaç yil geçse tekrar ösür vermek gerekmez. Böyle bir mahsul satilsa, karsiliginda alinan para nisap miktarina ulassa da, zekati verilmez.Ancak bu paranin üzerinden bir yil geçtikten sonra zekati verilir. Zeytinden ösür alinmissa,o zeytinden elde edilen zeytin yagindan ösür alinmaz.

Vakif arazisinden ösür verilir mi?

Ösürde mal sahibine degil, araziye itibar edilir. buna göre arazi vakfa ait bulunsa da, ösrünün verilmesi gerekir. Safiilere göre camilere vakfedilmis olan ürünlerden zekat yoktur.

[tuba50]

arkadaşlar benim zekat ile ilgili kafama takılan bir soru var.
85 gr altını olan veya bu değerde parası olan dinen zengin hükmünde ve zekat vermekle yükümlü.
burası tamam.
birde öşür var.öşür de anlamadığım yer var.benim komşum seracı yani domates yetiştiriyor.yılda iki defa dikim yapıyor.
bir dönüm yer için fidana 1.5 milyar ödüyor.yetiştirinceye kadar en az 4 milyar harcıyor.şimdi kazandığı paradan giderleri çıkarak mı öşür verilecek,yoksa o kişiyi öşür tutmuyor mu?ben bunu tam çözemedim
esasen çözememiş olmamın sebebi şu bu o kişinin geçim kaynağı nasıl bir insan maaş alıyor ve evini geçindiriyorsa komşunun durumu da o şekilde .
bana bunu sordular.tam olarak kafama oturtamadım soruları.diyelim adamın belirli bir maaşı var aynı zamanda da tarlasına buğday ekti sonra mahsulden öşürünü verdi bu tamam.burayı anladım.
benim tam anlayamadığım şu okadar giderimiz oluyor ki nasıl ödeyeceğiz diye soruyor.yoksa bu kişi de nisap miktarı
malı olduktan sonra mı verecek?öşürü de
veya bir insan kazandığı maaşın zekatın dan sorumlu mu?
burası netlik kazanırsa diğer tarafta netlik kazanacak.
biraz hızlı yazmak durumunda kaldım.umarım esas sormak istediğim anlaşıldı.anlaşılmayan bir şey olursa tekrar sorabilirsiniz.gerçektan kafama taktım şimdi bayan da bana güvendi sordu bir mesuliyet hissettim.
ilginize teşekkürler

[tuba50]

bir bilen çıkmad mıuzgn
cevabınızı merakla bekliyorum

[Medineweb]

biraz sabırlı olun hocalarımız aktif olunca cevaplayacaklardır

[Medineweb]

tuba50 Üyemizden Alıntı

arkadaşlar benim zekat ile ilgili kafama takılan bir soru var.
85 gr altını olan veya bu değerde parası olan dinen zengin hükmünde ve zekat vermekle yükümlü.
burası tamam.
birde öşür var.öşür de anlamadığım yer var.benim komşum seracı yani domates yetiştiriyor.yılda iki defa dikim yapıyor.
bir dönüm yer için fidana 1.5 milyar ödüyor.yetiştirinceye kadar en az 4 milyar harcıyor.şimdi kazandığı paradan giderleri çıkarak mı öşür verilecek,yoksa o kişiyi öşür tutmuyor mu?ben bunu tam çözemedim
esasen çözememiş olmamın sebebi şu bu o kişinin geçim kaynağı nasıl bir insan maaş alıyor ve evini geçindiriyorsa komşunun durumu da o şekilde .
bana bunu sordular.tam olarak kafama oturtamadım soruları.diyelim adamın belirli bir maaşı var aynı zamanda da tarlasına buğday ekti sonra mahsulden öşürünü verdi bu tamam.burayı anladım.
benim tam anlayamadığım şu okadar giderimiz oluyor ki nasıl ödeyeceğiz diye soruyor.yoksa bu kişi de nisap miktarı
malı olduktan sonra mı verecek?öşürü de
veya bir insan kazandığı maaşın zekatın dan sorumlu mu?
burası netlik kazanırsa diğer tarafta netlik kazanacak.
biraz hızlı yazmak durumunda kaldım.umarım esas sormak istediğim anlaşıldı.anlaşılmayan bir şey olursa tekrar sorabilirsiniz.gerçektan kafama taktım şimdi bayan da bana güvendi sordu bir mesuliyet hissettim.
ilginize teşekkürler

benim bildiğim kadarıyla kazancından masrafları düştükten sonra kalan paranın nisaba ulaşıp ulaşmadığına bakar.nisaba ulaşmışsa zekatını öder..giderler çıktıktan sonra kazancı nisaba ulaşmazsa zekatla yükümlü olmaz..diğer bilmeniz gerekenler konu içerisinde var zaten..yani yağmur suyuylamı sulanıyo yoksa çiftçi kendisimi suluyor onlar konuda geçmiş zaten..yanlıışım varsa hocalarımın düzeltmesini rica ediyorum

[muallime]

tuba50 Üyemizden Alıntı

arkadaşlar benim zekat ile ilgili kafama takılan bir soru var.
85 gr altını olan veya bu değerde parası olan dinen zengin hükmünde ve zekat vermekle yükümlü.
burası tamam.
birde öşür var.öşür de anlamadığım yer var.benim komşum seracı yani domates yetiştiriyor.yılda iki defa dikim yapıyor.
bir dönüm yer için fidana 1.5 milyar ödüyor.yetiştirinceye kadar en az 4 milyar harcıyor.şimdi kazandığı paradan giderleri çıkarak mı öşür verilecek,yoksa o kişiyi öşür tutmuyor mu?ben bunu tam çözemedim
esasen çözememiş olmamın sebebi şu bu o kişinin geçim kaynağı nasıl bir insan maaş alıyor ve evini geçindiriyorsa komşunun durumu da o şekilde .
bana bunu sordular.tam olarak kafama oturtamadım soruları.diyelim adamın belirli bir maaşı var aynı zamanda da tarlasına buğday ekti sonra mahsulden öşürünü verdi bu tamam.burayı anladım.
benim tam anlayamadığım şu okadar giderimiz oluyor ki nasıl ödeyeceğiz diye soruyor.yoksa bu kişi de nisap miktarı
malı olduktan sonra mı verecek?öşürü de
veya bir insan kazandığı maaşın zekatın dan sorumlu mu?
burası netlik kazanırsa diğer tarafta netlik kazanacak.
biraz hızlı yazmak durumunda kaldım.umarım esas sormak istediğim anlaşıldı.anlaşılmayan bir şey olursa tekrar sorabilirsiniz.gerçektan kafama taktım şimdi bayan da bana güvendi sordu bir mesuliyet hissettim.
ilginize teşekkürler

Altının nisab miktarı 85 gr. iken ,tarla mahsullerinin nisab miktarı 670 kgdır..Tarla ;yağmur ve ırmak suyu ile sulanıyorsa ,10 da biri,kuyu,vs.masraflı şekilde sulanıyorsa 20 de biri zekat verir.
Yani gübreleme,işçilik,ilaçlama,sulama gibi masraflar çıktıktan sonra,çıkan üründen,670 kg.karşılığı ve daha fazlası meblağ ,eline kalıyorsa 20de biri öşür (zekat) ödemesi gerekir.Masrafı çok olup eline 670 kg.karşılığı bir miktar kalmıyorsa öşür ödemez.

Kaynak;ilmihal kitapları

[Esadullah]

tuba50 Üyemizden Alıntı

arkadaşlar benim zekat ile ilgili kafama takılan bir soru var.
85 gr altını olan veya bu değerde parası olan dinen zengin hükmünde ve zekat vermekle yükümlü.
burası tamam.
birde öşür var.öşür de anlamadığım yer var.benim komşum seracı yani domates yetiştiriyor.yılda iki defa dikim yapıyor.
bir dönüm yer için fidana 1.5 milyar ödüyor.yetiştirinceye kadar en az 4 milyar harcıyor.şimdi kazandığı paradan giderleri çıkarak mı öşür verilecek,yoksa o kişiyi öşür tutmuyor mu?ben bunu tam çözemedim
esasen çözememiş olmamın sebebi şu bu o kişinin geçim kaynağı nasıl bir insan maaş alıyor ve evini geçindiriyorsa komşunun durumu da o şekilde .
bana bunu sordular.tam olarak kafama oturtamadım soruları.diyelim adamın belirli bir maaşı var aynı zamanda da tarlasına buğday ekti sonra mahsulden öşürünü verdi bu tamam.burayı anladım.
benim tam anlayamadığım şu okadar giderimiz oluyor ki nasıl ödeyeceğiz diye soruyor.yoksa bu kişi de nisap miktarı
malı olduktan sonra mı verecek?öşürü de
veya bir insan kazandığı maaşın zekatın dan sorumlu mu?
burası netlik kazanırsa diğer tarafta netlik kazanacak.
biraz hızlı yazmak durumunda kaldım.umarım esas sormak istediğim anlaşıldı.anlaşılmayan bir şey olursa tekrar sorabilirsiniz.gerçektan kafama taktım şimdi bayan da bana güvendi sordu bir mesuliyet hissettim.
ilginize teşekkürler

normalde öşür 10 birdir ama
Ebû Hanîfe'ye göre toprağın bitirdiği her çeşit ürüne onda bir veya insan eliyle sulama vb. masraf yapılmışsa yirmide bir zekât gerekir. Tahıl, sebze, meyve gibi... Bu konudaki ayet ve hadisler umum (genellik) bildirir. Ayette şöyle buyurulur: "Topraktan sizin için çıkardığımız mahsulden (zekât) veriniz" (el-Bakara, 2/267). Hz. Peygamber de şöyle buyurmuştur:

"Yağmur suyu ile sulanan yerden çıkan mahsulde öşür vardır" (Buhârî, Zekât, 55; Müslim, Zekât, 8; Ebû Dâvud, Zekât, 5,12; Tirmizî, Zekât,14).

Ebû Hanîfe'ye göre; öşür toprağından çıkan ürün az olsun çok olsun, özel sulama yapılmamışsa, yani yağmur veya nehir suları ile sulanmışsa onda bir; dolap, su motoru, baraj ve benzeri teknik vasıtalarla sulanan toprak ürünlerinden ise yirmide bir nispetinde zekât alınır.

Öşür, araziden elde edilen ürünün tamamı üzerinden verilir. Ekip, biçme ve sulama masrafları, yükümlünün diğer borçları veya aslî ihtiyaçları dikkate alınmaz. Zaten masraflı bir tarım yapılmışsa -sulama, gübreleme gibi- zekât miktarı yirmide bir'e düşeceği için, masraf fazlalığı bu yolla giderilmiş olur. Bir yıl içinde birden fazla ürün elde edilirse, her ürün için ayrı ayrı öşür gerekir. Kısaca tarım ürünlerinin öşrü için yıllanma zorunluluğu yoktur (İbnül-Hümâm, Fethul-Kadîr, II, 8-9; el-Fetâvâl-Hindiyye, I, 187).

Ebû Yusuf ve İmam Muhammed'e göre, özel bakım gerektirmeden, bozulmaksızın bir yıl kalabilen ölçü veya tartı ile alınıp satılan mahsullerde öşür gerekir. Ancak dayanıklı olmayan ve uzunca süre bozulmadan kalamayan sebzelerle kavun, karpuz ve hıyar gibi ürünlerde öşür yoktur (es-Serahsî, a.g.e., III, 2-4).

her nekadar imameynin fetvası bu olsada esas kavil fetva imamı azamın dediğidir muteber olan budur.vesselam

[edebali]

Öşür, araziden elde edilen ürünün tamamı üzerinden verilir. Ekip, biçme ve sulama masrafları, yükümlünün diğer borçları veya aslî ihtiyaçları dikkate alınmaz. Zaten masraflı bir tarım yapılmışsa -sulama, gübreleme gibi- zekât miktarı yirmide bir'e düşeceği için, masraf fazlalığı bu yolla giderilmiş olur. Bir yıl içinde birden fazla ürün elde edilirse, her ürün için ayrı ayrı öşür gerekir. Kısaca tarım ürünlerinin öşrü için yıllanma zorunluluğu yoktur (İbnül-Hümâm, Fethul-Kadîr, II, 8-9; el-Fetâvâl-Hindiyye, I, 187).

burası tamam.
merak ettiğim diğer bir konu bir insan öşür vermesi için nisab miktarı mal varlığı olacak mı?
yoksa nisab miktarı mal varlığı yok ve bu öşürü vermekte zorlanıyorsa ne olacak?
bir diğer soru maaşlı çalışan bir insan diyelim öğretmen olsun.aldığı maaştan dolayı zekat öder mi?

[Medineweb]

edebali Üyemizden Alıntı

Öşür, araziden elde edilen ürünün tamamı üzerinden verilir. Ekip, biçme ve sulama masrafları, yükümlünün diğer borçları veya aslî ihtiyaçları dikkate alınmaz. Zaten masraflı bir tarım yapılmışsa -sulama, gübreleme gibi- zekât miktarı yirmide bir'e düşeceği için, masraf fazlalığı bu yolla giderilmiş olur. Bir yıl içinde birden fazla ürün elde edilirse, her ürün için ayrı ayrı öşür gerekir. Kısaca tarım ürünlerinin öşrü için yıllanma zorunluluğu yoktur (İbnül-Hümâm, Fethul-Kadîr, II, 8-9; el-Fetâvâl-Hindiyye, I, 187).

burası tamam.
merak ettiğim diğer bir konu bir insan öşür vermesi için nisab miktarı mal varlığı olacak mı?
yoksa nisab miktarı mal varlığı yok ve bu öşürü vermekte zorlanıyorsa ne olacak?
bir diğer soru maaşlı çalışan bir insan diyelim öğretmen olsun.aldığı maaştan dolayı zekat öder mi?

Nisaba ulaşmayan maldan zekat verilmez.

Öğretmenin maaşıda aynı şekilde. Eğer birikmiş parası varsa veya altını nisaba ulaşmışsa zekatını verir ulaşmamışa sırf maaşlı diye zekat verilmez.

Kişinin 20 miskal (85) gr altını varsa yada bu değere eş değer miktarda parası varsa üzerinden bir yıl geçtikten sonra hala aynı miktar duruyorsa zekatını öder

[edebali]

sizin yazdıklarınıza harfiyen katılıyorum.teşekkürler.
bu durumda tarımla uğraşan seracı nisap miktarı mala sahipse o zaman öşürü verir.yoksa vermez öyle mi anlamalıyım.
tekrar etmemin sebebi yukarıda da belirttiğim gibi bana soruldu.bende Allah korusun yanlış bilgi verip ömür boyu mesuliyet altına girmek istemiyorum.onun için tekrarlıyorum...