İLLETİN NEVİLERİ
1- MANSUS
İllet nas veya icma yoluyla biliniyor ise bu tür illetlere illet-i mansûse denilir.
Örneğin, ev içinde dolaşan hayvanlardan olduğu belirtilerek, Şârî tarafından “kedinin pis olmadığı” belirtilmiştir.
İşte “pis olmama” hükmü, “ev içinde sıkça dolaşma” illetine bağlanmıştır.
2- MÜSTENBAT
İllet nas veya icma yoluyla değil de, içtihat yoluyla tespit edilmiş ise bu tür illetlere “illet-i müstenbata” denilir.
Örnek olarak, fakihlerin “küçüklük” illetine dayanılarak; “velinin, çocuğun şahsı üzerinde velayet hakkını kullanabileceğini” kabul etmelerini gösterebiliriz. |