Aybaşı, Lohusalık ve özür kanı...

[nuryuzlum]

Aybaşı, Lohusalık ve özür kanı...

fıkıh dersleri

ahmet saban
Aybaşı ve lohusalık halinde namaz kılmak haramdır. Bu sebeple aybaşı ve lohusalık ile ilgili hükümlerin en iyi şekilde bilinmesi gerekir.
Aybaşı hali:
Arapça hayz olarak isimlendirilen aybaşı hali; buluğa ermiş olan bir kadının her ay muayyen günlerde sağlıklı olduğu halde, doğum veya bekâretin kalkması söz konusu olmaksızın belirli aralıklarla rahminden akan kandır. Bu duruma adet hali de denilir.
Kadından gelen kanın adet kanı olması şu kurallara bağlıdır:
1–Kanın muayyen zamanda gelmesidir:
Kadınlarda bu müddet yaklaşık olarak buluğa erme yaşı olan dokuzla başlar, yine yaklaşık olarak elli beş yaşına kadar devam eder. Elli beş yaşından sonra görülen kan adet kanı değildir, ancak bu gelen kan kuvvetli bir şekilde geliyor ise alimlerimiz bu kanında adet kanı olduğuna itibar etmişlerdir.(1)
2–Kanın rahimden kadının tenasül uzvunun dışına çıkmasıdır:
Şayet rahimden inen kan uzuvdan dışarı çıkmadan içeri de kalırsa bu kan adet kanı olmaz.(2)
3–Gelen kanın belirli renklerde olmasıdır:
Gelen kan kırmızı, siyah, sarı, bulanık, yeşil ve kiremit renginde olduğun da adet kanı sayılır.
4–Kanın belirli bir süre içerisin de görülmesidir:
Adet müddetinin en azı üç gün, en çoğu on gündür. Üç günden az veya on günden çok görülen kan adet kanı değildir.(3)
5–Kadının hamile olmamasıdır:
Kadın hamile olduğunda gördüğü kan adet kanı değildir.(4)
İki adet arasında geçen temizlik haline tuhr hali denilir. Bu halin en az müddeti on beş gündür, en çok müddeti için ise bir sınır yoktur. Yani bir kadın adet gördükten sonra aylarca hatta yıllarca temizlik halini yaşayabilir.(5)

[nuryuzlum]

LOHUSALIK HALİ
Arapçada nifas diye isimlendirilen lohusalık hali doğum yapan bir kadının doğum zamanında veya doğumdan sonra rahminden gelen kandır.
Lohusalık normal ve tam bir doğumdan sonra olabileceği gibi ceninin(çocuğun) organları belli olduktan sonra meydana gelen düşük sonucu da olabilir.
Şu halde normal bir doğum veya organlar belli olduktan sonra meydana gelen bir düşük sonucu akan kana lohusalık kanı denilir. Ceninin organları belli olmadan meydana gelen erken düşük sonucu lohusalık olmaz. Böyle bir durum da görülen kan akıntısı da lohusalık kanı sayılmaz. Bunun için bu halde bulunan bir kadının yıkanması da şart değildir.

LOHUSALIĞIN MÜDDETİ
Lohusalığın en az müddeti için belirli bir süre yoktur. Müddetin başlangıcı çocuğun doğumu veya en az yarısının doğma anıdır. Lohusalığın en uzun müddeti ise kırk gün dür, kırk günden sonra gelecek olacak kan özür kanı sayılır.(6)

[nuryuzlum]

ADETLİ VE LOĞUSA KADINLARA HARAM OLAN İŞLER
1–NAMAZ KILMAK:
Aded ve lohusalık halinde kadınların namaz kılmaları haram olmakla beraber, namaz kılma yükümlülükleri düşer ve daha sonra bu namazları kaza etmeleri de gerekmez. Ancak bu durumda olan kadınların namaz vakti girdiğinde, abdest alıp normal zamanlarda namaz kıldığı yerinde oturup tesbihatta bulunması müstehabtır.(7)
2–ORUÇ TUTMAK:
Adet ve lohusalık halinde kadınların oruç tutmaları haramdır. Ancak tutmamış oldukları oruçları daha sonra kaza ederler.
3–KABEYİ TAVAF ETMEK:
Hac ibadeti zamanında bile olsa adetli ve lohusalı kadınların Kâbe yi tavaf etmeleri haramdır.
4–KUR'AN OKUMAK:
Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem "Ne adetli bir kadın ve nede cünüb olan kimse Kuran–ı kerimden bir şey okumasın" hadisinden anlaşıldığı üzere adetli ve lohusa olan kadının Kuran–ı kerim okuması haramdır. Ancak kunut dualarını okumasında veya ezana icabet etmesinde bir beis yoktur.(8)
5–KURAN'I KERİM–İ TUTMAK:
Kur'an'ın tümünü olduğu gibi herhangi bir ayetini de temizlenmedikçe tutmaları, bunlara el sürmeleri haramdır.
6–CAMİYE GİRMEK:
Adetli ve lohusa olan hanımların Allah'ın evi kabul edilen ve için de yalnız ibadet edilen cami ve mescitlere girmeleri haramdır.
7–CİNSEL İLİŞKİDE
BULUNMAK:
Kuran–ı kerimde "temizleninceye kadar onlara (kadınlara) yaklaşmayın" buyrulmuştur
Ayet–i kerime de adetli veya lohusa olan kadınla cinsi münasebette bulunmanın haramlığı açık şekilde beyan edilmiştir. Bu günlerde cinsi münasebette bulunan kişinin eşi ile tövbe ve istiğfar etmesinin yanında ceza olarak 4.25gr altın sadaka vermesi gerekmektedir.
Adet ve lohusalığın en uzun süreleri(adette on gün lohusalıkta kırk gün)geçtikten sonra kadının eşi ile cinsel ilişkide bulunması helal olur. Ancak en uzun süre geçmeden adet veya lohusalık hali bitecek olursa kadının üzerinden namaz vakti geçmeden veya kadın yıkanmadan cinsel ilişkide bulunması helal olmaz.
Adetli olan kadınla cinsel ilişkide bulunmanın haramlığı kadının beden ve ruh sağlığı açısından son derece önemlidir. Bu dönem kadınların her türlü ruhi gerilime mikrop ve hastalık kapmaya açık olduğu bir dönemdir.(9)

[nuryuzlum]

ÖZÜR KANI:
Rahim içi damarlardan hayız ve nifaz hali dışında bir hastalık veya yapısal bozukluk sebebi ile gelen kana özür kanı denilir.(10)

ÖZÜR KANININ ÇEŞİTLERİ:
1–Henüz ergenlik çağına gelmemiş, 9 yaşından küçük kız çocuklarından gelen kan.
2–Menapoz çağına gelmiş yani ay hali yaşını geçmiş elli beş yaşından büyük kadından gelen kan.
3–Adet süresinin en azı olan üç günden önce kesilen kan.
4–Adet süresinin en çoğu olan on günden sonra gelen kan.
5–Lohusalık süresinin en çoğu olan kırk günden sonra gelen kan.
6–Hamilelik döneminde gelen kan.

ÖZÜR KANININ HÜKMÜ:
Özür kanı sürekli ve ne zaman kesileceği belli olmayan bir durum olduğu için namaz kılmaya, oruç tutmaya ve diğer her türlü ibadeti yapmaya engel değildir. Ancak özür kanı gelen kadınlar; özür bahsinde geçtiği gibi her namaz vakti için ayrı ayrı abdest alırlar.



DİPNOTLAR:
1. Fetavayi hindiye c–1 s–36
2. A.g.e.–36
3. el hidaye c–1 s–30
4. dürer m. C–1 s–39
5. İslam ilmihali, bilmen s–92
6. ibni Abidin c–1 s–496
7. ibni Abidin S–475
8. el hidaye c–1 s–31
9. İslam ilmihali c–1 s–214
10. İslam ilmihali c–1 S–215