Kadınlara özel durumun çeşitleri

[Şuara]

Kadınlara özel durumun çeşitleri

Kadınlara özel haller kaç turludur?
Kadınlara özel haller hayız, nıfas ve ıstıhaze olmak üzere uç turludur
HAYIZ (ÂDET)
Âdetin Tanımı
Âdet neye denir?
Âdetin Arapça karşılığı olan hayız, lugatta (sözlükteki anlamı) akmak demektir Istılahta (İlmi manada(terım olarak)) ise, kanamayı gerektiren bir hastalık veya doğum olmaksızın belirli yaşlar arasında belirli sureler içinde ergin kadının rahmınden(dol yatağından) çıkıp cinsel organından gelen kana denir (el-Fıkhu'l-lslâmî, 1/456 ) Bu dilimizde âdet halı, aybaşı halı, âdet kanaması gibi terimlerle ifade edilir
Âdet görmekte olan kadına hayız veya hâyıze, âdetten kesilen kadına da âyıse denir (Tahtavi, s 110, Menhelu'l-Vandin, s 73 )
Âdetin Başlaması
Âdet ne ile başlar?
Âdet, kanın kadının cinsel organının dış kısmına çıkmasıyla başlar Bu nedenle kadının âdet kanının cinsel organının iç kısmına geldiğini hıssetmesıyle âdet başlamış olmaz (Menhelu'l-Vandin, s 73 İmam Muhammed'e göre başlamış olur)
Âdetin Sona Ermesi
Âdet ne ile sona erer?
Âdet, kanın tamamen kesilmesiyle veya halis beyaz akıntının gelmeye başlamasıyla sona erer (el-Fıkhu'1-lsmamı, 1/462 )
Âdet Görme Yaşı
Âdet hangi yaşlar arasında gorulur?
Âdet, kamerî sene hesabıyla kadının dokuz yaşını tamamlamasından itibaren başlar, âdetten kesilme yaşına kadar devam eder (Şafiî mezhebine göre dokuz yaşını doldurmasına bir âdetin ve bir temizliğin en az suresinden (on altı günden) az bir vakit kala gelen kan da âdet kanıdır) Dokuz yaşından kuçuk olan kız çocuğunun ve âdetten kesilen kadının gorduğu kan âdet değil, ıstıhaze(ozur) kanıdır (Fethu'l-Kadîr, 1/142)
Kadın âdet kanını görmekle bulûğa erip, artık ondan namaz, oruç, hac ve buna benzer şer'î butun yükümlülükleri yerme getirmesi istenir Nitekim erkek çocuk da ıhtılâm olup menisinin çıkışı ile bulûğa erer Şayet ılıt il ânı veya ay başı gerçekleşmez ise, on beş yaşının tamamlanması ile bulûğ gerçekleşmiş olur (Fıkhu'l-lslamı, 1/456 )
Âdetten Kesilme Yaşı
Kadınlar hangi yaşlarda âdetten kesilirler?
Dokuz yaşından itibaren âdet görmeye başlayan kadınlar genellikle elli beş yaşlarına geldiklerinde âdetten kesilirler (Tahtavi, s 111 Şafii mezhebine göre kadının âdet görme yaşının sonu yoktur, hayatta olduğu surece âdet görmesi mümkündür Fakat çoğunlukla bu yaşın sınırı altmış ikidir )
Çok nadir olsa bile kadın elli beş yaşını geçtikten sonra da âdet görebilir Bu yaştan sonra gelen kan siyah veya koyu kırmızı ise âdet kanıdır, değilse ozur kanıdır (Durer, 1/44 )
Elli beş yaş ender durumlar dışında kadının âdetten kesilmesinin son yaşıdır Âdetten kesilmeye başlamanın ilk yaşı ise kırk beştir Gerek burada ve gerekse başka dini konularda yaş hesaplanmasında Güneş Yılı'na değil Ay Yılı'na itibar edilir (el-Fıkhu'l-lslâmî, 1/456 )
Hamilenin Kan Görmesi
Hamile kadın âdet görebilir mı?
Hayır, hamile kadın âdet görmez Hamilelik suresi içinde gelen kan ıstıhaze (ozur) kanıdır (a g e , 1/457 Şafiî mezhebine göre hamile olan bir kadının âdet şartlarına uygun olarak gorduğu kan âdet kanı sayılır(Envar, 1/48) )
Âdet Kanının Rengi
Âdet kanının kaç çeşit rengi vardır?
Âdet kanının siyah, kırmızı, sarı, yeşil, bulanık ve toprak rengi olmak üzere altı çeşit rengi vardır (Bedaı'us-Sanaı1, 1/39 Şafiî mezhebine göre âdet kanının renkleri beştir Güçlülük sırasına göre şöyledir siyah, kırmızı, doru(Hanefîlerdekı toprak rengi), sarı, bulanık (aynı yer) )
Bu altı renk kandan herhangi birinin gelmesiyle âdet başlamış sayılır (Menhelu'l-Varıdın, s 84 İmam Ebu Yusuf'a göre adet bulanık rekntekı akıntıyla başlamış sayılmaz) Kanın rengi konusunda ilk çıktığı ve bezde belirdiği zamana itibar edilir Çunku o anda tazedir ve asıl rengındendır Kuruduktan sonra rengine itibar edilmez Çunku kuruyunca rengi değişebilir (Aynı yer)
Âdet kanının değişik renklerde gelmesinin sebebi, kadınların bünyelerinin farklılığından ve aldığı gıdaların değişik olmasındandır
Kanın Çeşitleri
Kan kaç çeşittir?
Kan, sahıh(normal) ve fasıt(anormal) olmak üzere ıkı çeşittir
1- Sahih Kan Kadınların âdet yasaklarına uymalarını gerektiren, âdet ve lohusalık sebebiyle gördükleri kana denir
2- Fasit kan Kadınlarda, âdet ve lohusalık kanamalarının dışında gelen ve âdet yasaklarına uymayı gerektirmeyen kana denir
Tuhrun Çeşitleri
Tuhur(temızlık) kaç çeşittir?
Tuhur, mutlak, sahih, fasit, tam ve nakıs tuhur olmak üzere beş çeşittir
1-Mutlak Tuhur Kadınların hayız ve lohusalık dışındaki temizlik günlerine denir
2-Sahih Tuhur On beş günden aşağı olmayan kendisine kan karışmayan ve ıkı sahih kan arasında bulunan temizliğe denir
3-Fasit Tuhur Sahih tuhrun şartlarından birini taşımayan, yanı on beş günden az olan veya kendisine kan karışan yahut da ıkı sahih kan arasında bulunmayan temizliğe denir
4-Tam Tuhur Onbeşgun veya daha fazla olan (sahih olsun olmasın) temizliğe denir 5- Nakıs Tuhur On beş günden az olan temizliğe denır (Menhelu'l-Varıdın, s 75)
Âdetin Süresi
Âdetin suresi ne kadardır?
Âdetin en kısa suresi uç gun, uç gecedir En uzun suresi ise on gun, on gecedır(Adetın suresi ile ilgili bu goruş, Peygamber Efendimizden "Adetin kanamasının en kısa suresi uç gun, en uzun suresi ise on gundur" Şeklinde rivayet edilen hadise dayanmaktadır ) Ortalama suresi beş gundur(Şafıı mezhebine göre adetin en az suresi bir gun bir gece, en uzun suresi on beş gundur Ortalama suresi ise 6-7 gundur Delilleri, araştırmaya dayanır Maliki mezhebine göre adetin en az suresi ile ilgili bir sınır yoktur En uzun suresi ise on beş gundur) Uç günden az, on günden fazla gelen kan âdet kanı olmayıp, ıstıhaze (ozur) kanıdır(Tahtavı, s 110)
Ara Temizlik
Âdet suresi içinde ıkı kanama arasındaki temizlik de âdet sayılır mı?
Evet, sayılır(Malıkı ve Hanbelı mezheblerıne göre bir adet suresi içinde kanamanın kesildiği günlere de temizlik günleri demir ki, adet gören kadın bu günlerde temiz sayılır Kanın gelmediği her ara temizlikte gusul abdestı alarak ibadetini yapar) Çunku kanın âdet suresince aralıksız olarak gelmesi şart değildir, ara sıra kesılebılır(Şafıı mezhebine göre adet bir gun bir gece devam ederse kanamanın aralıksız olması gerekir Fakat bu sure muddetınce kanın sürekli akması şart değildir Bazen eserinin bez veya pamuk üzerinde görülmesi de yeterlidir Şayet bu sureden daha fazla devam ederse aralıklı akan kanın toplam suresi bir gun bir gece olması şarttır (Mahalli, 1/98, Muğnı, 1/109)) Örneğin, bir kadın, dört gun kan görse de sonra ıkı gun kan kesilip, bundan sonra ıkı gun daha devam etse, bu sekiz gunun tamamı âdet olarak kabul edıhr(Durer, s 1/40, elFıkhu'l-lslamı, 1/463)
İki Âdet Arası Temizlik
Ikı âdet arasındaki temizlik suresi ne kadardır?
Ikı âdet arasındaki temizlik suresi en az on beş gundur(Hanbelı mezhebine göre on uç gundur (el-Muğnı, 1/310)) En uzun suresi hakkında belli bir sınır yoktur Bu temizlik suresi bazen aylarca hatta yıllarca sürebilir Ancak kanın devamlı akması gibi âdet belirlenmesine ihtiyaç olduğu zaman o kadının her ayda on gun adetli olduğu takdir edilir ve bu kadın diğer günlerde temiz sayılır(el-Fetava'l-Hındıyye, 1/37, Tahtavı, s 112)
Âdetin Yerleşmesi
Âdet nasıl yerleşir?
Tem âdet gören kadının kanamasının on gun içinde kesilmesi ve bundan sonra on beş gun temiz kalmasıyla âdet yerleşmiş olur
Âdetin Belirlenmesi
Adet kaç defa ile belirlenir?
Âdei bir defa ile belirlenir Şöyle ki, yeni âdei görmeye başlayan bir kadın, ilk defa allı gun kan görse bundan sonra yirmi dört gun de iemız olsa, bu şekilde âdeiı belirlenmiş olur Böyle bir kadın rahatsızlığı nedeniyle ayrıca ozur kanı görmeye başlasa âdeiı ve temizlik günleri her ay bu şekilde hesap edilir
İlk defa âdet görmeye başlayan kadına mubtedıe, daha önce âdeti belirlenmiş olan kadına da mu'tade denir
Âdetin Değişmesi
Âdet nasıl değişir?
Âdet, Imam-ı Azam ile İmam Muhammed'e göre kadının âdetine zıt olarak ıkı defa peş peşe aynı surede kan görmesiyle değişir Ömeğin, her ay beş gun âdet gören bir kadın sonra ıkı defa dört gun veya ıkı defa altı gun kan görse onun âdeti beş günden dört güne veya altı güne geçmiş olur
İmam Ebu Yusuf'a göre ise, âdet bir defa ile belirlendiği gibi bir defa ile değişir Buna göre âdeti altı gun olan bir kadın daha sonraki ayda yedi gun kan görse âdeti altı günden yedi güne çıkar Bu konuda fetva İmam Ebu Yusuf'un görüşüne goredır Mecmaul'l-Enhur, 1/55, Durru'l-Muhtar, 1/301 Şafii Mezhebine göre de adet bir defa ile değişir)
Kanın On Günü Aşması
Kanama on gunu aşarsa ne kadarı âdet ne kadarı ıstıhazedır?
İlk defa kan gören kadının kanaması on gunu aşarsa on gunu âdet, sonrası ıstıhazedır
Âdet günleri belli olup da kanaması on gunu aşarsa âdet günleri hayız, sonrası ıstıhazedır Ömeğin daha önce âdeti düzenli olarak yedi gun suren bir kadın daha sonra on bir veya on ıkı gun kan görse, bunun düzenli olan yedi gunu âdet, geri kalan dört veya beş gunu ozur kanı kabul edılır(Tahtavı, s 112)
Kanın Âdet Günlerini Aşması
Âdeti altı gun olup da kanaması yedinci günde de devam eden kadın ne yapar?
Bu konuda ıkı goruş vardır Bir goruşe göre böyle bir kadın altıncı gun olunca yıkanır, namazlarını kılar ve ramazana rastlamışsa orucunu tutar Çunku bu altıncı gündeki kanın ozur kanı olması ihtimali vardır Fakat bu altıncı gun çıkmadıkça cinsel ilişkide bulunamaz Çunku bu altıncı gündeki kanın âdet kanı olması da muhtemeldir Bu durumda kanın on gun içinde kesilmesi durumunda kadının yeniden yıkanması gerekir
Diğer bir goruşe göre ise yıkanmaz kanın kesilmesini bekler Çunku bu kanın âdet kanı olması muhtemeldir Kanama on gun içinde kesilirse yıkanıp ibadetine başlar Şayet on gunu geçerse âdeti olan altı günden sonraki günler ist ıh az e sayıldığı için o günlerin namazlarını kaza eder(Tahtavı, s 112, Reddu'l-Muhtar, 1/3Û1 Şafii Mezhebine göre yıkanmadan kanın kesilmesini bekler)
Kanın Âdetten Önce Kesilmesi
Kanaması âdetinden önce kesilen kadın ne yapar?
Yıkanıp namazlarını kılar ve ramazana rastlamışsa orucunu tutar Fakat âdeti tamamlanmadıkça cinsel ilişkide bulunamaz(Tahtavı, s 117, Fetava'l-Hındıvve, 1/39)
Kanın Adetten Önce Görülmesi
Âdetinden önce kan gören kadın ne yapar?
Bu durumda kan görmekle ibadetini terk eder Çunku âdetin değişmesi ihtimali vardır
Âdetini Unutan Kadının Durumu
Âdetini unutan kadın ne yapar?
Hastalık, umursamazlık gibi bir nedenle âdetim unutup da her nasılsa kendisinden sürekli kan gelen kadının uç durumu vardır
1)Âdetin yalnız günlerini unutan kadının durumudur Böyle bir kadın her ay âdet gördüğünü hatırlamakla birlikte kanamanın kaç gun olduğunu unutmuşsa âdeti hatırladığından dolayı kanın sürekli gelmeye başladığı günden itibaren âdet yasaklarına uyar Sonra âdet halı ile temizlik ve âdetten kurtulmak arasında tereddüt ettiğinden dolayı yedi gun de boy abdestı alarak ibadetim yapar
Sonra da ayın kalan yirmi gununu de her namaz vakti içinde abdest alarak namazını kılar Bu yirmi gun içinde cinsel ilişkide bulunabilir
2)Âdetin her ay uç gun olduğunu bildiği halde o uç gunun ayın başında mı, ortasında mı, sonunda mı olduğunu bilmeyen kadının durumudur
Böyle bir kadın âdet ile temizlik arasında tereddüt ettiğinden dolayı ayın başından itibaren uç gun her namaz için boy abdestı alıp namazını kılar Sonra da her an âdetten kesildiğini düşünerek yirmi yedi gun her namaz için boy abdestı alarak namazını kılar
3)Âdetinin hem kaç gun olduğunu hem de zamanını bilmeyen kadının durumudur Böyle bir kadın hangi vakitte temizlendiğini iyice kestırebılırse o zaman abdest alıp namazını kılar, orucunu tutar ve cinsel ilişkide bulunabilir Şayet araştırmasına rağmen tereddütten kurtulamıyor*a her namaz için boy abdestı alarak namazını kılar
Âdetini unutan kadın, ihtiyatla hareket etmesi gerektiği için farz, vacip ve sünnet namazları kılar, fakat nafile namazları kılamaz ve nafile oruçları tutamaz Namazda farz ve vacip miktarı Kur'an okur daha fazlasını okuyamaz Camı ve mescitlere giremez Namaz dışında Kur'an okuyamaz ve el süremez
Ramazanda orucunu tutar fakat âdetin başlangıcının geceden olduğuna kanaat getirirse Ramazandan sonra yirmi gun oruç kaza eder Eğer başlangıcının gündüzden olduğuna kanaat getirirse yirmi ıkı gun kaza eder Zira kadının orucundan genellikle fasit olan on bir gunluk oruç olduğundan ihtiyat olarak, ıkı katını yanı yirmi ıkı gunu kaza eder Şayet âdetin ne zaman başladığını kestıremezse yalnız yirmi gun oruç kaza eder(el-Fetava'l-Hındıyye, 1/40, Tahtavı, s 113 Şafii mezhebine göre ıstıhaze kanı gören kadın dört kısma ayrılır
1)Erginlik çağına varıp ilk defa adet gören ve kanı kuvvetli ve zayıf olarak değişik gören kadındır Ömeğin, birkaç gun siyah, ondan sonra da kırmızı kan gorur Böyle olan kadından gelen kan
a)En az bir gun bir gece kuvvetli olur,
b)Görülen kuvvetli kan 15 gunu geçmez,
c)Zayıf görülen kan 15 günden eksik değil ise kuvvetli kan adet, zayıf kan ıstıhaze sayılır
2)
a)Erginlik çağına varıp ilk defa adet gören ve kanı hep aynı durumda, ömeğin, hep siyah veya hep sarı gelen kadındır
b)Erginlik çağına varıp ilk defa adet gören ve 1 Maddenin a, b ve c) şıklarında belirtilen şartlardan herhangi birisini taşımayan kadındır Omegın, kuvvetli kanı bir günden az olan veya kuvvetli kanı 15 günden fazla devam eden, yahut zayıf kanı 15 günden az suren kadın gibi
Durumu 2 Maddenin a veya b şıkkına uyan kadının adet suresi bir gun bir gece kabul edilir ve ayın kalan günlerini ıstıhaze sayılır
3)Eski bir adeti bulunup şimdi o adeti değişmiş ve gelen kanı kuvvetli ve zayıf olarak değişik gören kadındır Ömeğin, bir sure siyah, bir sure de kırmızı kan gorur Böyle olan kadından gelen kan
a)En az bir gun bir gece kuvvellı olur,
b) Görülen kuvvellı kan 15 gunu geçmez,
c) Zayıf görülen kan 15 günden eksik değil ise, kuvvellı kan adel, zayıf kan ıslıhaze sayılır
4)
a) Eski bir adelı bulunup şimdi o adelı değişmiş ve gelen kanı hep aynı durumda, ömeğin, hep siyah veya hep kırmızı gören kadındır
b)Eski adelı değişmiş olup, 1 Maddenin ab ve c şıklarında belirtilen şanlardan herhangi birini taşımayan kadındır Ömeğin, kuvvellı kanı bir günden az veya 15 günden fazla devam eder veya zayıf kan 15 günden az sürer
Bu maddenin a ve b şıklarında durumu belirtilen kadın eski adetini hatırlıyorsa adel suresi eski adetine göre kabul edilir ve ayın kalan günleri ıslıhaze sayılır Ömeğin, eski adetinde ayın başından itibaren 5 gun adet görüyor ıdı esi şimdi de öyle hesaplanır
Şayet kadın eski adetini halırlamıyorsa ibadetler bakımından lemız kabul edilir Eşinden uzak durma bakımından ise adetli kadın gibi davranır Her namaz vaklı girdikten sonra namaz kılmak için boy abdeslı alır Fakat ramazan ayının lamamının oruçla geçirir ve ondan sonra da bir ay aralıksız oruç tular Bu ıkı ayda toplam 28 gun oruç lutmuş sayılır Çunku ıkı adel arasındaki temizlik suresi en az 15 gundur Bu kadının adel görmesi muhlemelen gunduz başlamış olabilir Bu sebeple garantili olan 30 gun değil 28 gundur Başka bir deyimle her aydan en az 14 gun lemız geçmelidir Geriye kalan 2 gun için de 18 gunluk bir sureyi ele alıp başından ve sonundan üçer gun oruç tular böylece 2 gunu kaza etmiş sayılır (Muğnı, 1/113) )
Âdet Kanında Aranan Şartlar
Bir kanın âdet kanı sayılabılmesı için gereken şartlar nelerdir?
Bir kanın adeT kanı sayılabılmesı için gereken şartlar şunlardır
1)Kanın dokuz ile elli beş yaş arası gelmiş olması(Ellı beş yaşından sonra gelen kan siyah veya koyu kırmızı renkle olması ve adet şanlarına uyması durumunda adet kanı sayılır)
2)Kanın cinsel organın dış kısmına çıkmış olması
3)Kanın geçen allı renkten birinin şeklinde olması
4)Kanın en az uç gun uç gece devam elmış o I ması (Şafii mezhebine göre en az bir gun bir gece devam etmiş olması)
5)Kadının hamile olmamaEi(Şafıı mezhebine göre hamile kadın da adel görebilir)
6)Daha önceden bir temizlik döneminin geçmiş olması
Bu şanlardan biri eksik olması durumunda akan kan âdet kanı sayılmaz(el-Felava'l-Hındıyye, 1/35, Tahtavı, s 111)
Âdet Sebebiyle Haram Olan Şeyler
Âdet sebebiyle haram olan şeyler nelerdir?
1) Namaz Kılmak:
Adetli bir kadının ister farz ister vacip ister nafile olsun namaz kılması caiz değildir Peygamberimiz (s a v) kendisine âdet hakkında soru soran bir kadına
"Âdet olduğun zaman namazı bırak, âdet sona erince, kanı temizleyerek guslet ve namazı kiI" (Bu harı, adet, 19,2 4, Müslim, adet, 62) buyurmuştur
Böyle bir kadın tilâvet ve şukur secdesini de yapamaz
Kadın âdet olduğu sure zarfında kılamadığı namazları kaza etmez Namazlar her gun tekrarlandığı için dinimiz ona kolaylık göstermiştir
2) Oruç Tutmak:
Adetli kadının farz olsun vacip olsun nafile olsun oruç tutması caiz değildir Fakat tutamadığı farz oruçları sonradan kaza eder Konuyla ilgili Hz Ayşe (r a) Muâze adlı hanıma şöyle demiştir
"Biz Resûlullah zamanında âdet görüyorduk Tutamadığımız oruçları kaza etmekle emrolunduğumuz halde, kılamadığımız namazları kaza etmekle emrolunmuyorduk"(Buhan, adet, 20, Ebu Davut, taharet, 104)
Oruç senede bir defa farz olduğu için onu kaza etmekte bir zorluk yoktur
Niyet edilerek başlanmış olan farz veya nafile oruçlar da bu vesileyle bozuldukları takdirde sonradan kaza edilmesi gerekır(Şafıı mezhebine göre gerekmez)
3) Tavaf Yapmak:
Adetli kadının tavaf yapması caiz değildir Fakat tavafın dışında hacla ilgili diğer ibadetleri yapmasında bir sakınca yoktur
Peygamber Efendimiz, Hz Ayşe (ra)'ye şöyle demiştir "Âdet olduğun zaman haccedenlenn yaptıklarını yap, şu kadar var ki temizleninceye kadar Kabe'yi tavaf etme "(Buharı, adet, 1-7, Müslim, hac, 119-120)
Ziyaret tavafından önce âdet gören bir kadın temizleninceye kadar bekleyip sonra tavafını yapar Şayet temizlenmeden önce ziyaret tavafını yaparsa geçerli olmakla birlikte günah işlemiş olur Bu ful sebebiyle bir ceza kurbanı(deve veya sığır kesmesi) gerekir Ancak temiz olarak yemden yapılması durumunda kurban cezası düşer (Şafii mezhebine göre bu durumda yapılan tavaf geçersizdir Çunku taharet tavafın sıhhat sartlarındandir)
4) Kur'an Okumak:
Adetli kadın Kur'an okuyamaz Konu ile ilgili bir hadıs-ı şerifte Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuştur "Âdet ve cunup olan kimse Kur'an'dan bir şey okumasın "(Tırmızı, taharet, 99, Ibn Mace, taharet, 105)
Ancak adetli kadın, dua ayetlerim, dua niyetiyle okuyabilir Kur'an öğreticisi bir hanım da kelimelerin aralarını ayırarak ders verebılır (el-Fetava'l-Hındıyye 1/38, Tahtavı, s 114 Maliki mezhebine göre adetli kadınların kanaması devam ettiği surece ezbere veya el sürmeden yüzünden Kur'an okumaları caizdir Kanama kesildikten sonra boy abdestı almadan Kur'an akumaları caiz değildir (Cevheretu'l-lklıl, 1/32) )
Bu durumda dua ayetlerim Kur'an kastıyla okumak caiz olmadığı gibi, kendilerinde dua manası olmayan ayetleri dua niyetiyle okumak da caiz değıldır(Şafıı mezhebinde ıkı görüşten birine göre adeilı kadın zikir kasdıyla Kur'an'ın tamamını okuyabilir (Muğnı, 1/73) Son devir alimlerinden M Muhyıddın Havili bu goruşe dayanarak adetli bir bayan öğreticinin ta'lım kastıyla Kur'an öğretebileceğim söylemektedir (Rısaletu'l-Esas Fi Ahkamı'1 Hayzı ve'n-Nıfas, s 7) )
5) Kur'an'a Dokunmak:
Adetli kadının Kur'an okuması caiz olmadığı gibi Kur'an'a dokunması da caiz değildir Ancak ayrı olan bir kılıfla el surulebılır(Şafıı mezhebine göre ayrı kılıfla da el sürülemez) Konu ile ilgili bir ayet-ı kerimede "Ona(Kur'an'a) ancak temizlenenler dokunabılır"(Vakıa, 79) buyurulmuştur
Peygamber Efendimiz de bir hadıs-ı şerifte şöyle buyurmuştur
"Kur'an'a ancak temiz olan dokunsun"(Bınaye, 1/646 Maliki mezhebine göre Kur'an kursu öğreticisi ile öğrencilerinin Kur'an'a el sürmeleri caizdir (Cevheretu'l-lklıl, 1/32) )
6) Mescide Girmek:
Adetli kadının beklemeksizin geçmek şeklinde de olsa mescide girmesi caiz değildir Çunku mescitler namaz kılmak için yapılmış yerlerdir Namaz kılmayacak durumda olan bir kimsenin böyle mukaddes yerlere girmesi caiz olmaz Ancak şiddetli yağmur veya kotu insanların şerrinden korunmak gibi bir zorunluluk bulunması durumunda adetli kadın mescide girebilir Bu durumda da mescide hurmeten teyemmüm etmesi uygun olur
Peygamber Efendimiz bir hadıs-ı şerifte şöyle buyurmuştur
"Mescit cunup ve adetli olana helâl değıldır(lbn Mace, taharet, 126, Ebu Davud, taharet, 92 Şafii mezhebine göre kirletmemek şartıyla adetli kadının mescitten geçmesi caizdir )
7) Cinsel İlişkide Bulunmak:
Adetli bir kadınla cinsel ilişkide bulunmak erkeğe haram olduğu gibi, buna rıza gösteren kadına da haramdır Bu durumda cinsel ilişkide bulunan kimse buyuk günah işlemiş olur ve bundan tevbe ve istiğfar etmesi gerekir Konu ile ilgili Kur'an-ı Kenm'de şöyle buyurulmuştur
"Ay halinde olan kadınlardan uzak durun onlarla cinsel ilişkide bulunmayın) temizleninceye kadar onlara yaklaşmayın "(Bakara, 222)
Adetli kadınla cinsel ilişkide bulunmak caiz olmadığı gibi, üzerinde ortu olmaksızın kadının gobeğıyle diz kapağı arasından cinsel yönden şehvet sizde olsa yararlanmak da caiz değildi r (lmam Muhammed'e göre cinsel organının dışında kadının gobeğıyle diz kapağı arasından yararlanmakta bir sakınca yoktur (Reddu'l-Muhtar, 1/292) )
Peygamber Efendimiz adetli eşiyle ne derecede ilgilenebileceğim soran sahabıye şöyle cevap vermiştir "Senin için göbekten ust tarafı serbesttir "(Neylu'l-Evtar, 1/277)
Âdetin en uzun suresi olan on gun geçince, boy ab desti almadan da cinsel ilişkide bulunmak helâl olur Fakat âdeti bu sureden daha kısa olan bir kadının, âdeti bitip kanının kesilmesiyle hemen cinsel ilişkide bulunması helâl olmaz Böyle bir durumda cinsel ilişkide bulunmanın helâl olabilmesi için, kadının ya gusletmiş olması veya üzerinden bir namaz vakti geçmesi veyahut da bir özürden dolayı teyemmüm edip onunla nafile de olsa bir namaz kılması gerekir Bu durumda da yıkanıncaya kadar cinsel ilişkide bulunmamak mustehaptır
Âdetin ilk günlerinde hanımı ile cinsel ilişkide bulunan bir kimsenin bir dınar (425 gr altın), son günlerinde ilişkide bulunanın yarım dinar sadaka vermesi mustehaptır(Hanbelılere göre, adetin hangi safhasında olursa olsun hanımıyla cinsel ilişkide bulunan kışının bir dinar sadaka vermesi gerekir)
Boşama
Âdet görmekte olan kadım boşamak caiz değildir Ancak buna rağmen boşama geçerlidir ve bıd'ı talâk adını alır (Reddu'l-Muht ar, 291, Taht avı, s 113, el-Fetava'l-Hındıyye, 1/38, el-Fıkhu'l-lslamı, 1/468)
Âdetin Başlamasıyla Meydana Gelen Biyolojik ve Psikolojik Haller
Bu durumda biyolojik olarak bulantı, baş ve bel ağrıları, halsizlik, psikolojik olarak da huzursuzluk, can sıkıntısı gibi haller meydana gelir Bu gibi hallerle karşılaşan kadınların bunu âdetin tabii sonucu olduğunu bilmeleri gerekir
Âdet Halinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Kadınların adetli olduğu sure içinde dikkat etmeleri gereken hususlar nelerdir?
Kadınlar adetli olduğu sure boyunca vücutlarını ve kullandıkları bezleri temiz tutmaya dikkat etmelidirler Ayrıca gıdalarına özen göstermeli, yorgunluktan ve morallerim bozacak olaylardan kaçınmalıdırlar
Âdet Halinde Bez Kullanmak
Âdet halinde bez kullanmanın hukmu nedir?
Âdet halinde kadınların bez kullanması sünnet, temizlik halinde kullanması mustehaptır Kızların ise yalnız âdet halinde bez kullanması mustehaptır(Menhelu'l-Varıdın, s 84)
Âdet Bezlerinin Çöpe Atılması
Âdet bezlerinin çöpe atılmasında bir sakınca var mıdır?
Hayır, âdet bezlerinin bir poşete konularak çöpe atılmasında bir sakınca yoktur
NİFAS (LOHUSALIK)
Lohusalığın Tanımı
Lohusalık neye denir?
Lohusalığın Arapça karşılığı olan nıfas, sözlükte doğum demektir Istılahta ise, doğumdan hemen sonra kadının cinsel organından gelen kana denir Dilimizde nıfas haline lohusalık, nıfaslı kadına da lohusa denır(Fethu'l-Kadır, 1/164)
Lohusalığın Başlaması
Lohusalık ne ile başlar?
Lohusalık ana rahmindeki çocuğun yarıdan fazlasının çıkmasıyla başlar(Menhelu'l-Varıdın, s 72, Tahtavı, s 112 İmam Muhammed ile İmam Şafii'ye göre tamamının çıkmasıyla başlar) Çocuğun yarından fazlası çıkmadığı surece görülen kanama ozur kanamasıdır Haiia bu halın uzaması ve bir namaz vaktinin geçmesi durumunda anne adayı bu namazdan sorumlu olur Doğum esnasında kılamadığı bu namazı kaza etmesı gerekir
Lohusalığın Süresi
Lohusalığın suresi ne kadardır?
Lohusalığın en kısa suresi için bir sınır yoktur Bir gun, bir saat bile olabilir Çunku bunu belirleyen bir ayet veya hadis yoktur Bu durumda onun fiilen var olduğu sureye bakılır Lohusalığın en uzun suresi ise kırk gundur(Şafıı mezhebine göre lohusalığın en uzun suresi altmış gundur Ortalama suresi ise, kırk gundur (el-Fıkhu ale'l-Mezahıbı'l-Erbaa, 1/122) ) Bundan sonra görülecek kan ozur kanıdır Delil, Ummu Seleme(r a)'den nakledilen şu hadistir
"Lohusa kadın Resulullah(s a v) döneminde kırk gun kırk gece beklerdi "(Ebu Davud, Taharet, 119)
Sahabılerden Enes b Malık de "Resulullah (s av) lohusa kadın için kırk gunluk bir sure belirlemiştir Ancak daha önce kanı kesilip temizlenen bunun dışındadır" demıştır(lbn Mace, Taharte, 128, Bedaıu's-Sanaı, 1/41)
Lohusalıkta Ara Temizlik
Lohusalık suresi içinde ıkı kanama arasındaki temizlik de lohusalıktan sayılır mı?
Imam-ı Azam'a göre lohusalık suresi içinde aralıklı olarak görülen temizlik lohusalıktan sayılır Ömeğin, on gun kan gelip beş gun kesildikten sonra tekrar ongun kan gelecek olsa bu yirmi beş gunun tamamı lohusalık kanı sayılır İmam Ebu Yusuf ile İmam Muhammed'e göre ise bu sure on beş gun veya daha fazla olursa lohusalıktan sayılmaz Dolayısıyla bu temizlik günlerinden önce görülen kan lohusalık kanı bundan sonra görülecek kan ise âdet kanı sayılır Fetvaya uygun olan Imam-ı Azam'ın goruşudur(Reddu'l-Muhtar, 1/290 Şafii mezhebine göre de bu sure on beş gun veya daha fazla olursa temizlik donemi olarak kabul edilir Daha sonra gelen kan da adet kanı sayılır)
İki Lohusalık Arası Temizlik
Ikı lohusalık arasındaki temizlik suresi en az ne kadardır?
Ikı lohusalık arasındaki temizlik suresi en az altı aydır Çuku altı ay, gebeliğin en az suresıdır(a g e , 1/285)
Lohusalıkta Âdetin Yerleşmesi
Lohusalıkta âdet nasıl yerleşir?
Yeni doğum yapan kadının lohusalığın uzun suresi olan kırk gunu dolmadan kanamanın kesilmesi ve bundan sonra da on beş gun temizlik görmesiyle lohusalıkta âdet yerleşmiş olur
Lohusalıkta Âdetin Belirlenmesi
Lohusalıkta âdet kaç defa ile belirlenir?
Lohusalıkta âdet bir defa ile belırlenır(Durru'l-Munteka, 1/55)
Lohusalıkta Âdetin Değişmesi
Lohusalıkia âdei nasıl değişir?
Lohusalıkta kadının âdetinden zıt olarak bir defa ayrı bir surede kan görmesiyle âdei değişir Ömeğin, daha önceki doğumda yirmi gun kan gören bir kadın ikinci doğumda oluz gun kan görse âdeiı yirmi günden oluz güne çıkmış olur(Aynı yer)
Lohusalıkta Kanın Kırk Günü Aşması
Lohusalıkia kanın kırk gunu aşması durumunda ne yapılır?
Kadının ilk doğumu ise kırk gun içinde gelen kan lohusalık, kırk günden fazla gelen kan ise ısiıhaze kanı sayılır Şayet daha önce doğum yapmış ve âdeti belirlenmiş olan bir kadın ise âdei suresi içinde gelen kan lohusalık, âdei günlerinden fazla gelen kan ise ısiıhaze kanıdır Ömeğin, âdeiı oluz gun olan bir kadın ikinci doğumunda kırk günden fazla ömeğin kırk ıkı gun kan görse oluz gunu aşan bu surede (on ıkı günde) gelen kanın lohusalık değil ozur kanı olduğu kabul edilir Dolayısıyla bu sure zarfında kılınmayan namazlar ve iuiulmayan oruçlar kaza edılır(Mecmau'l-Enhur, 1/5 5)
Lohusalıkta Kanın Âdetten Önce Kesilmesi
Lohusalıkia kanı âdetten önce kesilen kadın ne yapar?
Kanaması âdeiien önce kesilen kadın yıkanıp namazlarını kılar Ramazana rasilamışsa orucunu iuiar fakai âdeiı tamamlanmadıkça cinsel ilişkide bulunamaz(Tahiavı, s 117, el-Feiava'l-Hındıyve 1/39)
Düşükte Lohusalık
Kadın duşuk yapmakla lohusa sayılır mı?
El ve ayak gibi bazı organları belirgin hale gelmiş olan bir çocuğu düşürmekle kadın lohusa sayılır Fakai henüz organları belirgin hale gelmemiş olan bir çocuğu düşürmekle lohusa sayılmaz Bu durumda görülen kan uç gun sürerse ve daha önce de en az on beş gun temizlik halı devam eimışse bu kan âdet kanı, değilse ozur kanı kabul edılır(el-Feiava'l-Hındıyye, 1/37, Durru'1-Muhtar, 1/299) Duşuğun organlarının belirgin olup olmadığı bilinmiyorsa, eğer bu düşürme olayı âdei günlerinin başlangıcına rastlamış ve bununla kan devam eimışse âdet günleri sayısınca namazını kesin olarak ierk eder Çunku bugünlerde ya adetlidir ya da lohusadır Sonra yıkanır ve temizlik âdeti kadar sure namazlarını şüpheli bir şekilde kılar Çunku lohusa olma ihtimali de vardır Sonra âdeti kadar sure namazlarını yine kesinlik ifade eder i arz d a kılmaz Çunku yine ya lohusadır veya adetlidir Sonra yıkanır ve temizlik âdeti kadar sure -kırk gunu doldurmuşsa- kesintarzda kılar Doldurmamışsa dolduracak kadar surede şüpheli bir şekilde, doldurduktan sonra sonrakilerde kesin olarak kılar Sonra bu şekil üzere devam eder
Eğer âdei günlerinden sonra böyle bir duşuk yapmışsa, bu duşuk temizlik gunune raşıladığı için, temizlik âdeti kadar namazını şüphe ile kılar Sonra âdetine rastlayan günlerde kesin olarak bırakır Çunku ya lohusadır ya da âdetlıdır(a g e , 1/40)
Lohusalık hükümlerinin uygulanması hususunda kurtaj (Ana rahmindeki çocuğun alınması) da duşuk gibidir
Ameliyatla Doğum(Sezaryan)
Çocuğu ameliyatla alınan kadın lohusa sayılır m?
hayır lohusa sayılmaz Ancak bu yüzden az da olsa rahminden kan gelmesi durumunda sayılır(Tebyınu'l-Hakaık, 1/67)
Doğumda Kanın Görülmemesi
Kadın nadir de olsa doğumda kan görmezse lohusa sayılır mı?
İmam Ebu Yusuf ile İmam Muhammed'e göre, çocuk doğuran kadından hiç kan gelmezse lohusa sayılmaz Bu yüzden de gusul yapması gerekmediği gibi, oruçlu ise orucu da bozulmaz Yalnız abdesi alması yeterlidir Imam-ı Azam'a göre ise gusûl yapması gerekır(a g e , 1/68) (Şafii mezhebine göre dokuz yaşını doldurmasına bir âdeiın ve bir temizliğin en az suresinden (on altı günden) az bir vakit kala gelen kan da âdet kanıdır )
İkiz Doğumlarda Lohusalık
İkiz doğumlarda lohusalık suresi hangi doğumla başlar?
İkiz doğumlarda lohusalık suresi, Imam-ı Azam ile İmam Ebu Yusuf'a göre ilk doğumla İmam Muhammed'e göre ise, ikinci doğumla başlar(Menhelu'l-Vandın, s 83 Şafii mezhebine göre de bu sure, son çocuğun doğumu ile başlar Birinci çocuğun doğmasından sonra gelen kan eğer adet zamanına rastlamış ise adet, değilse ozur kanı sayılır) İkiz doğumun bir doğum olarak kabul edilebilmesi için ıkı çocuğun doğumu arasındaki geçen zamanın altı aydan az olması gerekir Şayet ikinci doğum altı ay geçtikten sonra gerçekleşirse bu durum ıkı ayrı doğum sayılır ve ıkı lohusalık halı olarak kabul edılır(Bınaye, 1/701, el-Fetava'l-Hındıyye, 1/37)
Lohusalık Sebebiyle Haram Olan Şeyler
Lohusalık sebebiyle haram olan şeyler nelerdir?
Âdet sebebiyle haram olan şeyler lohusalık sebebiyle de haramdır
Hüküm Açısından Âdet İle Lohusalık Arasındaki Farklar
Âdet ile lohusalık arasındaki farklar nelerdir?
Âdet ile lohusalık arasındaki farklar şunlardır
1) Âdet ıddetı sona erdirir, lohusalık ise erdirmez
2) Âdet buluğa ermeyi gerektirir lohusalık ise gerektirmez
3) Âdet kefaret orucunun aralıksız tutulmuş olmasının gerekliliğini bozmaz, lohusalık ise bozar
4) Âdet sunnî talâk ile bıd'ı talâkın arasını ayırır, lohusalık ise ayırmaz
5) Âdet ilâ (İla Kocanın Allah adıyla veya herhangi bir sıfatıyla karısına dört ay veya daha fazla sure yaklaşmayacağına yemin etmesi yahut da ona yaklaştığı takdirde kendisine zor gelecek ömeğin, oruç, hac ve fakirlere yedirmek gibi bir ibadeti gerçekleştirmeye yemin etmesidir) suresinden sayılır, lohusalık ise sayılmaz
6) Âdetin asgari suresi uç gun uç gecedir, lohusalığın asgari suresi ise yoktur
7) Âdetin en uzun suresi on gun, lohusalığın en uzun suresi ise kırk gundur(Durru'l-Munteka, 1/55, el-Fetava'l-Hındıyye, /39, el-Fıkhu'l-lslamı, 1/377)
Spiral Kullanmak
Gebeliği önlemek amacıyla spiral ilâç kullanmakta bir sakınca var mıdır?
Hayır, gebeliği önlemek amacıyla spiral veya ilâç kullanmakta dinen bir sakınca yoktur(D I Y K , Standart, 71)
Azil
Bir kimsenin cinsel ilişkiden sonra menisini dışarıya akıtması caiz mıdır?
Hanımının rıza göstermesi durumunda caizdir Fıkıhta buna azıl denır(Durer, 1/315, el-lhtıyar, s 463) Prezervatif (cinsel ilişkiden önce erkeğin cinsel organına takılan balon) de bir tur azildir
İnsanın Kısırlaştırılması
İnsanın kısırlaştınlması caiz mıdır?
Hayır, erkek olsun kadın olsun insanın kısırlaştınlması caiz değıldır(Gunumuz Meselelerine Fetvalar, s 105)
Kordon Bağlatmak
Kadının kordon bağlatması caiz mıdır?
Kordon bağlatmak kısırlık hükmünde olduğu için sağlık açısından bir zorunluluk olmadıkça caiz değildir
Çocuk Aldırmak
Çocuk aldırmak caiz mıdır?
Henüz dört aylık olmadan gebeliğe son verilebileceği görüşünde olan bazı alimler varsa da, gebelik gerçekleştikten sonra dört aylık sure içinde de olsa kesin ve meşru bir zorunluluk olmaksızın rahimdeki nutfe veya ceninin gerek ilâç, gerek diğer işlemlerle düşürülmesi veya aldırılması (kürtaj) İslâm bilginlerinin buyuk çoğunluğu tarafından caiz görülmemiştir Dört aydan sonra ise ananın hayatının kurtarılması dışında bir sebeple gebeliğe son verilmesinin haram ve cinayet hükmünde olduğunda İslâm muçtehıd ve fakıhlen ittifak etmışlerdır(Fetvalar, s 53)
Tüp Bebek Yöntemiyle Gebeliği Sağlamak
Tup bebek yöntemiyle gebeliği sağlamak caiz mıdır?
Her ıkı taraftan birinin normal yollarla çocuk sahibi olmaya engel bir ozru bulunması ve sperm ile yumurtanın aralarında nikâh akdi olan erkek ve kadından alınması durumunda caiz olur
Başka kadının yumurtası veya kocası dışında yabancı bir erkekten alınan sperm ile gebeliğin sağlanması ise insanların duygularını rencide etmesi ve zina unsurlarını taşıması sebebiyle caiz değıldır(D I T K , standart 80)
İSTİHAZE(ÖZÜR KANI)
İstihazenin Tanımı
Istıhaze neye denir?
Istıhaze, sözlükte akmak demektir Istılahta ise, âdet ve lohusalık sureleri dışında bir hastalık sebebiyle kadının cinsel organının iç kısmındaki bir damardan akan kana denır(Menhelu'l-Varıdın, s 74)
Istıhaze kanı, âdet ve lohusalık kanlarının men ettikleri şeylere men etmez Tanı kendisinden ıstıhaze kanı gelen kadın, temiz bir kadın gibidir Kur'an'ı okur, mushafı ele alabilir, camı ve mescıdlere girebilir, tavaf yapabilir, kocasıyla cinsel ilişkide bulunabilir ve ıstıhaze kanı kesildiği vakıi yıkanması lâzım gelmez Kendisinden bu tur kan gelen kadına mustehaze adı venlır(Tahiavı, s 118)
Istıhaze kanının yalnız abdestı bozduğu hadislerle sabittir Hz Ayşe'den şöyle rivayet edilmiştir Fatma bıntı Ebı Hubeyş, Hz Peygambere hitaben "Ya Rasulallah ben ıstıhaze kanı gören bir kadınım, bir turlu temizlenemiyorum, namazı bırakayım mı?" diye sordu Efendimiz şöyle buyurdu "Bu ancak damar(dan gelen bir kanjdır, âdet değildir Âdet vakti geldiği zaman, namazı bırak, âdet suresi geçince kanı yıka, guslet ve namaz kıl"(Buharı, Adet, 8/25, Müslim, Adet, 14) Diğer taraftan Hz Peygamberin Hanne bıntı Cahş'a ıstıhaze halinde oruç tutmasını ve namaz kılmasını emrettiği nakledilir Kendisinden ıstıhaze kanı gelen kadın, abdestten önce avret yerlerini yıkar Kanı durdurmak veya azaltmak amacıyla pamuk veya bez kullanarak tedbir almaya çalışır
İstihaze Kanının Çeşitleri
Istıhaze kanının çeşitleri hangileridir?
Istıhaze kanının çeşitleri şunlardır
1) Dokuz yaşını doldurmamış olan kızdan gelen kan
2) Ümitsizlik yaşına ulaşmış olan kadından s olan kadından smızı dışında gelen kan
3) Hamile kadından gelen kan
4) Âdet suresinin alt sınırından daha az gelen kan
5) Âdetin ve lohusalığın en ust sınırını geçen kan
6) Âdetin ve lohusalığın ust sınırını aşması durumunda düzenli âdetten sonra gelen kan(Menhelu'l-Varıdın, s 98)
İstihaze Kanının Özür Kanı Sayılması
Her ıstıhaze kanı ozur kanı sayılır mı?
Hayır, her ıstıhaze kanı ozur kanı sayılmaz Bir ıstıhaze kanının ozur kanı sayılabılmesı için kanın bir abdest alacak ve farz namazı kılacak kadar fırsat vermeden tam bir namaz vakti devam etmesi gerekir Fakat ozrun bundan sonraki vakitlerde devamlı gelmesi şart değildir Kanın her vakitte en az bir defa görülmesi ozrun devam ettiğini göstermek için yeterlidir Ozrun kalkması için bir vaktin tamamında kesilmiş olması şarttır(Reddu'l-Muhtard 1/3Û5 Şafii mezhebine göre kışının ozur abdestı alıp namaz kılacak kadar bir sure içinde kesilecek olursa kışı ozur sahibi olmaktan çıkar )
Özür Sahibi İle İlgili Hükümler
Ozur sahibi ile ilgili hükümler nelerdir?
Ozur sahibi ile ilgili başlıca hükümler şunlardır
1) Ozur kanaması ibadet yapmaya engel olmadığı gibi cinsel ilişkiye de engel değildir
2) Ozur sahibi her farz namaz vakti girdikten sonra abdest alır ve o namaz vakti çıkıncaya kadar o özürden dolayı abdestı bozulmaz Ancak abdestı bozan bir başka sebepten abdestı bozulacağı gibi Imam-ı Azam ile İmam Muhammed'e göre o namaz vaktinin çıkması ile İmam Ebu Yusuf'a göre ise, hem o namaz vaktinin çıkmasıyla hem de diğer vaktin girmesiyle bozulur Buna göre kuşluk namazı için abdest alan bir ozurlu Imam-ı Azam ile İmam Muhammed'e göre bir başka şekilde bozulmamışsa o abdest ile öğleyi de kılabilir Fakat İmam Ebu Yusuf'a göre ı s e, kılamaz (Şafii mezhebine göre de kılamaz Çunku onlara göre ozur sahibi öğle vakiı de dahil ancak namaz vakiı girdikten sonra abdest alabilir Ayrıca abdest alınca da hemen namaz kılması gerekir Ancak gerekli örtünmeyi yapmak ve cemaatı beklemek gibi namazla ılgıl bazı nedenlerden dolayı namazı geciktirebilir)
3) Ozur sahibi vakit içinde aldığı abdest ile dilediği kadar farz ve nafile namazları kılabildiği gibi kaza ve cenaze namazlarını da kılabilir (Şafii mezhebine göre ozur sahibinin kaza ve adanan namazlar için ayrıca abdest alması gerekir Fakat cenaze namazı için ayrıca abdest alması gerekmez )
4) Bir namaz vaktinin girmesinden sonra ozur sebebinin meydana gelmesi durumunda o ozur sahibinin vaktin sonunu beklemesi gerekir O ozrun kesilmediğini görürse vaktin bir namaza yetecek kadar ki, son kısmında abdest alıp namazını kılar Ondan sonraki vakit dolmadan ozur kesilirse kıldığı bu namazı iade eder Çunku ozur bir tam namaz vaktini kap s amam ıştır
5) Herhangi bir ozur sebebiyle abdestlı bulunan bir kimsenin abdestı, başka bir ozrun meydana gelmesiyle bozulur Ömeğin, ıstıhaze kanamasıyla ozurlu olan bir kadının abdestı, burun kanaması şeklinde yeni bir ozrun ortaya çıkmasıyla bozulur Çunku bu yeni ozur henüz bir vakit doldurmamıştır
6) Ozur sahibi akmakta olan kan veya benzen bir akıntıyı bağlamak gibi bir yolla durdurulabılecekse bunu yapması gerekir Böylece ozurlu olmaktan çıkar Fakat bu hukum lohusa ve adetli için geçerli değildir Bunlar akıntıyı bir bez veya pamukla durdursalar da kan akıyor sayılır
7) Bumun bir deliğinden akan kandan dolayı ozurlu olan bir kimse bu halde abdest aldıktan sonra kan obur deliğinden de gelse abdestı bozulur
8) Çıban, sivilceler ve çiçek hastalığından oluşan gözeneklerde ayrı ayrı yara sayılır
9) Ozurlu olan erkek aynı cins ozru olana imam olabilir Fakat ozurlu olmayana imam olamaz
10)Ozur kesilmişken abdest alan bir kimsenin bu ozru başlamadan o namaz vakti geçse abdestı bozulmaz Çunku bu kimsenin abdestı ne özründen dolayı ve ne de başka bir sebepten oluru bozulmamıştır
11)Akıntısı sadece secde halinde gelen ozurlu secdeyi ima ile yaparak namazını kılar Sadece ayağa kalktığında akıntısı gelen ozurlu de kıyamı terk ederek oturduğu yerde namazını kılar Çunku secdeyi veya ayakta durmayı terk etmek namazı abdestsız kılmaktan daha iyidir Ancak sırt ustu yattığında ozrunun akıntısı kesilen birisi sırt ustu vatarak değil akıntısına rağmen namazını ayakta kılar
12)Çamaşırına ozur yerinden çıkıp bulaşan kan veya irin gibi pislik fazla da olsa ozru devam ettiği surece namazın sıhhatine engel olmaz Ancak bu pislik namazda yemden dokunmayacaksa bunun yıkanması gerekir (Şafii mezhebine göre her abdestın alınışında temizlik yapılması şarttır )
13)Ozru devam ederken aldığı abdest ile giydiği mestler üzerine o vakit içerisinde tekrar abdest alması gerektiğinde mesh edebilir Vaktin çıkmasıyla bu mestler üzerine mesh edılemez(lmam Zufer'e göre bu durumda da suresi içinde meshedebılır) Ancak ozru kesilmişken abdest almış ve başlamadan gıymışse mestlerine normal sure için meshedemez
14)Goz ağrısı dolayısıyla sürekli goz yaşı akan bir kimsenin her vakit için abdest alması mustehaptır Zira bu durumda gözyaşına irin karışmış olması muhtemeldır(Menhelu'l-Varıdın, s 115, el-Fetava'l-Hındıyye, 1/40, Reddu'l-Muhtar, 1/305)
ÇEŞİTLİ MESELELER
ÂDET İLE İLGİLİ MESELELER
Temiz bir kadın tutunduğu bezde kan görse ne vakitten İtibaren adetli olduğuna hükmedilir?
Bez tutunduğu andan itibaren adetli olduğuna hukmedılır(el-Fetava'l-Hındıyye, 1/36)
Adetli olan kadın tutunduğu bez üzerinde kan eseri görmezse ne vakitten İtibaren kanın kesilmiş olduğuna
hükmedilir?
Bezin tutunduğu andan itibaren kesilmiş olduğuna hukmedılır(Aynı yer)
Altı renk kandan herhangi birinin gelmesiyle âdet başlamış sayılır mı?
Evet, başlamış sayılır"(Menhelu'l-Varıdın, s 84 İmam Ebu Yusuf'a göre adet bulanık akıntıyla başlamaz)
Kadının gördüğü halis bir beyaz akıntı kuruduğu zaman sararırsa veya gördüğü sarı akıntı kuruduğu zaman
beyazlaşırsa hangi haline İtibar edilir?
Kadının ilk gorduğu haline itibar edılır(el-Fetava'l-Hındıyye 1/36)
Temiz olduğu halde uyuyup da uyandığı zaman âdet görmeye başlamlş olduğunu anlayan bir kadın hangi zamandan
İtibaren âdet görmeye başlamlş sayılır?
Uyandığı zamandan itibaren âdet görmeye başlamış sayılır(Reddu'l-Muhtar", 1/291)
Adetli olarak uyuyup da uyandığı zaman temizlenmiş olduğunu anlayan bir kadın ne vakitten İtibaren temizlenmiş
sayılırmı?
İhtiyaten uyandığı zamandan itibaren temizlenmiş sayılır
Bu ıkı durumda da eğer yatsı namazını kılmadan yatmış ve uykuda iken namaz vakti geçmişse bu namazı kaza etmesi gerekır(Aynı yer)
Âdet halinde haram olan şeylerden hangileri kanamanın kesilmesinden sonra ve gusülden önce helâl olur?
Bu durumda şunlar helâl olur,
1)Oruç tutmak,
2)Kanaması on günden sonra kesilen kadını boşamak
3)Kanaması on günden sonra kesilen kadınla cinsel ilişkide bulunmak
4)Kanaması on günden önce kesilip de üzerinden bir namaz vakti geçen kadınla cinsel ilişkide bulunmak(Şafıı mezhebine göre kanama on günden sonra da kesilmiş olsa kadın boy ab d esti almadıkça cinsel ilişki helal olmaz)
Âdet görmeyen bir kız ne vakit ergin sayılır?
On beş yaşını bitirmeliyle ergin sayılır(Bu, İmam Ebu Yusuf, İmam Muhammed'ın görüşüdür Imam-ı Azam'a göre ise, adet görmeyen bir hız on yedi yaşını bitirmeliyle ergin sayılır Şafii mezhebine göre de on beş yaşını bitirmeliyle ergin sayılır )
Âdet bir cünüplük müdür?
Hayır, âdet bir cunupluk değil, hükmen cunupluktur
Âdetin ortalama süresi kaç gündür?
Âdetin ortalama suresi beş gundur(Tahtavı, s 111, el-Fıkhu'l-lslamı, 1/459) (Şafii mezhebine göre adetin ortalama suresi 6-7 gundur)
Fıkıh terimi olarak âdet gören kadına ne denir?
Hayız veya hâyıze denır(Menhelu'l-Vandın, s 73)
Adetli kadının saç boyaması caiz midir?
Evet, saç boyaması tabaka oluşturmadığı için caizdir
Âdet mi daha ağırdır yoksa hades (manevi kirlilik) mi daha ağırdır?
Âdet daha ağırdır(el-Fıkhu'l-lslamı, 1/475)
Dokuz yaşını doldurmayan kızdan gelen akıntı âdet kanı sayılır mi?
Sahih olan goruşe göre sayılmaz(Menhelu'l-Varıdın, s 73)
Elli bes yasindan sonra kadindan gelen kan adet kani sayilirmi
Akıntının siyah veya koyu kırmızı renkte gelmesi ve âdet şartlarına uygun olması durumunda âdet kanı sayılır(a g e , s 35)
Bir kadın âdet kanını cinsel organının İç tarafında cereyan ettiğini hisseder de cinsel organının dışına çıkmasını bir
pamuk veya bez parçasıyla engellerse bu durumda âdet başlamış olur mu?
Imam-ı Azam ile İmam Ebu Yusuf'a göre âdet başlamış olmaz İmam Muhammed'e göre ise başlamış olur(Reddu'L-Muhtar, 1/284 Şafii mezhebine göre de başlamış olmaz)
İlk olarak kanama gören bir kız kanama gördüğü andan İtibaren mi yoksa kanama üç gün devam ettikten sonra mı
namazlarını bırakır?
Sahih olan goruşe göre kanama gorduğu andan itibaren namazlarını bırakır(Aynı yer)
İki âdet arasındaki temizliğin en az süresi ne kadardır?
On beş gundur
Âdet kanı İlâç vb bir şeyle kesilirse âdet hükmü kalkar mi?
Hayır, kalkmaz(Menhelu'l-Vandın, s 81)
Kadının âdetinden önce kan görmesi durumunda namazlarını terk eder mi?
Evet, terk eder Çunku bu durumda âdetin değişme ihtimali vardır(a g e , s 111)
Kızların âdet görme yaşının alt sınırı dokuz yaşının başı mı, ortası mı, yoksa sonu mudur?
Sahih olan goruşe göre dokuz yaşının snudur
Kadının âdetten kesilmesinin son yaşı hususunda kesin bir hüküm var mıdır?
Hayır, yoktur Genellikle elli beş yaş olarak kabul edilmiştir Ancak kırk beş yaşından itibaren kesilmesi de mümkündür
Âdet kelimesi hangi anlamlarda kullanılır?
Âdet kelimesi hayız anlamında kullanıldığı gibi kanamanın suresi anlamında da kullanılır
Âdet kaç defa İle değişir?
Imam-ı Azam ile İmam Muhammed'e göre ıkı defa ile İmam Ebu Yusuf'a göre ise, bir defa ile değişir
Kanama kesildikten sonra gusül zamanı âdetten mi, yoksa temizlikten mi sayılır?
Kanama on günden önce kesilirse gusul zamanı âdetten, on günden sonra kesilirse temizlikten sayılır
Adetli kadının kanamasının kesilmesi İçin beyaz akıntının gelmiş olması şart mıdır?
Hayır, şart değildir
İki âdet peş peşe gelebilir mi?
Hayır, ıkı âdet peş peşe gelmez Çunku ıkı âdet arası en az on beş gundur
Adetli kadının hükmi cünüplüğü ne zamandan İtibaren başlar?
İlk kanama gorduğu andan itibaren başlar
Adetli kadının kestiği yenir mi?
Evet, adetli kadının kestiği yenir
Her defasında üç gün üç geceden az kan gören kadın âdet görmüş sayılır mi?
Hayır, âdet gormuş s ayı I m az (Şafii mezhebine göre de her defasında bir gun bir geceden az kan gören kadın adet gormeş sayılmaz El-Muğnı, 1/109)
Cünüp olan bir kadın boy abdestl almadan âdet görse veya adetli bir kadın Ihtllâm olsa gusül yapması gerekir mi?
Hayır, gerekmez
Adetli kadının kabir ziyaretinde bulunmasında bir sakınca var mıdır?
Hayır, yoktur(Durru'l-Muhtar, 1/293, el-Fetava'l-Hındıyye 1/38)
Adetli bir kadının cenaze yıkamasının hükmü nedir?
Tenzihi kerahetle caizdir
Hünsa-I müşkll (Hem erkek he de dişilik organına sahip olan) âdet görür mü?
Hayır, gormez(Menhelu'l-VaNdın, s 73)
Âdetle İlgili "nlsab" neye denir?
Âdetin asgari müddetine denir
Adetli kadının diş dolgusu veya kaplama yaptırması caiz midir?
Sağlık açısından bir zorunluluk bulunması durumunda sargı hükmünde olacağı için caızdır(Şafıı mezhebine göre gusulde ağız yıkamak farz olmadığı için caizdir )
Âdetten temizlendikten sonra henüz on beş gün geçmeden gelen kan âdet kanı sayılır mi?
Hayır, sayılmaz Çunku ıkı âdet arasındaki temizlik suresi on beş günden az olmaz
Adetli kadının dua okumasında, zikir ve teşbih çekmesinde bir sakınca var mıdır?
Hayır, bir sakınca yoktur(Durru'l-Muhtar, 1/293, Menhelu'l-v'arıclın, s 112)
Âdetle İlgili "nika" neye denir?
Bir âdet suresi içinde ıkı kanama arasındaki temizliğe denir
Âdetten kesilip de henüz yıkanmamış olan kadın diş dolgusu yaptırabilir mi?
Ağzını yıkaması durumunda yaptırabilir
Adetli kadının yemek yapmasında, hamur yoğurmasında, ekmek pişirmesinde ve benzeri İşler yapmasında bir
kerahet var mıdır?
Hayır, bir kerahet yoktur
Adetli bir kadının kocasıyla bir yatakta yatmasında bir sakınca var mıdır?
Hayır, bir sakınca yoktur Hatta kocanın hanımını bu yüzden yatağından uzaklaştırması caiz değildir
Adetli bir kadının çocuğunu emzirmesinde bir sakınca var mıdır?
Hayır, bir sakınca yoktur
Âdet kanı nereden geliyor?
Âdet kanı rahimden geliyor
Âdetinden fazla olup da on günü aşan kanın ne kadarı hayız ne kadarı Istlhaze sayılır?
Âdeti kadar hayız, fazlası ıstıhaze sayılır
Bir kadın ömeğin Perşembe günü oruç tutmayı veya o gün bir miktar nafile namaz kılmayı nezrederse ve aynı gün
de âdet olursa ne yapması gerekir?
Adadığı şeyi başka bir günde kaza etmesi gerekir
Adetli kadının cenaze namazı kılınan yerde bulunmasında bir sakınca var mıdır?
Hayır, bir sakınca yoktur
Âdet hemen lohusalıktan sonra başlayabilir mi?
Hayır, başlamaz Çunku lohusalık ile âdet arasında en az on beş gun geçmesi gerekir
Niçin âdet kanına sahih, Istlhaze kanına da fasit kan denir?
Kadınlara âdet yasaklarına uymayı gerektirdiği için âdet kanına sahih, âdet yasaklarına uymayı gerektirmediği için ıstıhaze kanına da fasit kan denilmiştir
Kürsüf neye denir?
Kadının cinsel organının ağzına konan beze denir
Adetli kadının saç ve tımak kesmesinde bir sakınca var mıdır?
Hayır, bir sakınca yoktur Ancak kanamanın kesilmesinden sonra yıkanmadan saç ve tımak kesmesi tenzıhen mekruhtur
Kanaması sona eren kadının yıkanmadan yiyip İçmesinde bir sakınca var mıdır?
Elini ve ağzını yıkaması durumunda bir sakınca yoktur
İmam Ebu Yusuf'a göre âdetin bir defa İle değişmesi bakımından kanamanın bir önceki aydan evvel veya sonra
kesilmesi arasında fark var mıdır?
Hayır, yoktur
Bilindiği gibi âdeti altı gün olan kadının kanaması yedinci günde de devam ederse İsterse yıkanır İbadetini yapar İsterse yi kan m ayıp kanın kesilmesini bekler Âdet bir defa İle değişir görüşünde olan İmam
Ebu Yusuf'a göre de bu durumda
olan bir kadın yıkanıp yıkanmaması hususunda serbest midir?
Evet, serbesttir Çunku âdetin değişip değişmeyeceği ancak kanın kesilmesiyle anlaşılır
Âdet kanaması devam ederken kadının aldığı abdest ve gusül sahih midir?
Hayır, sahih değildir
Âdet süresi İçinde halis beyaz akıntıdan sonra altı renk kandan birisi gelebilir mi?
Evet, gelebilir
Âdet günü gelip de İlâç kullanmaktan dolayı âdet kanı gelmeyen kadının âdeti başlamış sayılır mı?
Hayır, sayılmaz
Âdet kanaması başlamış olan bir kadının İlâç kullanmasından dolayı kanaması kesilen kadının âdeti başlamış sayılır
mı?
Evet, başlamış sayılır
Âdet süresi İçinde halis beyaz akıntıdan sonra altı renk kandan herhangi birinin gelmesiyle âdet devam etmiş sayılırmı
Evet devam etmış sayılır
Kanama âdetin en kısa süresi olan üç günden önce kesilirse âdet sayılır mı?
Hayır, sayılmaz
ADETLİNİN KUR'AN İLE İLGİLİ MESELELERİ
Adetli kadın Kur'an'ın hangi ayetlerini okuyabilir?
Adetli kadın dua ayetlerini dua niyetiyle okuyabilir Fakat dua anlamında olmayan ayetleri dua niyetiyle okuması ise caiz değildir
Âdet halinde olan Kur'an öğreticisi bir hanım Kur'an'ı nasıl öğretir?
Âdet halinde olan Kur'an öğreticisi bir hanım kelimelerin arasını ayırarak Kur'an'ı oğretır(Hanefılerın guçlu alimlerinden olan Tahavı'ye göre adetli kadın aralarını ayırarak ayetleri yarım yarım da okuyabilir)
Adetli kadının Kur'an'ı dinlemesinde veya gözle takip etmesinde bir sakınca var mıdır?
Hayır, bir sakınca yoktur
Adetlinin Kur'an'a eldivenle dokunmasının hükmü nedir?
Tanrımen mekruhtur Çunku eldiven bu konuda kolyenin hükmündedir
Âdet olan bir kadın Fatiha suresini okuyabilir mi?
Evet, dua niyetiyle okuyabilir
Adetli kadın İhlâs suresi İle Ayete'l-Kürsl'yi okuyabilir mi?
Hanefi Fıkıh kaynaklarında Ihlas suresi ve Ayete'l-Kursının okunup okunmayacağı hususunda açık bir ifadeye rastlamadım Ancak gunumuz alimlerinden Vehbe Zuhaylî, el-Fıkhu'l-lslâmî adlı kitabında âdetimin bunları zikir amacıyla okuyabileceğini söylemektedir
Adetli kadının Kur'an mealini okuması veya meale dokunması caiz midir?
Hayır, caiz değildir
Adetli kadının latln harfleriyle yazılmış Kur'an'a dokunması caiz midir?
Hayır, caiz değildir
Maliki mezhebine göre adetli kadının Kur'an okuması caiz midir?
Evet, Maliki mezhebine göre adetli kadının kanaması devam ettiği surece ezbere veya el sürmeden yüzünden Kur'an okuması caizdir Kanama kesildikten sonra boy ab d esti almadan Kur'an okuması ise caiz değildir
Adetli olan Hanefi bir kadın Maliki mezhebini taklit ederek Kur'an okumasında bir sakınca var mıdır?
hayır, bir sakınca yoktur
ADETLİNİN ORUÇ İLE İLGİLİ MESELELERİ
Adetli kadının oruç tutamamasının nedeni hayız mıdır, yoksa hades midir?
Adetli kadının oruç tutmasının sebebi hayızdır
Ramazanda adetli kadının kanaması fecirden en az ne kadar önce kesilirse o günün orucunu eda etmesi gerekir?
Kanaması on günden önce kesılmışse fecirden önce susul alacak ve niyet edecek kadar, kanaması on günden sonra kesilmisse ecre niyet edecek kadar vakit kalmışsa o gunun orucunu eda etmesi gerekir Bu durumda yatsı namazını da kaza etmesi lâzım gelir
Kadının âdet görmesiyle orucu hemen bozulur mu?
Evet, Güneş batmadan az önce de olsa hemen bozulur
Kefaret orucunu tutmakta olan bir kadın âdet görse orucunu yeni baştan tutması gerekir mi?
Hayır, gerekmez 128 Çunku kadınların bu halden kurtulmaları mumkun değildir
Bir kadın âdet gününü sanarak orucunu bozarsa ve o gün âdet olmazsa kendisine kefaret gerekir mi?
Evet, kendisine kefaret gerekir
Bir kadın ay halinde İken oruca niyetlenip de fecirden önce temlzlense orucu sahih olur mu?
Evet, sahih olur Çunku önemli olan fecirden önce temizlenmesidir
Gündüz âdetten temizlenen bir kadının İftar vaktine kadar yiyip İçmekten sakınması gerekir mi?
Evet,gerekir Ancak oruçlu olan bir kadın gunduz âdet olursa orucunu bozması gerekir Akşama kadar oruçlu gibi durması caiz değildir
Bir kadın yemin kefareti olan oruca başlasa ve tamamlamadan âdet görse temizlendikten sonra yeniden başlaması
gerekir mi?
Evet, yeniden başlaması gerekir Çunku kadının uç günden ibaret olan yemin kefaretinin orucunu ıkı âdet arasında tutması mumkundur(Şafıı mezhebine göre yeniden başlaması gerekmez)
Kadının zamanında ziyaret tavafını yapmak, ramazanda mukabeleye devam etmek vb nedenlerle âdetini
geciktirmesi İçin İlâç kullanmasında bir sakınca var mıdır?
Hayır, bir sakınca yoktur
Âdet kanaması kesilen kadın gusulden önce oruca niyet edebilir mi?
Evet, niyet edebilir
Adet halinde tutulmayan oruçlar kaza edilince peş peşe tutulması gerekir mi?
Hayır, gerekmez
Bir kadın âdet gününde oruç tutmayı veya namaz kılmayı nezrederse geçerli olur mu?
Hayır, geçerli olmaz
Ramazanda bir kadın Güneş batmadan önce cinsel organının İç kısmına kanın geldiğini hlssetse ve Güneş battıktan
sonra cinsel organının dışına çıktığını görse orucu bozulur mu?
Imam-ı Azam ile İmam Ebu Yusuf'a göre bozulmaz İmam Muhammed'e göre ise bozulur
Nafile oruca başlayıp da âdet gören bir kadının bu orucu sonradan kaza etmesi gerekir mi?
Evet gerekır(Şafıı mezhebine göre gerekmez)
Kadının âdet halinde İken tutamadığı oruçları âdetten kesildikten hemen sonra kaza etmesi gerekir mi?
Hayır, hemen gerekmez, daha sonra da kaza edebilir
Âdet kanaması kesilen kadın yıkanmadan niçin oruç tutabiliyor da namaz kılamıyor?
Çunku orucun haram olması hades sebebiyle değil âdet sebebiyledir Fakat namazın haram olması hem âdet hemde hades sebebiyledir
ADETLİNİN NAMAZ İLE İLGİLİ MESELELERİ
Adetli kadının namaz kılmasının ve oruç tutmasının hükmü nedir?
Âdetli kadini oruc tutmasi ve namaz kilmasi haramdir
Namaz vaktinin bitimine ne kadar zaman kalırsa kanamanın kesilmesiyle kadına o namaz farz olur?
Kanaması on günden sonra kesilirse ve vakiin bilimine gusul yapacak ve ıfiıiah tekbiri alacak kadar bir zaman kalırsa kadına o namaz eda olarak, yalnız iftitah tekbiri alacak kadar bir zaman kalırsa kaza olarak farz olur Çunku bu durumda yıkanmadan edası mumkun değildir
Kanaması on günden önce kesilirse ve vakiin bilimine gusul yapacak ve iftitah tekbiri alacak kadar bir zaman kalırsa kadına o namaz eda olarak farz olur vaktin bitime kadar iftitah tekbiri alacak kadar zaman karlisa bu durumda namaz farz oLmaz
Adetli kadının namaz vakitlerinde abdest alıp bir köşeye çekilerek zikir ve teşbihte bulunmasının hükmü nedir?
Mustehaptir
Neden adetli bir kadının namaz vaktinde abdest alıp bir köşeye çekilerek zikir ve teşbihte bulunmak suretiyle kendisini namaz kılanlara benzetmesi caiz hatta müstehap oluyor da Ramazanda gündüzleyln âdet görmeye başlayan kadının yiyip İçmeden sakınarak kendisini oruçlulara benzetmesi caiz olmuyor?
Namazdaki benzeyiş sureten olduğu için caiz, oruçtaki benzeyiş ise hakikaten olduğu için caiz değildir
Bir namaz vaktinin sonunda âdet gören bir kadının temizlendikten sonra o namazı kaza etmesi gerekir mi?
Hayır, gerekmez (Şafii mezhebine göre gerekir)
Nafile bir namaza başlamlş İken âdet gören bir kadının bu namazı sonradan kaza etmesi gerekir mi?
Evet,gerekir Çunku nafile bir namaza niyet edip kılmaya başlayan bir kımse o namazı kendine vacip kılmıştır(Şafıı mezhebine göre kaza etmek gerekmez)
Farz namaza başlayan bir kadın namaz esnasında âdet olursa temizlenince o namazı kaza etmesi gerekir mi?
Hayır, gerekmez (Şafii mezhebine göre gerekir)
Niçin kadın on günden sonra temizlendiği zaman namazının kazaya kalması İçin yalnız bir ift it ah tekbiri alacak kadar vakit kalması yeterlidir de on günden önce temizlendiği zaman yeterli değildir?
Çunku birinci durumda gusul zamanı temizlikten, ikinci durumda ise âdetten sayılır
Adetli kadının cenaze namazının kılındığı yerde bulunmasında bir sakınca var mıdır?
Hayır, yoktur
Âdet gören kadınlar adetli bulundukları süre İçinde kılamadıkları namazları İçin de sevap kazanırlar mı?
Allah kadınların adetli olduğu zamanlarda namazı bırakmalarını dilemiştir Kadınlar nasıl namaz emrini yerine getirirlerken sevap kazanıyorlarsa Allah'ın dileğine uyarak namazı terk etmelerinden de sevap kazanırlar
Kadınların âdet halinde kılamadıkları namazları temizlenince kaza etmeleri uygun mudur?
Hayır, uygun değildir
Adetli kadına haram olup da lohusaya helâl olan veya lohusaya helâl olup da adetliye haram olan şeyler var mıdır?
Hayır, yoktur
Adetli kadına secde ayetini dinlemesinden dolayı tilâvet secdesi vacip olur mu?
Hayır, vacip olmaz Fakat cunup olan bir kimsenin secde ayetini dinlemesinden dolayı tilâvet secdesi vacip olur Çunku cunup namaz kılmakla yükümlüdür
ADETLİNİN HAC İLE İLGİLİ MESELELERİ
Âdet halinde yapılan tavaf geçerli midir?
Evet, geçerlidir Fakat muteber bir tavaf değıldır(Şafıı mezhebine göre muteber olmadığı gibi geçerli de değildir)
Adetli bir kadın Mekke'den çıkmadan temizlenmiş olsa veda tavafını yapması gerekir mi?
Evet gerekir, ancak bu kadın Mekke'nin evlerini geçtikten sonra temizlenirse gen donup veda tavafını yapması gerekmez
Âdet halinde olan kadının hangi durumda sa'y yapmasında bir sakınca yoktur?
Temiz olarak tavaf yaptıktan sonra âdet olan kadının bu haliyle sa'y yapmasında bir sakınca yoktur Ancak sa'y edilen yer Mescıd-ı Haram'a bitişik olduğundan kadının buraya dışardan açılan kapıdan girmiş olması gerekir
Âdet halinde tavaf yapan bir kadının, temizlenince yapacağı sa'y geçerli olur mu?
Hayır, geçerli olmaz Çunku sa'yın muteber bir tavaftan sonra yapılması gerekir
Adetli kadın umrede tavaf ve sa'y yapsa ve tıraş olup İhramdan çıksa ne gerekir?
Bu durumda bin âdet halinde tavaf yaptığı için, diğeri de sa'yı muteber olmayan bir tavaftan sonra yaptığı için ıkı kurban gerekir (Âdet halinde yapılan tavaf geçerli ise de muteber değildir Fakat muteber olmayan bir tavaftan sonra yapılan sa'y ise geçersizdir)
Adetli kadının haccın hangi menaslklnl yapması caiz değildir?
Adetli kadının hac menasıkınden yalnız tavaf yapması caiz değildir Tavafın dışında diğer menasıkı yapmasında bir sakınca yoktur
Hac ve umre yapmak İsteyen adetli bir kadının İhram İçin gusül yapmasının hükmü nedir?
Sünnettir Çunku bu gusul beden temizliği içindir
Adetli kadının tavaf yapamamasının nedeni camiye girememesinden midir yoksa o haliyle tavaf yapamamasından
mıdır?
O haliyle tavaf yapamamasındandır Zira tavafa başlarken âdet olan kadının da tavafı bırakması gerekir
ADETLİNİN CİNSEL İLİŞKİ İLE İLGİLİ MESELELERİ
Âdet süresinden önce kanaması kesilen kadının yıkanarak cinsel İlişkide bulunmasının hükmü nedir?
Bu durumda yıkanmış olsa bile âdet suresi dolmadıkça cinsel ilişkide bulunması t ah n men mekruhtur
Kişinin âdetin en uzun süresi olan on günü geçmeden kanaması kesilen kitap ehil olan karısıyla cinsel İlişkide
bulunması caiz midir?
Bu konuda ihtilâf edilmiştir Sahih olan goruşe göre caizdir Çunku kitap ehli olan kadın gusul yapmakla yukumlu değildir
Cünüplüye helâl olup da adetliye haram olan şeyler nelerdir?
Cunupluye helâl olup da adetliye haram olan şeyler şunlardır
1)Oruç tutmak
2)Cınsel ilişkide bulunmak
Bir kadının adetli olup olmadığı konusunda kocasına yanlış bilgi vermesi caiz midir?
Hayır, caiz değildir Zira adetli olduğu halde adetli olmadığını söylemesi, bir taraftan yalan olur, diğer taraftan da haram olan bir ilişkide bulunmalarına sebep olabilir Adetli olmadığı halde adetli olduğunu söylemesi ise yine hem yalan olur hem de eşinin başka haramlara yönelmesine sebep olabilir
Örtü olmaksızın adetli kadının göbeği İle diz kapağı arasından yararlanmak caiz midir?
Hayır, caiz değıldır(lmam Muhammed'e göre cinsel organın dışında diz ile göbek arasından yararlanmak caizdir )
Adetli kadın İle cinsel İlişkide bulunmak caizdir diyen kimse küfre gider mi?
Bu konuda ihtilâf edilmiştir Tercih edilen go

[Şuara]

ADETLİNİN CİNSEL İLİŞKİ İLE İLGİLİ MESELELERİ
Âdet süresinden önce kanaması kesilen kadının yıkanarak cinsel İlişkide bulunmasının hükmü nedir?
Bu durumda yıkanmış olsa bile âdet suresi dolmadıkça cinsel ilişkide bulunması t ah n men mekruhtur
Kişinin âdetin en uzun süresi olan on günü geçmeden kanaması kesilen kitap ehil olan karısıyla cinsel İlişkide
bulunması caiz midir?
Bu konuda ihtilâf edilmiştir Sahih olan goruşe göre caizdir Çunku kitap ehli olan kadın gusul yapmakla yukumlu değildir
Cünüplüye helâl olup da adetliye haram olan şeyler nelerdir?
Cunupluye helâl olup da adetliye haram olan şeyler şunlardır
1)Oruç tutmak
2)Cınsel ilişkide bulunmak
Bir kadının adetli olup olmadığı konusunda kocasına yanlış bilgi vermesi caiz midir?
Hayır, caiz değildir Zira adetli olduğu halde adetli olmadığını söylemesi, bir taraftan yalan olur, diğer taraftan da haram olan bir ilişkide bulunmalarına sebep olabilir Adetli olmadığı halde adetli olduğunu söylemesi ise yine hem yalan olur hem de eşinin başka haramlara yönelmesine sebep olabilir
Örtü olmaksızın adetli kadının göbeği İle diz kapağı arasından yararlanmak caiz midir?
Hayır, caiz değıldır(lmam Muhammed'e göre cinsel organın dışında diz ile göbek arasından yararlanmak caizdir )
Adetli kadın İle cinsel İlişkide bulunmak caizdir diyen kimse küfre gider mi?
Bu konuda ihtilâf edilmiştir Tercih edilen goruşe göre haramun lıgaynhı(dolaylı haram) olduğu için küfre gitmez
On günden önce bir namaz vakti İçinde kadın âdetten kesilirse ve bir gusül yapacak ve ift it ah tekbiri alacak kadar
zaman geçse cinsel İlişki helâl olur mu?
Hayır, bu durumda yıkanmadan veya üzerinden bir namaz vakti geçmeden cinsel ilişki helâl olmaz
Kadın, kuşluk vaktinin başında âdetten kesilirse yıkanmadan önce cinsel İlişki ne zaman helâl olur
Öğle vakti bitince helâl olur
Âdet kanaması on günden önce kesilen kadına yıkanmadan önce neden üzerinden bir namaz vakti geçmesiyle
cinsel İlişki helâl olur?
Çunku üzerinde bir vakit namaz kazaya kalan kadın hükmen temiz sayılır
Kanama devam ederken cinsel İlişkide bulunmakla kanama âdetten önce kesildiğinde cinsel İlişkide bulunmak
arasında fark var mıdır?
Evet, fark vardır Birincisinde cinsel ilişkide bulunmak haram, ikincisinde ise, bir goruşe göre haram diğer bir goruşe göre tanrı m en mekruhtur
ADETLİNİN NİKÂH ve TALÂKLA İLE İLGİLİ MESELELERİ
Âdet halinde kadın boşamanın hükmü nedir?
Âdet halinde kadın boşamak haramdır Çunku bu durumda kadının ıddetı uzamış olur
Adetli kadının nikâhı kıyılablllr mi?
Evet, kıyılabılır Fakat âdet halı geçmedikçe cinsel ilişki caiz olmaz
Adetten kesilen veya henüz erginlik çağına gelmeyen bir kadın aylarla Iddet beklerken yeniden kan görmeye
başlasa ne yapması gerekir?
Yeniden adetle iddet beklmeye baslamasi gerekir
Boşanıp da İki defa âdet gördükten sonra temizlik süresi uzayan kadının ne yapması gerekir?
Bu durumda kadının ya uçuncu defa âdet gormuş olması veya âdetten kesılınceye kadar beklemesi ve âdetten kesildikten sonra yemden aylarla ıddet beklemesi gerekir
Kanamanın kesilmesinden sonra ve gusülden önce kadını boşamak caiz midir?
Kanaması on günden sonra kesilen kadını boşamak caizdir On günden önce kanaması kesilen kadın yıkanmadan veya üzerinden bir namaz vakti geçmeden boşamak caiz değildir
LOHUSALIK İLE İLGİLİ MESELELER
Âdet İle lohusalık arasındaki temizliğin en kısa süresi ne kadardır?
En kısa suresi on beş gundur(Şafıı mezhebine göre eğer adet lohusalık suresi içinde görülüyorsa lohusalık ile adet arasındaki sure on beş günden aşağı olmaz Şayet lohusalık adet suresi dışında ise ister lohusalıktan önce ister sonra olsun temizlik suresi on beş günden az olabilir)
Lohusalık halinde kadın boşamanın hükmü nedir?
Lohusalık halinde kadın boşamak haramdır
İki lohusalık arasındaki en az temizlik süresi ne kadardır?
İki lohusalık arasındaki en az temizlik suresi altı aydır
Doğumdan sonra gelen kanamaya niçin nlfas denilmiştir?
Doğumla rahımın nefes aldığı veya doğumla bir nefs (çocuk) meydana geldiği için lohusalık denilmiştir
Doğumdan önce veya doğum sırasında (henüz çocuğun bedeninin çoğu çıkmadan) gelen kan hangi tür kandır?
Bu durumda gelen kan ozur kanıdır
Lohusalık kanı nereden geliyor?
Lohusalık kanı âdet kanı gibi rahimden geliyor
Çocuğun çoğunun çıkmasıyla gelen kan lohusalık kanı sayılır mi?
imami azam ile imam ebu yusufa gore sayilir imam muhammede gore sayilmaz (Safi mezhebine görede sayilmaz)
İlk doğum yapan bir kadın bir saat kan görse daha sonra da kırkıncı gününde tekrar kan görse hepsi lohusalık
sayılır mi?
Imam-ı Azam'a göre hepsi lohusalık sayılır Çunku ona göre lohusalık suresi içindeki temizlik suresi az olsun çok olsun hepsi lohusalık sayılır İmam Ebu Yusuf ile İmam Muhammed'e göre ise sadece doğumdan sonraki ilk saai lohusalık sayılır Çunku onlara göre lohusalık
suresinde ıkı kanama arasındaki temizlik on beş gun veya daha fazla olursa fasıla sayılır(Şafıı mezhebine göre de fasıla sayılır)
Lohusalık kanı İlâç vb bir şeyle kesildiğinde lohusalık hükmü kalkar mı?
Hayır, kalkmaz
Lohusalıkta âdet kaç defa İle belirlenir ve kaç defa İle değişir? Lohusalıkta âdet, bir defa ile belirlenir ve bir defa ile değişir
Kadının lohusa olup olmaması bakımından düşük İle kürtaj arasında fark var mıdır? Hayır herhangi bir fark yoktur
Kefaret orucunu tutmakta olan bir kadın lohusa olsa orucunu yeni baştan tutması gerekir mi? Evet, gerekir
ISTIHAZE İLE İLGİLİ MESELELERİ
İstlhaze kanı kesilince kadının gusül yapmasının hükmü nedir?
Mustehaptır
Müstehaze kadınla cinsel İlişkide bulunmakta bir sakınca var mıdır?
Hayır, yoktur Fakat bu durumda da cinsel ilişkide bulunmamak mustehaptır
Bozuk(faslt) kan neye denir?
Istıhaze kanına denir Dokuz yaşından kuçuk kızın gorduğu kana denir goruşu zayıftır
İstlhaze kanının diğer adı nedir?
Fasit (bozuk) kandır
Âdet İle İstlhaze kelimelerinin sözlük anlamları arasında fark var mıdır?
Hayır, yoktur İkisinin de sozluk anlamı akmak demektir
İstlhaze kanı nereden geliyor?
İstihaze kanı kadının cinsel organının iç kısmındaki bir damardan geliyor
İstihaze kanı İlâç vb bir şeyle kesildiği takdirde İstihaze hükmü kalkar mı?
Evet, kalkar
Âdet ve lohusalık kanı dışında kadının cinsel organından gelen her çeşit kan İstihaze kanı mıdır?
Evet, istihaze kanıdır
Âdet süresi İçinde gelip de on gün İçinde kesilen kan İstihaze kanı olabilir mi?
Hayır, olamaz
Âdetin en uzun süresi olan on gün İçinde gelen hangi kan İstihaze kanıdır?
On gunu aşması durumunda âdetten fazla gelen kan istihaze kanıdır
Kadının cinsel organının dışından gelen kana da İstihaze kanı denir mi?
Hayır, denmez
Âdet kanı İle İstihaze kanı arasındaki fark nedir?
Âdet kanı ağır kokulu ve yakıcıdır İstihaze kanı ise kokusuz ve yakıcı değildir
Özür kanı İle İstihaze kanı arasındaki fark nedir?
İstihaze kanı sadece kadının cinsel organından gelen kana denir Ozur kanı ise, vücudun herhangi bir yerinden gelebilir
Her İstihaze kanı özür kanı mıdır?
Hayır, her istihaze kanı ozur kanı değildir
İstihaze kanının kesilmesinin belli bir yaşı var mıdır?
Hayır, yoktur Kadın hangi yaşta olursa olsun istihaze kanı görebilir
Her müstehaze olan kadın özür sahibi sayılır mi?
Hayır, sayılmaz
Özür sahibinin gücü nispetinde kanamayı durdurması veya aza İndirmesi gerekir mi?
Evet, gerekir
Özürlünün abdestl vaktin çıkmasından mi yoksa hadesten mi bozulur?
Vaktin çıkması şartıyla hadesten bozulur
Özür sahibinin her vakit İçin mi yoksa her namaz İçin mi abdest alması gerekir?
Her namaz vakti için abdest alması gerekır(Şafıı mezhebine göre her namaz için abdest alması gerekir)
Özrü kesilmiş İken abdest alan bir kimse özür sebebiyle de abdestl bozulmadan o namaz vakti çıksa abdestl
geçerli sayılır mi?
Evet geçerli sayılır
Akıntısı sadece secde halinde gelen özürlü, namazını secde yaparak mı, yoksa İma İle mi kılacak?
İma ile kılacak Sadece ayağa kalktığında akıntısı gelen ozurlu de oturduğu yerde namazını kılar Çunku secdeyi veya ayakta durmayı terk etmek namazı abdestsız kılmaktan daha iyidir
İstlhaze kanı İle fasit kan arasında fark var mıdır?
Sahih olan goruşe göre fark yoktur
Bir fıkıh terimi olarak İstlhaze kanını gören kadına ne denir
Mustehaze denir
İHTİLAFLI KONULAR
Bu risalede geçen konularda İmamlar arasındaki İhtilâflar nelerdir?
Bu risalede geçen konularda imamlar arasındaki ihtilâflar şunlardır
1)Imam-ı Azam ile İmam Ebu Yusuf'a göre kadının âdet kanının cinsel organının iç kısmına geldiğini hıssetmesıyle âdet başlamaz, İmam Muhammed'e göre ise başlar(Şafıı mezhebine göre de başlamaz)
2)Imam-ı Azam ile İmam Muhammed'e göre altı renk kandan herhangi birinin gelmesiyle âdet başlar, İmam Ebu Yusuf'a göre ise âdet bulanık kanın gelmesiyle başlamaz (Şafii mezhebine göre de başlar)
3)Imam-ı Azam ile İmam Muhammed'e göre âdet ıkı defa ile, İmam Ebu Yusuf'a göre ise, bir defa ile değış,ır(Şafıı mezhebine göre de bir defa ile değişir)
4)Imam-ı Azam ile İmam Muhammed'e göre âdetin en kısa suresi uç gun uç gecedir, İmam Ebu Yusuf'a göre ise ıkı tam gun ile uçuncu gunun yansından çoğudur(Şafıı mezhebine göre bir gun bir gecedir)
5)Imam-ı Azam ile İmam Ebu Yusuf'a göre ikiz doğumlarda lohusalık birinci doğumla, İmam Muhammed'e göre ise ikinci doğumla başlar (Şafii mezhebine göre de ikinci doğumla başlar)
6)Imam-ı Azam'a göre doğumda kan görülmese de kadının yıkanması gerekir, İmam Ebu Yusuf ile İmam Muhammed'e göre ise gere km ez (Şafii mezhebine göre de gerekir)
7)Imam-ı Azam'a göre lohusalık suresi içindeki ara temizlik lohusalıktan sayılır İmam Ebu Yusuf ile İmam Muhammed'e göre ise bu sure on beş gun veya daha fazla olursa lohusalıkian s ayı I m az (Ş af ıı mezhebine göre de sayılmaz)
8)Imam-ı Azam ile İmam Ebu Yusuf'a göre çocuğun çoğunun çıkmasıyla, İmam Muhammed'e göre ise, tamamının çıkmasıyla lohusalık kanı başlar(Ş,afıı mezhebine göre de tamamının çıkmasıyla lohusalık başlar)
9)Imam-ı Azam'a göre âdet görmeyen bir kız on yedi yaşını bit irmesiyle, İmam Ebu Yusuf ile İmam Muhammed'e göre on beş yaşını bıtırmesıyle ergin sayılırfŞafıı mezhebine göre de on beş yaşını bıtırmesıyle ergin sayılır)
10)Imam-ı Azam, İmam Ebu Yusuf ve İmam Muhammed'e göre kanaması on günden önce kesilen kadına, üzerinden bir namaz vakti geçince cinsel ilişki helâl olur İmam Zufer'e göre ise bu durumda kadın yıkanmadıkça cinsel ilişki helâl olmaz(Şafıı mezhebine göre de helal olmaz)
11)Imam-ı Azam ile İmam Ebu Yusuf'a göre üzerinde ortu olmaksızın adetli kadının göbeği ile dızkapağı arasından yararlanmak caiz değildir İmam Muhammed'e göre ise, (cinsel organı hariç) caızdır(Şafıı mezhebine göre de caiz değildir)
12)Imam-ı Azam ile İmam Muhammed'e göre özürlünün abdestı vaktin çıkmasıyla, İmam Ebu Yusuf'a göre ise hem vaktin girmesiyle hem de vaktin çıkmasıyla bozulur(Şafıı mezhebine göre özürlünün abdestı namazın bitimiyle bozulur)
13)Imam-ı Azam ile İmam Ebu Yusuf ve İmam Muhammed'e göre ozurlu, ozru devam ederken aldığı abdest ile giydiği mestler üzerine o vakit içinde tekrar abdest alması gerektiğinde meshedebılır Ancak vaktin çıkmasıyla bu mestler üzerine meshedemez İmam Zufer'e göre ise, bu durumda da suresi içinde meshedebılır(Şafıı mezhebine göre de meshedemez)
14)Imam-ı Azam ile İmam Muhammed'e göre ozurlu, kuşluk namazı için aldığı abdest ile öğle namazını da kılabilir, İmam Ebu Yusuf'a göre ise kılanı az (Safı ı mezhebine göre de kılamaz)
KAYNAKLAR
1)Bedaı's-Sanâı fî Tertıbı'ş-Şerâı', Alauddin Ebû Bekr bin Mes'ud el-Kâsâni, Dâru'l-Kıtabı'l-Arabî, Beyrut, 1932(1402 H )
2)el-Bınaye Fİ Şerhı'l-Hıdâye, Bedruddin Ebû Muhammed b Mamud b Ahmed el-Aynî, Dâru'l-Fıkr, I Baskı, 1981
3)el-Câmıu's-Sahîh, Ebû Abdıllah Muhammed b İsmail el-Buhâri, el-Mektebetu'l-lslâmıyye, İstanbul
4)el-Câmıu's-Sahih, ebu'l-Huseyn Müslim b Haccac el-Kuşeyri, el-Mektebetu'l-lslamıyye İstanbul
5)Cevheretu'l-lklil, Salih Abdussamı, el-Ezheri, Daru'l-Fıkr, Beyrut
6)Dureru'l-Hukkam fî Şerhi Guran'l-Ahkâm, Molla Husrev, Muhammed b Ferâmûz, Fazilet Neşriyat, İstanbul
7)ed-Durru'l-Muniekâ fi Şerhı'l-Muntekâ (Mecmau'l-Enhur kenarında), Al âu d din Muhammed b Alı b Abdurrahman el-Has kefî, Dâru Ihvaı't-Turâsı'l-ArabT İstanbul 1319
8)el-Envar lı A'mâlıl-Ebrâr, Tûsuf el-Erdebilî, el-Mektebetu't-Tıcârıyye, Mısır
9)el-Fetâva'l-Hındıyye Şeyh Nazzâm, Dâru ıhyaı't-Turâsı'1-ArabT, Beyrut
10)Fetvalar, Diyanet İşlen Başkanlığı Tayını, Ankara 1995
11)Fetvalar, Türkiye Diyanet Vakfı Tayını, Ankara 1996
12)Fethu'l-Kadîr, Şerhu'1-Hıdaye, Ibnu'l-Humâm Kemaluddin Muhammed b Abdılvâhıd, Dâru ıhyâı'l-Turâsı'l-Arabi, Beyrut
13)el-Fıkhu'l-lslâmî ve Edılletuh, Velıbe ez-Zuhayli, Dımaşk, 2 Baskı 1985/14Ü5
14)el-Fıkhu ale'l-Mezâhıbı'l-Erbaa, Abdurrahman el-Ceziri, Dâru'l-Fıkr, Beyrut
15)lanetu't-Tâlıbîn ala Halli Elfâzı'l-Muin, Ebû Bekr b Muhammed Şatâ ed-Dımyâtî, Matbaatu Mustafa el-Bâbî el-Halebî, Mısır 1938/1357
16)el-lhtıyar Iıta'lıh'l-Muhtar, Abdullah b Mahmud ıl-Musıli, Çağrı Tayınları, İstanbul
17)Mecmau'l-Enhur fî Şerhi Multeka'l-Ebhur, Dâmad Efendi Abdullahb Muhammed b Süleyman, Dâru Ihyaı'l-Turâsı'l-Arabî, İstanbul 1319
18)Menhelu'l-Vandin, ala Zehn'l-Mutehhılîn, Muhammed Ibn Abıdın, v 1252/1836 (Mecmua'tu Resaıl ile birlikte)
19)el-Muğni, Ebi Muhammed Abdullah bin Ahmet bin Muhammed bin Kuddam, v 620 h Mektebetu'r-Rıyad
20)Muğm'l-Muhtâc ilâ ma'rıfetı M e ânı Elfâzı'l-Mınhâc, Şemsuddin Muhammed b Ahmed el-Hâtib eş-Şırbini, Matbaatu Mustafa el-Bâbi el-Halebî, Mısır
21)Neylu'l-Evtâr Şerhu Munteka'l-Ahbar, Muhammed b Alı eş-Şevkâni, Matbaatu Mustafa el-Bâbi el-Halebî, Mısır 1967/13S5
22)Reddu'l-Muhtâr ale'd-Dum'l-Muhtâr, Ibn âbıdîn Muhammed Emin, Matbaatu Mustafa el-Bâbı el-Halebî, Mısır 2 Baskı 1966/1386
23)es-Sunen, Ebu Davud Süleyman es-Sıcıstanl, el-Mektebetu'l-lslâmıyye, İstanbul
24)es-Sunen, Ebu Abdıllah Muhammed bin mâce, el-Kazvınî, el-Mektebetu'l-lslâmıyye, İstanbul
25)et-Tahtâvî alâ Merâık'l-Felâh, Ahmed b Muhammed et-Tahtâvî, Temel Neşriyat, İstanbul, 1985
26)Tebyînu'l-Hakaık Şerhu Kenzı'd-Dekaık, Fahruddîn Osman b Alı ez-Zeylaî, Daru'l-Ma'nfe, Beyrut