******Toplum ve görgü kuralları***

[Belgin]

******Toplum ve görgü kuralları***

Gülümsemek, güler yüzlü olmak, az gülmek, gülünç olmak, gülmek, çok gülmek, kahkahayla gülmek, yapmacık gülmek, boş yere gülmek, alay edici, incitici ve küçümseyici gülmek, güldürmek, boş yere güldürmek fiilleri arasında farklar vardır.
Bunların hiçbirisi diğeriyle aynı fiil değildir. Dereceleri ve aldıkları hükümler de ayrı ayrıdır. Bunlardan bazısı teşvik edilmiş, bazısı mubah görülmüş, bazısından ise sakındırılmıştır. Bunları sırasıyla görelim:




1- Gülümsemek, güler yüzlü olmak ve az gülmek sünnettir. Bunlarda sadaka sevabı vardır. Bunlar kalbe hayat verir. Ruha huzur verir. İnsanları kaynaştırır, insanlar arasında güven, sıcaklık ve yakınlaşma meydana getirir. Dostlukları arttırır. Düşmanlıkları öldürür, husûmeti kırar. Kırgınlıkları önler. Şeytandan gelen kini, nefreti, öfkeyi, kızgınlığı, küskünlüğü söndürür ve yok eder.

Peygamber Efendimiz (asm) gülümserdi ve güler yüzlü idi. İnsanlara somurtmazdı. Kızdığında kızgınlığını belli etmezdi.






Buyurmuştur ki: “Güler yüzle insanlara selâm vermen sadakadır.”1 “Allah yumuşak ve güler yüzlü kimseyi sever.”2 “Siz mallarınızla bütün insanları memnun edemezsiniz. Öyle ise, güler yüzlülüğünüz ve güzel huyunuzla onları memnun ediniz.”3 “Allah Müslüman kardeşine surat asan kimseye buğz eder.”4 “Allah’tan kork ve hiçbir iyiliği küçümseme. Bu, su isteyen birisine kovandan su vermek veya Müslüman kardeşini güler yüzle karşılamak dahî olsa.”5


2- Çok gülmek, kahkahayla gülmek, yapmacık gülmek, boş yere gülmek, alay edici, incitici ve küçümseyici gülmek ve boş ve batıl şekilde güldürmek ise derece derece yasaklanmıştır.




“Hazret-i Peygamber (asm) çok susar, az gülerdi.”6


Kur’ân gereksiz gülmeye taraftar değildir. Buyurur ki: “Ağlayacak yerde gülüyorsunuz!”7

Konuyla ilgili uyarıcı hadisler ise şöyledir: “Az gül. Çünkü çok gülmek kalbi öldürür.”8

“Siz benim bildiğimi bilseydiniz az güler çok ağlardınız. Yüksek dağlara çıkar, sızlanarak Allah’a yalvarırdınız. Çünkü kurtulup kurtulamayacağınızı bilemiyorsunuz.”9

“Kim gülerek günah işlerse, ağlayarak Cehennem ateşine girer.”10


“İki çeşit gülme vardır:

Bir gülme vardır ki, Allah sever.

Bir gülme vardır ki, Allah gazap eder.

Allah’ın sevdiği gülme şudur: Kişi görmeyi arzuladığı bir din kardeşiyle karşılaşır ve onu gördüğünden dolayı sevinir.
Allah’ın gazap ettiği gülme ise, kişi incitici, eziyet verici, küçük düşürücü, alay edici, kaba veya batıl bir sözü hem gülmek ve hem de başkalarını güldürmek amacıyla söyler. Bu yüzden yetmiş kat Cehennem uçurumundan aşağı yuvarlanır.”11



“Ölüm kendisini kovaladığı halde, dünyayı kovalayan kimseye şaşarım. Kendisinden gafil olunmadığı halde, gaflete dalan kimseye şaşarım. Allah kendisinden râzı mıdır, kızgın mıdır bilmediği halde kahkahayla gülen adama şaşarım.”12

“Acıkmadan yemek, uyku gelmeden uyumak, şaşkınlık yaşamadan yapmacık olarak gülmek, musîbet ânında feryad etmek, nîmet ânında gayr-ı meşrû şekilde çalgı çalmak Allah katında büyük gazaba sebep olan şeylerdendir.”14


“Bana az önce şu duvarın kenarında Cennet ve Cehennem gösterildi. Hayrın yapılmasının ve şerden kaçınılmasının önemli sonuçları olduğunu bu günkü kadar görmedim. Eğer benim bildiğimi bilseydiniz az güler, çok ağlardınız.”13

“Allah şu altı hasleti çirkin görür: 1- Namazda lüzumsuz hareketler, 2- Sadakayı başa kakmak, 3- Orucu tehlikeye düşürecek davranışlarda bulunmak, 4- Kabirlerin yanında gülmek, 5- Cünüp olarak mescide girmek, 6- İzinsiz başkasının evine göz atmak.”15

Başkasını küçük düşürücü ve alay edici olmamak ve ölçüsüz olmamak kaydıyla ise normal gülmeler mubahtır.


Dipnotlar:
1- Câmiü’s-Sağîr, 4/1513.
2- Câmiü’s-Sağîr, 2/503.
3- Câmiü’s-Sağîr, 2/661.
4- Câmiü’s-Sağîr, 2/500.
5- Müslim, Birr, 144; Tirmizî, Et’ime, 30.
6- Müsned, 5/86.
7- Necm Sûresi: 60.
8- Câmiü’s-Sağîr, 4/1350.
9- Câmiü’s-Sağîr, 4/1427.
10- Câmiü’s-Sağîr, 4/1534.
11- Câmiü’s-Sağîr, 3/1149.
12- Câmiü’s-Sağîr, 3/1174.
13- Buhârî, Salât, 51; Müslim, Fezâil, 134.
14- Câmiü’s-Sağîr, 3/1313.
15- Câmiü’s-Sağîr, 2/479

[Emekdar Üye]

belgincim eklemeler yapalım inşAllah.



Güzel ahlak sahibi olmak isteyen bir kimse gülmesinde de ölçülü olmalıdır. Çok gülmemeli, gülünce kahkaha ile gülmemelidir. Bu hususta da Sevgili Peygamberimiz rehber edinmelidir.

Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.) insanların en mütebessimi idi. Hiçbir zaman kahkaha ile gülmez, güldükleri zaman sadece tebessüm ederek gülerlerdi. (Şemail-i Şerif, 243)

Hz. Aişe (r.a.) bu mevzuda şöyle demektedir: "Peygamber Efendimiz'in bir kez olsun tam bir biçimde güldüğüne rastlamadım. O hep gülümserdi."

Hz. Abdullah b. Haris b. Cez şöyle demektedir: "Peygamber Efendimiz'den daha çok gülümseyen kimseyi görmedim. Peygamber Efendimizin gülmeleri hep gülümseme idi."

Şimdi de mevzu ile ilgili hadis-i şeriflerden iki tanesine bakalım: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.) Peygamber Efendimizin (s.a.v.) şöyle buyurduğunu naklediyor: "Haramlardan sakın ki, insanların en abidi olasın. Allah'ın taksimine razı ol ki, halkın en zengini olasın. Komşuna iyilik yap ki, (kamil) mü'min olasın. Nefsin için sevdiğini insanlar için de sev ki, (halis) Müslüman olasın. Bir de sakın çok gülme. Zira fazla gülme kalbi öldürür." (Ramûz, c.1/13-7)

Ebû Zer Gifârî (r.a.) Resulullah'ın (s.a.v.) şöyle buyurduğunu anlattı: "Eğer bildiğim kadarını bilseydiniz, az güler çok ağlardınız."

"Eğer benim bildiğim kadarını bilseydiniz, dağlara çıkardınız. Eğer bildiğim kadarını bilseydiniz, durmadan Rabbinize yalvarır, ağlardınız. Eğer bildiğim kadarını bilseydiniz, kadınlarınızla yatamazdınız. Yataklarınızda duramazdınız." (Tenbihü'l-Gafilin, c.1/222)

Bu rivayetlerden anlaşılacağı üzere; tebessüm edip gülümsemek mübahtır. Kahkaha ile gülmek ise caiz değildir.
Bu durumda akıllı kimse kahkaha ile gülmemelidir. Çünkü bir kimse dünyada kahkaha ile gülerse ahirette çok ağlar. (a.g.e., c.1/220)

Yahya b. Muaz Raizi şöyle dedi: "Dört şey vardır ki, mü'mini gülmeye bırakmaz. Şunlardır: 1. Ahiret işleri, 2. Geçim derdi, 3. Günahların verdiği gam keder, 4. Musibetlerden gelen elemler. Bunun bir manası da şudur: "Mü'min bu anlatılan dört şeyle meşgul olmalı. Çünkü bunlar onu kahkaha ile gülmekten alıkoyar."

Üç şey kalbi karartır: Çok gülmek, acıkmadan yemek ve lüzumsuz konuşmak.
Ebû'l-leys Semerkandî, "Bilhassa, kahkaha ile katıla katıla gülmekten sakın. Çünkü onda sekiz afet vardır" demekte ve bu afetleri şu şekilde sıralamaktadır:

"1- İlim sahipleri ve akıllı kimseler seni ayıplar.
2- Sefihler ve cahiller başına üşüşürler.
3- Eğer cahil bir kimse isen, cehaletin artar. Bir ilim sahibi isen, ilmin eksilir. Bu konuda şöyle bir rivaret vardır: "Bir ilim sahibi kahkaha ile gülerse ilminin bir kısmını atmış olur."
4- Geçmişte işlenen günahlar unutulur.
5- Gelecekte günahlara cüret artar. Çünkü kalbi karartır.
6- Ölümü ve ahireti unutur.
7- Sana bakıp gülenlerin günahlarını da yüklenirsin.
8- Ahirette çok ağlamaya vesile olur.
"Bu manada gelen bir ayet mealen şöyledir: "Yaptıklarının cezası olarak az gülsünler, çok ağlasınlar." (Tevbe sûresi, 82)
Bu ayetin tefsirinde, Ebû Zer (r.a.) şöyle der: "Dünya kısadır; orada istedikleri kadar gülsünler. Ancak, ahirete vardıklarında, Allah'ın huzuruna çıktıkları zaman hep ağlarlar. Ahiret sonsuzdur. Bu yüzden oranın ağlaması da sonsuz olur." (a.g.e., c.1/226

[NUR]

bizler için çok güzel bir arşiv olmuş...
emeklerinize sağlık belgin ve ecrin editörlerim sağolun...

[Seleme]

“Siz benim bildiğimi bilseydiniz az güler çok ağlardınız. Yüksek dağlara çıkar, sızlanarak Allah’a yalvarırdınız. Çünkü kurtulup kurtulamayacağınızı bilemiyorsunuz.”

Bu hadis-i Şerifi ilk duyduğumda çok etkilenmiştim.Allah razı ola belgin gülmeyi sevenler adına teşekkürler...

[İLAHİ AŞK]

Otobüslere binmeden önce, eğer hattında sürekli araba çalışıyorsa, tamamı dolu bir araca binmek için kapılarını yumruklamamalıyız, seyrekse bile daha sabırlı davranıp araç içinde yerimizi almalıyız.

Çok dolu bir aracın içindeyken olabilecek en iyi şekilde yerden istifade etmeliyiz, sırtımızda çanta varsa bacak aramıza alıp yolcuların daha rahat yolculuk etmesini sağlayabiliriz.

Ses debisi kulak zarını patlatıcak bir seyyar disko şeklinde otobüslere binmemeliyiz, bu hem sağlığımızın hem de yolcuların keyfinin içine edebilmektedir.

Cep telefonu ile seyir halinde görüşülmesinin yasak olduğu araçlarda görüşmemeli, görüşmeye açık ortamlarda ise alçak sesle konuşmayı, ya da daha sonra aramayı tercih etmeliyiz.

Çiğnen sakız , şeker v.b maddeleri tutacak demirlere, düğmelere, ızgaralara tıkamamalı ineceğimiz duraktaki bir çöp kutusuna atmayı tercih etmeliyiz.

Yaşlı, çocuklu, engelli, hamile vatandaşlarımıza her zaman binerken öncelik, seyir halinde oturacak yer ve inerken varsa yüklerine, engelliyse engel durumuna göre yardımcı olmalıyız.

Gazete v.b basılı materyelleri gelişi güzel koltuk arası, üstü veya yere atarak gitmemeliyiz.

Vapur, tekne gibi ulaşım araçlarında sigaralarımızı denizde değil mümkünse içindeki çöp tenekelerinde söndürmeli ve içine atmalıyız.

Metro - Otobüs - Tramvay v.b duraklı araçlarda inilecek duraktan önce hazırlığımızı yapıp zamanında araçtan inmeliyiz.

Otobüslerde dur ikazına basmadan inilecek durağa gelindiğinde şöföre " Kapıyı açsana" gibi bir davranışta bulunmamalıyız


Kısacası hergün yaşayıp yadırgadığımız davranışları sergilememeliyiz, gerektiğinde ikazda bulunup yaptıklarının hatalı olduğunu doğrusunun ise ne olduğunu açıklayarak anlatmalıyız, eğer halen kurallara uymuyorsa uydurmalıyız

[Emekdar Üye]

bizim ülkemizde şu geçerli ...

KURALLAR ÇİĞNENMEK İÇİNDİR

[İLAHİ AŞK]

Herşeyi bir tarafa bırakın benim en çok kızdığım konu yaşlılara yer verilmemesidir.Yer vermemek için ya kafalarını çeviriyorlar yada uyuyormuş gibi yapıyorlar.Öğrenciler bile öyle ne yazıkki......

[Emekdar Üye]

İşte bunu yaşadığım için bende çoğu zaman diğer başlık ta dedim ya yaşlılar genç, gençler yaşlıııı olmuş..

vahh halimize vah...

[KEVİR]

Umarım başarabiliriz)))
çünkü bizim ülkemiz henüz bu durum için hazır değil, biraz zaman gerek

[medinelii]

Görgünün Temeli

Sual: Görgünün temeli nedir?

Cevap: Görgünün temeli; her zaman, her yerde, herkese karşı güler yüzlü, tatlı dilli olmak, haddini bilmek, eliyle ve diliyle hiç kimseyi incitmemektir. [B]Sual: Aksırana ne demelidir?

Cevap: Selam verenin selamını almak farz olduğu gibi, aksırana da "Yerhamükellah" demek

Hanefide "Farz"dır. Bu farz-ı ayn değil, farz-ı kifayedir. Yabancı kadınlara selam vermek ve aksırmalarına duâ etmek caiz değildir.

Bir toplantıda, bir kimse aksırıp "Elhamdülillah" dese, orada bulunan biri, "Yerhamükellah" demezse, hepsi günah işlemiş olur.

Biri derse diğerlerinin de söylemesi gerekmez. Söylemeleri ise iyi olur. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Selamı ve teşmiti yayın!) [İbni Asakir] [Teşmit; aksırıp da, "Elhamdülillah" diyene, "Yerhamükellah" demek,

hayır ve bereketle duâ etmek demektir.]

Aksırınca Elhamdülillah veya Elhamdülillahi Rabbil-âlemin veya Elhamdülillahi ala külli hâl demeli, bunu duyan müslüman da,

Yerhamükellah demelidir! Daha sonra aksıran Yehdina ve yehdikümullah demelidir! Orada bulunan başka biri de aynı duâyı söyleyebilir. (R.Muhtar)

Aksırma ile ilgili birkaç hadis-i şerif meali:

(Aksırmak Allahtan, esnemek şeytandandır.) [Tirmizî]

(Müslümanın müslüman üzerindeki beş hakkından biri aksırıp Elhamdülillah diyene, Yerhamükellah diye teşmit etmektir.) [Buharî]

(Aksırıp elhamdülillah diyene yehdikümullahü ve yuslihu baleküm de) [E.Davüd]

(Aksırınca Elhamdülillah diyen, 70 türlü belâdan korunur.) [İ.Neccar]

(Peşpeşe üç defa aksıran müminin imanı kalbinde sabittir.) [Tirmizî]

(Aksıran hamdetmemişse, hatırlatmak için Elhamdülillah de! Çünkü aksıranın hamdetmesi her derde devadır.) [Deylemî]

(Duâ ederken aksırmak, duânın kabulüne işarettir.) [Taberânî]

(Aksırınca "Elhamdülillah" diyen gözağrısı görmez.) [Taberânî]

(Aksıranı teşmit etmek, diş ve kulak ağrısından korur.) [Şira]

(Aksırandan önce, "Elhamdülillah" diyen yan ağrısı görmez.) [Taberânî]

(Konuşurken aksırmak, adaletli bir şahittir.) [R.Muhtar] [Konuşanın doğru söylediği anlaşılır.]

Nezle ve Aksırma
Sual: Nezle olan, üçten fazla aksırsa, her aksırışta Elhamdülillah dese caiz olur mu?

Cevap: Caizdir. Böyle nezle olan kimseye (Elhamdülillah) derse bir defa (Yerhamükellah) denir. Bundan sonra Elhamdülillah dese de, yerhamükellah demek gerekmez. Dense de mahzuru olmaz. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Aksıranı 3 defaya kadar teşmit et. Daha sonra ister et, ister etme!) [Tirmizî]

(Arkadaşın aksırınca üç defaya kadar teşmit et, daha fazla aksırırsa nezle olmuş demektir.) [Ebu Dâvud]

Esnemek ve Aksırmak

Sual: Çok kuvvetli aksırıyor ve anormal şekilde esniyorum. Mahzuru var mıdır?

Cevap: Uykusuzluk veya asabiyetten ileri gelenler hariç, esnemek iyi sayılmaz. Esnerken ağzı, dudağı ısırarak kapamak mümkün olmazsa, sol elin dışı ile kapatmalıdır! Aksırırken de, çok ses çıkmaması için ağzı kapamaya çalışmalıdır! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Kuvvetli aksırmak ve esnemek şeytandandır.) [İbni Sünni]

(Esnerken ağzını kapat!) [Müslim]

(Genirirken, aksırırken yükselen sesten şeytan hoşlanır.) [Beyhekî]

Helada Aksırmak

Sual: Helada iken aksıran Elhamdülillah der mi?

Cevap: İçinden söyler veya heladan çıkınca "Elhamdülillah" der. (Halebi)