Evlenmeyi düşünen gençlerin davranışları nasıl olmalıdır?

[MERVE DEMİR]

Evlenmeyi düşünen gençlerin davranışları nasıl olmalıdır?

“Evlenmeye karar veren gençler, birbirlerine karşı olan ilgi ve davranışlarında nelere dikkat etmeliler?”


Aramızda nikâh olmadıkça evlenmeye karar verdiğimiz kız veya erkek, şimdilik, bizim nâmahremimizdir Ona ne eşimiz gibi yakın durabiliriz, ne de yabancımız gibi uzak durabiliriz! Ne uzak, ne yakın! Duruşumuzu biz ayarlamalıyız! Bu dönemde en büyük imtihanımız budur! (Âileler bizi onaylamadıkça ve evlilik görünürlerde olmadıkça nikah için acele de etmemeliyiz)
Ona sevgi ve saygı besleyeceğiz Çünkü o bizim—şimdilik düşünce bazında—müstakbel eşimizdir, müstakbel nikâhlımızdır, evimizin müstakbel direğidir Fakat bu sevgimizi ve saygımızı, haram davranışlar için mihenk yapmayacağız Yani, “ona yakın durmaz isem, beni tanımaz, beni sevmez, bana ilgi duymaz” endîşesiyle haram davranışları mubah ve meşrû saymayacağız İffetimizi ve nâmûsumuzu her zaman süsümüz, ziynetimiz, güzelliğimiz ve başımızın tâcı bileceğiz! Eğer onu gerçekten seviyorsak, onun iffetini de kendi iffetimiz gibi değerli bilip koruyacağız
Evlenmeye karar verdiğimiz kıza veya erkeğe karşı sevgimizi ve saygımızı gösterecek şekilde başlıca îmânlı, izzetli ve onurlu davranış prensiplerimizi şöyle sıralayabiliriz:
1- Onu Allah için sevmeliyiz Hatâlarını Allah için affetmesini bilmeliyiz
2- İlişkilerimizde haram-helâl sınırını Allah için gözetmeliyiz, buna onu da iknâ etmeliyiz Aramızda haramı mübah saymamalıyız Bunu ona güvenmediğimiz için değil, içimizdeki Allah korkusunun bir gereği olarak yapmalıyız
3- Görüşmelerimizde üçüncü bir şahsın bulunmasını istemeli ve bunu sağlamalıyız
4- Verdiğimiz sözü yerine getirmeliyiz Dürüst olmalıyız Olduğumuz gibi görünmeliyiz
5- Vefâsızlık yapmamalıyız Ne beğendiğimiz davranışlarından dolayı onu övüp göklere çıkarmalı, ne de beğenmediğimiz davranışlarından dolayı onu yerip yerin dibine geçirmeliyiz Ölçülü olmalı ve onu olduğu gibi kabul etmeliyiz Onu hatâsız saymamalıyız Hatâlarını düzeltirken nezâket kurallarını unutmamalı ve onu dinlemesini bilmeliyiz Geçimsiz olmamalı ve hep benim dediğim olmalı dayatmasından kaçınmalıyız



Evlilik Allah’ın emri ve takdiridir Bu kuruma adım atmak fıtratın da gereğidir Fakat sizin de bahsettiğiniz gibi bu kuruma adım atmanın şüphesiz âdâp ve erkânı vardır İyi bir seçim yapılması, dünya ve âhiret mutluluğunu birlikte düşünerek tercihte titiz olunması, gerekirse bilenlere danışılması, evleneceği kıza veya erkeğe bakılması, görülmesi, onun tanınması, bunun için yapılan görüşmelerde ve konuşmalarda ahlâk, iffet, izzet, kişilik, olgunluk, dürüstlük, doğruluk, nezâket ve nezâhet gibi yüksek değerlerin korunması ve yaşanması büyük önem arz eder
Bu değerleri kısaca ele alalım:

1- İyi bir seçim yapmak: Evleneceğimiz aday hakkında iyi ve hayırlı bir seçim yapmak için öncelikle Allah’a sığınmalıyız ve O’na güvenmeliyiz O’nun takdir ve tensibine râzı olmamız gerektiğini unutmamalıyız
Tevhid inancımıza yakışır şekilde bu tercih kriterimiz temelde bulunduktan sonra, seçimimizi yaparken kendi tercihlerimizi göz önünde bulundurmalıyız Dîni, dindarlığı, ahlâk ve huy güzelliği, soyu, alışkanlıkları, mesleği, vs kendi kişiliğimize ve yaratılışımıza uygun değerlendirme ölçülerimizi ortaya koymalıyız Fakat bu tespitler için karşı tarafı rahatsız etmemeli, beğendiğimizde henüz işin başındayken durduk yerde ümit vermemeli (Allah’tan hayırlısını istemeli), beğenmediğimiz hususlar olduğunda da kınayıcı ve aşağılayıcı üslûplardan kaçınmalıyız; dedi-kodu’ya meydan verecek söz ve davranışlardan uzak durmalıyız
2- Dünya ve âhiret mutluluğunu birlikte düşünerek tercih yapmalıyız Bu değerlendirme ölçüsünde dini, dindarlığı, ahlâk ve huy güzelliği, kötü alışkanlıklara sahip olmaması, onu Allah için tercih ediyor oluşumuz önemlidir Bunu yaparken onu dindar gözükmeye, bizim veya âilemizin gözüne girmeye davet etmemize gerek yoktur Ölçülerimizi abartarak kendimiz hatâsızmışız gibi karşı tarafı incitmeye de gerek yoktur Onu olduğu gibi kabul etmeli, onun da bizi olduğumuz gibi kabul etmesini istemeliyiz Birbirimize açık yürekli davranmalıyız Kusurlarımızı gizlememeliyiz
3- Eğer yukarıdaki basamaklarda karar aşamasına gelmişsek, ona bakabilir, onu tanıyabilir ve onunla meşrû çerçeve içinde görüşebiliriz Fakat karar aşamasında değilsek, onunla bu konuda görüşmek, ona ümit vermek, ona teklif götürmek henüz erken olacaktır Çünkü kararımızı olumsuz verdiğimizde, bu karşı tarafı rencide edecektir İnsanları duygusal yönden aldatmak doğru değildir
Muğîre bin Şube (ra) der ki: Bir kadınla evlenmek istedim Resûlullah (asm):
“Kadını gördün mü? Ona baktın mı?” buyurdu
“Hayır!” dedim
Allah’ın Resûlü (asm):
“Onu gör ve bak! Anlaşabilmeniz ve birbirinizi sevebilmeniz için bu şarttır!” buyurdu1
Burada geçen görmek ve bakmak, konuşmayı dışarıda bırakmaz Fakat konuşma üçüncü ve önemli bir aşamadır Konuşmada aldatma, hîle yapma, yalan söyleme, hoş görünme gibi olumsuz unsurlardan sakınmalı ve konuşma üçüncü bir şahsın denetiminde yapılmalıdır
Çünkü Resûlullah (asm): “Biriniz, mahreminden başka bir kadınla baş başa kalmasın!”2 buyurmaktadır
4- Görüşmede her iki taraf yek diğerinin iffetini, nâmûsunu ve onurunu, kendi iffeti ve onuru gibi bilmeli; karşı tarafın ne iffetini, ne de onurunu rencîde edici tutum ve davranışlardan şiddetle kaçınmalıdır Görüşmeden sonra vazgeçilebileceği hiçbir zaman akıldan uzak tutulmamalı; vazgeçildiği takdirde karşı tarafa söz ve leke getirici davranışlardan uzak durmalıdır Bu konuda İslâm toplumunun hassas dengelerini kuvvetle önemsemek ve dikkate almak çok yerinde olacaktır Hiç şüphesiz görüşmelerde tokalaşmak dahil hiçbir şekilde beden temasına cevaz yoktur İki taraf da bu konuda karşı tarafın hassâsiyetine saygı duymalı, hassâsiyeti sarsıcı davranışlar içinde bulunmamalıdır
Dipnotlar:
1- Nesâî, K Nikâh, 17,
2- Buhârî ve Müslim