Yeryüzünde insanlardan önce kimler vardı?

[Belgin]

Yeryüzünde insanlardan önce kimler vardı?

Kur’an-ı Kerim’de geçen bazı ifadelerden yeryüzünde insanlardan evvel insanlar gibi mükellef bir kısım varlıkların da yaşadığı anlaşılmaktadır Ancak bunların nasıl varlıklar olduğu hakkında kesin bir şey söylemek mümkün değildir Bu hususta Bediüzzaman şunları söylemektedir:

“Ben yeryüzünde kendime bir halife yaratacağım”(Bakara, 2/30) ayetindeki “Halife” tabiri, dünyanın, insanların hayatına elverişli şartlara sahip olmazdan evvel yeryüzünde idrakli (düşünen) bir mahlukun bulunmuş olduğuna ve o mahlukun hayatına o zamandaki yerin evvelki vaziyetleri muvafık ve müsait bulunduğuna işarettir “Halife” tabirinin bu manaya delaleti, hikmet gereğidir Amma meşhur olan manaya göre, o idrak sahibi mahluk, cinlerin bir nevi (çeşidi) imiş; yaptıkları fesattan dolayı insanlar ile değiştirilmişlerdir(1)

Hadisçilerin ve tefsircilerin görüşlerini toplayan Abdullah Aydemir, “Tefsirde İsrailiyat” isimli eserinde bu konuda ortaya atılmış görüşlere delil teşkil eden , “Hani Rabbin meleklere: ‘Muhakkak ben yeryüzünde bir halife yaratacağım’ demişti Melekler de: ‘Biz seni hamdinle tesbih ve tenzih edip dururken –orada bozgunculuk edecek, kanlar dökecek- kimse mi yaratacaksın?’ demişlerdi Allah (da): ‘Sizin bilemeyeceğinizi herhalde ben bilirim’ demişti” ayetinin tefsiri münasebetiyle, tefsircilerin pek çok şeye temas ettiklerini, bunlardan birinin de arzın (yeryüzü) Adem’den önceki sakinlerine ait bilgiler olduğunu söyler

Abdullah İbn Ömer (ra): “Cân oğulları diye anılan cinler, Adem (as)’in yaratılmasından iki bin yıl evvel yeryüzünde idiler Yeryüzünü fitne ve fesada vermek suretiyle bozdukları ve kanlar döküp cinayetler işledikleri için, Allah onlara karşı meleklerden müteşekkil bir ordu gönderdi Melekler tarafından iyice hırpalanan bu fesatçılar denizlerdeki adalara sığınmak suretiyle canlarını kurtarabildiler Bunun üzerine Cenab-ı Hak meleklere: “Muhakkak ben yeryüzünde bir halife yaratacağım…” dedi

İbn-i Abbas şöyle diyor: İnsan çamurdan yaratıldı Yeryüzünde ilk önce cinler yaşarlardı Onlar arzda kanlar akıttılar, birbirlerini öldürdüler Allah onlara İblisin komutasında meleklerden askerler gönderdi İblis ile onun komutası altında bulunanlar, öteki cinlerle savaşarak, onları denizlerdeki adalara ve dağların etrafına sürdüler Bu zaferi kazandıktan sonra İblisin kalbinde gurur doğdu ve: “Ben, kimsenin yapmadığı bir iş yaptım” diye övündü Allah onun kalbinde doğan bu gururu bildi İblisin yanındaki melekler bunu bilmiyorlardı Cenab-ı Hak, İblisin yanında bulunanlara: “Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım” dedi Buna karşılık olarak melekler: “Sen, bizim kendilerini tenkile memur edildiğimiz cinlerin yaptığı gibi orada fesat çıkaracak ve kanlar dökecek biri mi yaratacaksın?” dediler(2)