Tefsir Tarihi ve Usulü 6. Ünite Soru ve Cevap

[nurşen35]

Tefsir Tarihi ve Usulü 6. Ünite Soru ve Cevap

Tefsir Tarihi ve Usulü 6. Ünite Soru Cevap şeklinde Özet Çalışması

ÜNıTE 6 : TEFSıR EKOLLERı

1- Ekol ve Tefsir Ekolleri kavramı ?Ekol :Bir bilim ve sanat dalında ayrı nitelik ve özellikleri bulunan yöntem ve akımdır.Tefsir ekolleri :Müstakil niteliklere ve özelliklere sahip ; kendi içinde yöntem ve prensipleri bulunan ;belli temsilcileri ve literatürü olan akım ve okullara denir.

2-Tefsirin temel ekolleri ?-Rivayet - Dirayet

3-Alt Tefsir ekollerinin ortaya çıkıp gelişmesindeki en önemli etken ?-Temsilcilerinin interdisipliner (değişik ilimlerde ihtisas sahibi ) şahıslar olmasıdır.

(Burda ayırdım çünkü sınavda en önemlisi diye sorarlarsa kafamız karışmasın diye.Ben kitabın yalancısıyım kitapta en önemli etken olarak bunu vemiş )

4- Alt tefsir ekollerinin çıkmasındaki diğer etken ?-Hicri 1.yıldan itibaren ıslam coğrafyasının genişlemesi ,Arap olmayanların Müslüman olması , siyasi karışıklıkların baş göstermesi, akaid ve iman konusunda ihtilafların ortaya çıkmasıdır.

5-Alt tefsir ekolleri ilk başta hangi tefsir içinde yer almıştır?-ılk başta dirayet tefsiri içinde yer alırken ,zamanla sistemlerini geliştirmişler ve müstakilleşmişlerdir.

6-Tefsir ekolleri hangi dönemlere ayrılır?1-Klasik dönem : 19.yy öncesi2-Çağdaş dönem : 19. yy sonrası

7-Klasik tefsir ekolleri ?-Mezhebi(kelami) tefsir ekolleri -ışari tefsir ekolü - Fıkhi tefsir ekolü

8-Mezhep nedir ?-Dinin itikadi ve ameli hükümlerini anlama ve yorumlama konusunda kendine özgü yaklaşımlarasahip olan düşünce sistemidir.

9- Mezhepler nasıl ayrılır?1-ıtikadi mezhepler : ımen esaslarıyla ilgilenir.(mezhebi tefsir=itikat+kelam)2-Fıkhi mezhepler : ıbadet hukuk ahlak ve insan ilişkileriyle ilgilenir.

10-ıtikadi mezhepler nasıl ayrılır?1-Ehl-i Sünnet (hak mezhep) 2- Ehl-i Bidat

11-Mezhepler ne zaman ortaya çıkmaya başlamış ?-ıslam top. sınırlarının genişlemesi ve Arap olmayanların ıslam'a girmesiyle

12-Mezheplerin çıkışındaki sebepler?-Nassların (Kur'an ve sünnet) yapısından.(müphem garip müteşabih ayet ve sünnetlerin olmasından) ( en önemli olanı)-Kader problemi , siyasi ve sosyo kültürel unsurlar

13-Mezheplerin ortaya çıkmasındaki etkili olan müteşabih ayetlerin içerikleri?-Allah'ın isim,sıfat ve eylemleri;ahiret hayatı ile ilgili kavramlar(cennet cehennem arş sırat vb.)

14-ıtikadi mezhep ekolleri?

• Mutezile -şia -Hariciyye

15-Mutezile ne zaman ve kim tarafından kurulmuştur?

• Emeviler zamanında Hicri 2. asırda Hişam b.Abdülmelik zamanında Vasıl b. Ata tarafından kurulmuştur.(Vasıl b.Ata ve Amr. b.Ubeyd in görüşleriyle ortaya çıkmış)

16- Vasıl b. Ata nın kurduğu mezhep neden mutezile ismini almıştır ?-Vasıl 'büyük günah' konusunda hocası Hasan Basri den farklı düşündüğü için ondan ayrılmış (itizal) bu yüzden de mezhebe ayrılanlar yani mutezile ismi verilmiş.

17- Mutezile hangi dönemde gelişme gösterdi?-Abbasiler

18-Mezhep kim zamanında resmi mezhep kabul edildi?-Halife Me'mun (Halife Mutasım ve Vasık dön. de de etkili)

19- Mutezileyi saf dışı bırakıp Ehli Sünnet e dönüşü sağlayan halife ?-Mütevekkil

20-Mutezile mezhebinin güç kaybetmesi nasıl oldu ?-Mütevekkilden sonra vezir Sahib b.Abbad ın mutezili olması ned. Büveyhilerde kısmen canlılk kazansalar da Abbasi halifesi Kadir-Billah'ın cephe almasıyla çöküşe geçti.Gazneli Mahmud'un Büveyhileri yenmesiyle Horosan a göçmüşler Selçuklularda biraz canlansalarda Eşariliğin canlanmasıyla güçlerini kaybetmişler.(Zemahşeri bu dön. de yetişmiş)

21-Günümüzde Mutezililer nerde varlıklarını sürdürüyor?-şii muhitlerde , yoğun olarak Yemen de.

22-Mu'tezile düşünce sistemi olan ''usul'i hamse''(5 temel prensip) nelerdir?1-Tevhid (Allah ın zatında sıfatlarında eylemlerinde tek olması)2-Adalet (Allah'ın hayrı yapması,şerde etkisinin olmaması)3-Va'd vaid ( Allah'ın sözüne sadık kalması)4-Menzile beynel menzileteyn ( büyük günah işleyenlerin ne kafir nede mü'min olacağı yani fasık olduğu)5-Emr-i bil ma'ruf ve nehyi ani'l-münker(iyiliği emretmek ötülüklere engel olmak)

(ınş. Sınavda bunlardan biri çıkar gerçi bu kadar göz önünde hepimizin bileceği şeylerden sormak adetleri değil nerde kıyıda köşede gözümüzden kaçan bir şey var o çıkıyor karşımıza :( )

23-Ehli Sünnetin Mutezile nin kabul etmediği görüşleri?1-Kaderi inkar etmeleri (ınsanların mutlak iradeleriyle eylemlerini yarattığını savunurlar)2-Allah'ın hayrı yaratıp,şerri yaratmadığını savunmaları3-Allah'ın bazı kadim sıfetlarını ona nispetmemeleri4-Tövbe etmeden ölenlerin ve fasıkın bağışlanmayıp ebedi olarak cehennemde kalacağını savunmaları.

24-Mutezile Kur'an tefsirini özellikle hangi prensipler üzeride temellendirmiş?-Tevhid ve adalet

25- Mutezilenin prensipleri dışında dayandığı en önemli unsur?-Akıl (Onlara göresağlam akılla sahih nakil(nass) çelişmez. Akıl ile nakil arasında eğer çelişki olursa o zaman nakil mutlaka te'vil edilmelidir)

26-Mutezile mez. temel ilgi alanları?-Allah melek peygamber ahiret kutsal kitaplar kaza-kader

27-Tenzih doktrini nedir?Allah ın (cc) hiç bir yaratığa benzemeyen ve sadece kendisi olan aşkın hiç bir yaratığın şeklini almayan varlık olması.

28-Mutezile mez. Allah(cc) ın ''eli yüzü arşı'' gibi unsurları nasıl tefsir eder?-Bu unsurları Allah'ın organları veya eşyaları olarak görmez ; bunları mecazi ve sembolik olarak tefsir eder.Allah'ın eli ve arşı : Gücü kudreti yüzü :zatı ile tefsir eder.

29-Mu'tezile tefsir yönteminin özellikleri?*Ayetleri öncelikle dilbilgisi ve belağat ilmiyle açıklar*Zahir anlamda doktrine ters düşüldüğünde mecaza başvurulup te'vile gider*Müteşabih ayetlerde Arap dili keidelerine ters düşmeden sembolik yoruma gitmiş*Allah'ın sıfatlarının bir kısmını tenzih doktriniyle yorumlarken bir kısmını inkar etmiş*Mezhepleriyle çelişen mütevatir kıraatları ve sahih hadisleri bile reddetmişler*Kendi görüşlerini destekleyen sağlam olmayan delilleri bile kabul etmişler*Kur'an ayetlerinin iman ile ilgili olanlarını çoğunlukla Kelami eserlerde izah etmişler

30-Mu'tezilenin hangi tefsirleri 'ba'tıl te'vil' kapsamında değerlendirilmiş?-Aklı ön plana çıkararak sistemlerine uymayan konularda inkar ettikleri ve insana mutlak özgürlük bahşedip Kur'an 'ın inançla ilgili ayetlerini kendilerine göre yorumladıkları tefsirleri.

31-Ehli Sünnetin Mutezile mez. Den yararlandıkları konular?-Arap dili ve belağatı,felsefe,mantık ve diğer ilimler(Zemahşeri den çok yararlanmışlar )

32-Kur'ani tefsir yazan Mutezili müfessirler ve eserleri ? Ebu Müslim el-Isfahani : Camiü't-Te'vil li Muhkemi't-TenzilKadı Abdulcebbar : Tenzihu'l-Kur'an ani'l-Meta'inşerif Murteza : ğurau'l-Fevaid ve Dureru'l-KalaidZemahşeri :el-Keşşaf an Hakaiki 't-Tenzil (en meşhur olanı)

33-Zemahşeri'nin Keşşaf ının ilgi görüp otorite kabul ed. sebepleri?*Kelimelerin anlamları etimolojileri ve gramatik tahlilleri ön plana alarak zahiri anlamı en güzel şek. tefsir etmesi *Kur'an ın sanat yönünü titiz ve beliğ uslupla ortaya koyması*ısrailiyata itibar etmemesi*Ahkam ayetlerde mezhebi taassup göstermemesi

34- şia nın kelime anlamı nedir ve hangi topluluğa verilen addır?Kelime olarak 'taraftar' demektir.Hz. Peygamberin vefatından sonra Hz.Ali ve Ehli Beytini halifeliğe layık gören ve halifeliğin Hz.Ali soyundan gelmesi gerektiğine inanan topluluktur.

35-şia kendi içinde kaça ayrılır?-2 ye ayrılır : 1-Mutedil 2-Aşırı

36-şia nın diğer mezheplerden ayrıldığı temel nokta ?-ımamet/halifelik meselesi.

37-ımamiyye mezhebi?-Hz.Peygamberin hayattayken kendisinden sonra halifeliğe Hz.Ali nin geçmesini açıkça beyan ettiğine ; Ali den sonra da çocuklarının geçmesi gerektiğini söyleyen şia koludur.*Hz.Ali den sonra 12 imamın halife 12.imamında ımam Muhammed Mehdi ninde kayıp ve beklenen imam olduğuna inanırlar

38-ımamiyye mezhebinin diğer adları?-ısna aşeriyye ve Caferiyye

39-ımamiyye Mezhebinin temel görüşleri?*ımamların günahtan korunduklarına(masum)*12.imamın ahir zamanda ortaya çıkacağına ve şiileri kurtaracağına(mehdi muntazar)*Mehdinin ortaya çıkışından sonra Hz.Peygamber Hz.Ali Hasan Hüseyin hatta tüm imamların döneceğine (ricat)*Mehdinin dönüşüne kadar manlarından kendilerini gizleyip farklı görünmeleri gerektiğine (takıyye)

Yani temel görüşleri :ımamların masumluğu,mehdi muntazar,ricat,takıyye

40- şia ya göre imamet?*Vahiy kurumunun devamı neteliğindedir*Nasıl ki nübüvvet ilahi birlutufsa imamaette ilahi bir lutuftur.*ımamet görevi Hz.Peygamber öldükten sonraki imamlara aittir.*ımamın tayini Allah'ın bildirmesi veya önceki iamamın tayiniyledir.ımamet nübüvvetin idari cephesidir.*Dinin hükümlerini uygulama Hz.Peygamberi temsilen sonraki imamalara aittir.

-------------
الطالب المجتهد

Cevaplar: Mesajı Yazan: scelik
41-ımam olacak kişinin özellikleri?*Ümmetin en faziletlisi en bilgini en ahlaklısı en soylusu olmalı*Peygamberler gibi masum olmalı(büyük-küçük günah işlemezler)

42-ımamların hükümleri nasıldır?*Hüccettir,buyrukları ve yasakları Allah'ın muyruk ve yasakları gibidir.ımamlara itaat Allah'a itaat,isyansa Allah'a isyandır .

43-ımamiye şiasının Kur'an tefsiri hakkındaki görüşleri?*Gerçek tefsiri yalnız imamlar bilir.Bütün peygamberlerin ilmi Hz.Ali ve ondan sonra gelen imamlarda toplanmıştır.*Kur'an ın bir zahiri birde batını vardır.Zahiri peygamberlere batını imamlara aittir.(zahir anlam desteklemediğinde batıni yorumlara başvurmuşlar)*ımamlardan rivayet olmadığında tefsiri caiz görmezler.*Kur'anın tümü imamları hakkında 'varid'dir.*Kur'an sahabe tarafından tahrif edilmiştir.(Buna binaen tefsirde ilave bile yapmışlar)*Ehli beyt dılındakilerden gelen sahih haberleri uydurma kabul ederler.

44-ımamiyye mezhebinin Mutezile ile bağlantısı?*ımamet konusu dışında bütün itikadi görüşleri Mutezile ile paraleldir.

45-Ehli Sünnetin ımayiyyenin imamet ve imamlarla ilgili görüşleri?*Bu görüşlerini kabul etmez Kur'an a yaptıkları ilave ve batını te'villeri batıl sayarlar.

46-ımamiyye şia sının en önemli tefsirleri?*El-Kummi :Tefsiru'l Kummi * Ebu Cafer et-Tusi :et-Tibayan fi Tefsiri'l-Kur'an*Tabressi : Mecmey'l-Beyan fi Tefsiri'l-Kur'an *Tabatabai :el-Mizan fi Tefsiri'l-Kur'an

47-''Tahkim Olayı'' nedir?*Hz.Osman ın şehid edilmesinden sonra çıkan hilafet ihtilafında Hz. Ali'nin mi Muaviyenin mi halife olacağı tartışması sonucunda çıkan Sıffın savaşında yenilmek üz. olan Muaviye nin bilirkişi hakelmliği istemesi Hz.Ali nin de kabul etmesi olayı..

48-Tahkime hakem tayin edilenler ?-Amr b.As ve Ebu Musa el-Eşari

49-Hariciyye fırkası nasıl ortaya çıktı ?-Hz.Ali taraftarları hilafetin zaten Hz.Ali ye ait olduğunu savunarak Tahkime karşı çıkmışlar.'Hüküm Allah'ındır' sloganıyla Hz.Ali den ayrılmışlar.Kufeden ayrılarak 'Hurara' ya yerleşmişler bu yüzden Harurriyye , Hz.Ali den ayrıldıkları için de Hariciyye denmiştir bu fırkaya.(Hz.Ali nin şehit olmasına neden olmuşlar)

50-Hariciyenin kolları ? (Bunları parantez içinde vermişler ama soracakları tutar ben yazıyım belki göz aşinalığı olur )*Ezarika Sufriyye Sealibe ıbaziyye Acaride

51-Günümüzde varlığını sürdüren Hariciyye fırkası?-ıbaziyye (Mağrib ve Yemen de zınlık olarak varlıklarını sürdürüyorlar)

52-Hariciyye nin görüşleri ?*Kur'an lafzıyla kesin bir kanundur te'vil ve ya tefsire ihtiyaç duymaz.Lafsın yüzeysel anlamıyla hareket eder zahiri anlamını kabul etmez.*Hüküm Allah a aittir.*Adil alim ve zahid olan halife olmalıdır şartları taşımayan azledilir.*Amelsiz iman olmaz.ıtikadi ve ameli yükümlülükleri yerine getirmeyen büyük günah işleyen dinden çıkar.*Hakem olayına razı olanları kafir sayar.*Allah'ın hükümleriyle hükmetmeyen zalim sultana başkaldırı vaciptir.*Tekfir(din dışı ilan etme) görüşlerinde fazlaca var.*Kendileri gibi düşüneneler mü'min düşünmeyenler kafirdir.*şia nın batıni te'vilini red eder.(temelde şia nın görüşlerini benimserler)*Hadis sahabe kavli ümmetin icmaı nı mezheplerine aykırı ol. kabul etmezler.*Kendi görüşlerini ispat etmek için zorlama te'vilden kaçınmazlar.

53-Hariciler neden literatür oluşturacak şekilde tefsir birikimi oluşturamamış?*Kaba-nezaketsiz bedevilerden oluştukları,ilmi fikri yetersizlikleri,ayrılıkçı oldukları için hilafet makamı tarafından saldırılara maruz kaldıkları için.(fikirleri genelde kelami eserlerde)

54-Günümüze ulaşan Hariciyye tefsiri?*ıbaziye koluna mensub Muhammed b.Yusuf Itfıyyıiş'in Himyanü'zZad ila Dari'l-Mead (13 cilt matbu bir tefsirdir)

54-Himyanü'zZad ila Dari'l-Mead 'ın muhtasarı ?*Teysirü't-tefsir (7 cilt)

55-Himyan'ın özellikleri?*Itfıyyiş :Her surenin başındaki ayet sayılarını Mekki -Medeni olduklarını surelerin faziletlerini sunar(bunların çoğu uydurma hadistir)*Surelerin faydaları hak. kendi itikadi görüşleri*Tefsirde sarf nahiv belağat konuları yoğundur*Fıkhi ve imani konularda mezheplerin görüşlerini tartışır kendi görüşlerini ispata çalışır*Usul ve kıraat da bilgi verir*ısraili haberler yoğundur*En önemli öz. her ayette kendi mezhevi görüşlerini mutaasıb ve zorlama te'ville sunar

56- Himyan tefsirine örnek ?*Ali ımaran 97. ayeti 'Haccı terk edenin kafir olacağı'*Enam 103 'Dünya da ve ahirette de Allah'ın görülmeyeceği bunun O'nun şanına yakışmadığı'şeklindeki tefsirleri. (Arkadaşlar biliyorum özet gibi olmuyor özet dediğin üç beş cümleyle ana hatların belirtilmesidir ama sınavda çıkarda atadığım birşey seb. soruyu yapamazsınız diye elimden geldiğince kısaltıp yazmaya çalışıyorum :( )

57-Mezhebi Tefsir Ekollerinin ayırt edici özellikleri ?1-Muteziler akla önem verir ve mecazi sembolik yorumu önemser2-şii 12 imamı kutsal sayar ve sadece onların tefsirine itibar eder3-Hariciler Kur'an lafzını kanun düzeyinde görür; zahiri tek anlamın varlığına inanır.

Yaklaşık 7 sayfadır yazdığım aslında şu üç madde :(

58-ışaret kavramını açıklayınız.-Bir nesneyi gösterme bir anlamı üstü kapalı bir şekilde ifade etme dolaylı kinayeli bir sözle anlatma anlamına gelir.

59-Tasavvufta işaret ?-Maksadı söz aracılığı olmadan başkasına bildirme ibareyle anlatılamayan yalnızca ilham ve keşf ile elde edilmiş bilgi ve sezgiyle anlaşılabilecek kadar gizli mana

60-ışari tefsire kullanılan isimler?-Ekol yöntem olarak : Remzi veya işari tefsir -Temsilcilerine nazaran :Tasavvufi veya Sufi tefsir

-------------
الطالب المجتهد
Mesajı Yazan: scelik

61-ışari tefsirin özellikleri ?*Mutasavvıfın keşf ve ilham yoluyla elde ettiği batıni/ledünni bilgiyi yorumlamasıdır.Yorumlama tarzı :işaret ve remz kaynağı: keşf ve ilham çıkan bilgi :hakikat,latife,sır

62- Tasavvufun tarihi dönemleri ?ışari tefsir tasavvufla paralellik arzeder.3 dönemde gelişmiştir.1-Zühd ve Takva dönemi :Zahidin ahlak ve takvasını geliştirdiği,ibadet ve ahlakla ilgili ayetlerin tefsirinin yapıldığı dönem.2-Tasavvufun sistemleşip kurumsallaştığı dönem :ışari tef. yönelik eserler yazılmış3-Felsefileşip nazari sistem haline geldiği dönem : Muhyiddin ıbn Arabi

63-ışari tefsirin kurumsallaştığı dönemde (2.dönem) yazılan eserler?*Sehl et-Tüsteri :Tefsiru'l-Lur'ani'l Azim *Sülemi:Kakaikü't-Tefsir*Kuşeyri:Letaifü'l-ışarat

64-Sufi müfessirlerin işari tefsirin meşruiyeti için kullandığı delilleri?-Kur'an ayetleri hadisler ve sahabe sözleri.

65-Tasavvuf kaç kısma ayrılır?1-Ameli 2-Nazari

66-ışari tefsirin kısımları ve aralarındaki farklar?1-ışari sufi tefsir:Ayetlerin mutasavvıflarca ilham ve keşf yoluyla elde ettikleri batını bigi2-Nazari sufi tefsir :Felsefileşmiş nazari tasavvuf ehlini desteklemek için ayetlere getirdikleri batını şahsi yorum

Aralarındaki farklar:1- 1.tefsirde sufinin öznel görüşü yok 2.tefsirde vardır.2- 1. tefsirde işari tefsir ayetin zahiri anlamına ters düşmez,tek anlamda değildir;2.tefsirde zahiri anlama ters düşebilir başka anlamı yoktur.3-ışari tefsir sahihyorum kabul edilmiş Nazari tefsir batıni yorum sayılıp kabul görülmemiş4-Nazari Sufi tefsir huruf-ı mukatta başta olmak üz. Cifr hesabıyla ayetleri kehanete varacak derecede zahire ters düşecek şekilde aşırı yorumladıklarından 'batını' ve 'ilhadi' olarak değerlendirilmiştir.

67-ışari tefsirin kabul görmesi için müfessirlerin ileri sürdükleri şartlar?1-Batıni anlam zahiri anlama ters düşmemeli2-Batıni anlamı doğrulayan akli veya nakli delilin olması3-Batıni manaya aykırı dini akli delil olmamalı4-Zahiri mana olmadan sadece batını mana kast edilmemeli

68- Kabul gören işari tefsir örneği ?-Rum 41.ayetteki 'kara'' kelimesinin 'insan bedeni' ; 'deniz' kelimesinin onun'kalb ve ruhuna' işaret ettiğini ifade ederek ayete 'insanın yapıp ettiklerinden dolayı insanın bedeni kelb ve ruhu bozulmuştur' şeklindeki tefsir.

69-Kabul görmeyen işari tefsir örneği?-Ankebut 69. ayetine 'Allah iyileri aydınlattı' şeklindeki tefsir. (ayetteki tehkil edatı lam ile birlikte anlamına gelen 'mea' fiilini birleştirip andınlatmak manasını vermişler.Bu durum ayetin manasını tamammen bızmuş)


70-En önemli işari tefsirler ?*Selh bçAbdullah et-Tüsteri :Tefsiru'l-Kur'ani'l-Azim *Abdurrahman es-Sülemi:Hakaikü't-Tefsir *Kuşeyri :Letaifü'l-ışarat*Necmüddin Nahcivani:el-Fevatihu'l-ılahiyye *ısmail Hakkı Bursevi :Ruhu'l-Beyan

71-Ahkam ayetler?-ıbadet,ve hukukla ve ukubatla ilgili ayetlerdir.(Bu ayetler fıkıh ilmininn konusu)

72-Fıkıh ilminin sınıflanması?ıki kısma ayrılır.1.kısma :Usul-ü fıkıh bunlunla ilgilenen kişiye usulcü ; 2.kısma fıkıh .Fıkıhın pratik ahkamıyla uğraşan kişiye fakih denir.

73-Fıkhi tefsir ekolünün diğer adı?-Ahkamü'l Kur'an

74-Fıkhi tefsir ekolü?-Kur'an daki ahkam ayetleri yorumlayan ekoldür.74-Fıkhi tefsirin gayesi?-Kur'an ın hükümlerini ortaya koymak, insana dünya ve ahiret mutluluğunun yolunu sağlamak75- Ahkam ayetlerin sayısında neden farklılıklar söz konusudur?-ılgili ayetlerin doğrudan veya dolaylı olarak ahkamla ilgili olup olmamasından(Kimine göre 500 -kimine göre 800-kimine göre 200 ahkam ayet var)

76-Fıkhı tefsirin kısımları?1-Kur'an'ın bütününü tefsir edip ahkam ayetlere ağırlık veren:Kurtubi:el-Cami li Ahkami'l-Kur'an2-Sadece ahkam ayetleri tefsir eden ; a) Sure düzeni dikkate alınarak tertib edilen;ıbnü'l Arabi :Ahkamü'l Kur'anb) Fıkhi konulara göre tasnif edilen ; Tahavi : Ahkamü'l Kur'an

77-Fıkhi tefsirdeki bakış açıları?1-Yazarın kendi mezhebini ön plana çıkarmadan bütün mezheplerin yaklaşımıyla tefsir etmesi2-Yazarın kendi mezhebini merkeze alarak diğerlerini ilave bilgi ol. vermesi

78-Ahkam tefsirler ve yazarları?*ımam şafii , Tahavi, Cesas, ıl-Kiya el-Herrasi, Ebubekir ıbnü'l-Arabi : Ahkamü'l Kur'an (hepsinin kitaplarının ismi aynı sınavda sanırım aklımda kalacak tefsir kitabı ismi bu olacak hepsi birbirine hem çok benziyor hem çok ayrı :( )*Kurtubi : el-Cami'li Ahkami'l-Kur'an *Sabuni,Muhammed Ali :Revaitü'l-Beyan fi Tefsiri Ahkami'l-Kur'an

79-ışari tefsir ve Fıkhi tefsirin benzer ve farklı yönü ?Benzerliği iki ekolde ıslami ilim(tasavvuf ve fıkıh) düzeyinde tefsir yapmış.Farklılığı işari tefsir batıni anlama fıkhi tefsir zahiri anlama itibar etmiş.

80-Çağdaş tefsir ekolleri?1-Konulu tefsir ekolü 2-ıctimai tefsir ekolü 3-Bilimsel tefsir ekolü

81-Konulu tefsirin arap literatüründeki ismi?-et-tefsiru'l-mevzui

82-Konulu tefsir yöntemi?-Kur'an daki bir konuyu Kur'an'ın temel hedef ve ilkelerine uygun şekilde belli usullerle bütüncül olarak araştırıp ortaya koyma yöntemidir.

82-Konulu tefsirin başlangıcı?-Pratik düzeyde de olsa Hz.Peygamber zamanına kadar uzanır.Peygamberimiz vaaz ve irşadlarında bir konuyu anlatırken ; konuyla ilgili diğer ayetleride zikredermiş.

83-Konulu tefsirin gelişmesindeki etkenler?1-Kur'an ın temel amacıyla uygundur.2-Müfessire bütüncül yaklaşım kazandırıp;,hataya düşmesini engellemesi3-Çağdaş problemlere çözüm arayışı4-ıslam devetçisine yardımcı olması5-Oryantalistlerin Kur'an hakkındaki iddialarına cevap vermesi

(bu maddelerin açıklamasını yazmadım bu şekilde gelecek bir soru yoruma dayalı olur genel bilgilerle çıkarımda bulunabileceğini düşünüyorum sy.145 de açıklamalara bakabilirsiniz )

84-Konulu tefsir yöntemleri?1-Kur'an merkezli konulu tefsir: a)Konu tefsiri(geniş kapsam) b)Kavram tefsiri(dar kapsam)2-Sure merkezli konulu tefsir : a) Suredeki tek konunun tefsiri b)Surenin tüm konularının tefsiri3-Ayet merkezli konulu tefsir:Bir ayet merkeze alınarak ayetin bütün yönleriyle incelenmesi

85-Kur'an merkezli tefsir yöntemi aşamaları?1-Önce Kur'an dan konu seçilir konuya isim bulunur2- Konu ile ilgili 1. ve 2. dereceden ayetler tespit edilir3-Bu ayetlerin Mekki-Medeni ,nuzul sırasına göre tasnif edilir4-Bunlardan genel hatları çıkarılır; asli ve tali unsurlar tespit edilir5-Sistematik kurulduktan sonra konu metin düzeyine kurgulanır.6-Konuyla ilgikli tarihi referanslar kıraat farklılıkları sünnet sahabe tabiun et-tabiin söz ve diğer yardımcı unsurlar dikkate alınarak yorumlanır.

Yani işin özü : Konunun temeli olan kavramsal alan filolojik,etimolojik,semantik açıdan incelenir.

86-Sure merkezli tefsir yöntemi aşamaları?1-Kur'an dan sure seçilir2-Sure hkkında genel bilgiler(adı,faziletler,nerede indiği...) sunulur3-Surenin amacı tespit edilir (en önemli aşama) ısminin anlamından ,içerdiği konudan, iniş zaman ve mekanından çıkarımda bulunulur4-ıçerdiği konular tasnif edilerek incelenir

*Konulu tefsir Arap dün. da da bizde de en fazla önemsene yöntem.ılahiyat ta Yüksek lisans ve doktora daki en önemli çalışma alanıdır ( belki bizde bu emekliye emekliye ilerlediğimiz yolun sonunda bir çalışma yaparız bu alanda Yapabilirmiyiz ki ? Rabbim ister ve izin verirsen neden olmasın değil mi ? Ama gidecek önümüzde bayaaa uzun bir yol var Gene uçtum galiba ….)

87-Konulu tefsir çalışmaları ve müfessirleri?*Müslim ve Mustafa : Mebahis fi Tefsiri'l-Mevzui *Fuda ve Mahmud Besyuni :et-Tefsiru'l-Mevzui ve Menhecü'l-Hakk fi Hidayeti'l-Halk*Hicazi ve Muhammed :et-Tefsiru'l-Mevzuiyye fi'l-Kur'ani'l-Kerim*Demirci ve Muhsin : Konulu Tefsire Giriş*Güven ve şahin : Konulu Tefsir Metodu

88-ıctimai tefsir ekolü?-Kur'an bir hidayet kitabı olduğundan mesajını doğrudan ulaştırmayı ve toplumdaki sosyal siyasal ve kültürel sorunlara Kur'an dan çözüm üretmeyi amaçlayan akım *Vahiy-vakıa ilişkisini sunan bir ekoldür.

(Kapsama alanı dışında hiç kalmayalım mesajlarımızı doğru anlayalım inşAllah )

89-ıctimai tefsir ekolünün özellikleri?1-Reoksiyonik bir tefsir akımıdır.Reaksiyonun iki boyutu var :a)Tefsir geleneğine karşıdır :Kur'an ın mesajını anlatmaktan uzaklaşıldığını düşünürler. b)Pozitivizme karşıdır. :Pozitivist akılcılığa karşı;Kur'an ın akla önem verdiğini ve ıslam ın akla uygun olduğunu ispata çalışır2-Amacı taklit ve geri kalmış ümmeti ıslah etmektir3-Akımın çıktığı yer Mısır'dır4-.ılk temsilcisi Mısırlı bilgin Muhammed Abduh , 2. temsilcisi Reşid Rıza(Abduh un öğrencisi)Diğer temsilciler Mustafa el-Meraği,Seyyid Kutub5-19.yy son çeyreğinde ortaya çıkmış.

90-Muhammed Abduh 'un tefsirinin özellikleri?1-Kendi birikimiyle ayetleri tefsire çalışmış,diğer müfessirlerin etkisinde kalmamış Hz.Peygamberin sünnetinden yararlanarak onun mesajısı iletmeye çalışmış.2-Tek tek kelimelerin sarf ve nahiv tahlillerine ,cümle ve terkib düzeyindeki gramatik açılımlara itibar etmez sadece müşkil yerlerde müracat eder edebi ve belaği boyutları ihmal etmez ayetlerin içerdiği anlam ve ahkama önem vermiş3-Kültürel siyasi problemlere Kur'an çerçevesinde çözümler üretmeye çalışmış

91-Reşit Rıza nın yazdığı tefsir?-Menar : Abduh un derslerinde Nisa 145 e kadar tuttuğu notlardan hareketle yazmış(12 sureden oluşur 12 cilttir)

92- Mustafa el-Meraği nin yazdığı tefsir?-Tefsiru'l Merağı (30 cilt)

93-Seyyid Kutub un edebi bir uslupla sosyolojik ve ictimai izahlarla yazdığı tefsir?-Fi Zilali'l -Kur'an (Arap ve Türk dün. dan bir çok kişiyi etkilemiş)96-Abduh un fazla akılcılıktan dolayı yaptığı yanlış tefsir?-Fil suresindeki ebabil kuşlarını sivrisinek attığı taşların da mükrop ol. şeklindeki tefsiri97-ıctimai tefsirin olumlu bulunan yönleri?1-Körükörüne taklidi reddedip doğruyu bulma çabaları2-Kur'an ın mesajına engel olan ilgisiz ve faydasız bilgilerden israiliyattan uzak olmları3-Mezheplerin tesirinde olamayıp doğrudan ahkam ve mesaja yönelmeleri4-Kevni ayet pozitif bilimlerin ispat edilmiş verileriyle yorumlama5-Sarf nahiv ve benz. Ilimleri araç görüp yeterince kullanma6-Belağata binaen edebi dile ağırlık verme7-Vahiy-vakıa ilişkisini gerçekleştirme

98-ıctimai Tefsir ekolünün eleştrildiği yönleri?1-Pozitivizmin etkisinde kalıp akla fazla önem verme ,naklin önüne geçirme2-Buhari ve Müslim gibi rivayetçilerin sahih hadislerini zayıf ve uydurma kabul etme3-Sahih ahad haberlere itibar etmeme4-Lafızların zahirine ters düşecek yorumda bulunma

99-Kur'an a göre ayetlerin sınıflandırılması?1-Kavli ve kitabi ayetler :Kur'an 2-Kevni ayetler:Allah'ın yarattıkları evren ,insan hayvan bitkiler tüm yarattıkları*Yaratık mesabesinde olan herşey hem kevni ayettir hemde bunlarla ilgili kavli ayetlerde bilgiler vardır.

100- Kevni ayetlerin pozitif bilimlerin alanına giren konular?-Gökler astronomi astrofizik yeryüzü jeoloji coğrafya insan hayvan bitki fizik kimya biyoloji

*Bilimsel tefsir Arap dün .da :et-Tefsiru'l-ilmi Türkiye de:ılmi veya bilimsel tefsir

102-Bilimsel Tefsir?-Kur'andaki kevni ayetlerin,pozitif bilimlerin verileriyle tefrir eden ekol

103-Bilimsel tefsirin özellikleri?1-Ortaya çıkışında teknoloji ve pozitif bil. gelişmesi önemlidir(19.yy)2-Kur'an ın gökyüzü yeryüzü.... gibi unsurları araştırıp ibret almasıyla ilgili ayetleribu akımın gelişmesinde önemli3-Dirayet tefsirinin başlamasıyla pratik ol. başlamış sayırlır.4-Bilimsel tefsirde en önemli şahsiyet Gazali dir.

104- Gazali nin eserleri ?-ıhya ve Cevahiru'l Kur'an 105-Gazali nin savunduğu görüş?-Tüm ilimlerin Kur'an da bulunduğunu;Allah'ı ve Kur'an ı tanımak için bütün ilimlerin bilinmesi gerektiğini savunur.

106-Gazaliden sonra gelen alimler?*Fahruddin Razi : Mefatihu'l-Gayb Ebu'l-fadl el Mursi,Suyuti,Katip Çelebi,Erzurumlu ıbrahim Hakkı

107-Bilimsel tefsir yöntemine yapılan eleştiriler?şatıbi :Kişilerin sınırı aştığını bütün ilimlerin Kur'an da yer almadığını sadece o dönem Araplarının bildiklerinin olabileceğini söylerMuhammed Hüseyin ez-Zehebi :Kur'an lafızlarına ilk muhataplarının bilmediği anlamların verilemeyeceğini bunun i'caz ve belağata ters olduğunu ,bilimsel verilerin sabit olmayıp ve değişebileceğinden Kur'an a olan inancın zayıflayacağını söylerEmin el-Huli : Kur'an lafız ve hükümlerinin değişmez olduğunu,bilimsel verilerinse değişebileceğini Kur'an ın icazını ve geçerliliğini bu tür şeylerle test etmenin anlamsız olduğunu söyler.

**Bilimsel tefsirde ispatlanmamış faraziyelerden uzak durulmalı kanıtlanmış bilimsel veriler esas alınmalıdır.

108-Bilimsel tefsirin temsilcileri ve eserleri?*Cevheri ve Tantavi : el-Cevahir fi Tefsri'l Kur'an (20.yy da zirveye taşımış ,fıkhi ayetlere itibar edip kevni ayetler üzerinde durmamış ) *Ahmet Muhtar Paşa :Serairu'l Kur'an(Osmanlı topraklarında)*Muhammed b.Ahmed el-ıskendarani :Keşfu'l-Esrari'n-Nuraniyyeti'lKur'aniyye*Seyyid Abdurrahman Kevkibi :Tabaiu'l-ıstibdad ve Masariu'l-ısti'bad

109-Bilimsel tefsir ile fıkhi tefsirin ortak noktası?ıki ekolde kendi alanlarıyla ilgili ayetlerle ilgilenir.Bilimsel tefsir :Kevni ayetler Fıkhi Tefsir : Ahkam ayetler

-------------
الطالب المجتهد

[fatmabalci19]

nurşen35 Üyemizden Alıntı

Tefsir Tarihi ve Usulü 6. Ünite Soru Cevap şeklinde Özet Çalışması

ÜNıTE 6 : TEFSıR EKOLLERı

1- Ekol ve Tefsir Ekolleri kavramı ?Ekol :Bir bilim ve sanat dalında ayrı nitelik ve özellikleri bulunan yöntem ve akımdır.Tefsir ekolleri :Müstakil niteliklere ve özelliklere sahip ; kendi içinde yöntem ve prensipleri bulunan ;belli temsilcileri ve literatürü olan akım ve okullara denir.

2-Tefsirin temel ekolleri ?-Rivayet - Dirayet

3-Alt Tefsir ekollerinin ortaya çıkıp gelişmesindeki en önemli etken ?-Temsilcilerinin interdisipliner (değişik ilimlerde ihtisas sahibi ) şahıslar olmasıdır.

(Burda ayırdım çünkü sınavda en önemlisi diye sorarlarsa kafamız karışmasın diye.Ben kitabın yalancısıyım kitapta en önemli etken olarak bunu vemiş )

4- Alt tefsir ekollerinin çıkmasındaki diğer etken ?-Hicri 1.yıldan itibaren ıslam coğrafyasının genişlemesi ,Arap olmayanların Müslüman olması , siyasi karışıklıkların baş göstermesi, akaid ve iman konusunda ihtilafların ortaya çıkmasıdır.

5-Alt tefsir ekolleri ilk başta hangi tefsir içinde yer almıştır?-ılk başta dirayet tefsiri içinde yer alırken ,zamanla sistemlerini geliştirmişler ve müstakilleşmişlerdir.

6-Tefsir ekolleri hangi dönemlere ayrılır?1-Klasik dönem : 19.yy öncesi2-Çağdaş dönem : 19. yy sonrası

7-Klasik tefsir ekolleri ?-Mezhebi(kelami) tefsir ekolleri -ışari tefsir ekolü - Fıkhi tefsir ekolü

8-Mezhep nedir ?-Dinin itikadi ve ameli hükümlerini anlama ve yorumlama konusunda kendine özgü yaklaşımlarasahip olan düşünce sistemidir.

9- Mezhepler nasıl ayrılır?1-ıtikadi mezhepler : ımen esaslarıyla ilgilenir.(mezhebi tefsir=itikat+kelam)2-Fıkhi mezhepler : ıbadet hukuk ahlak ve insan ilişkileriyle ilgilenir.

10-ıtikadi mezhepler nasıl ayrılır?1-Ehl-i Sünnet (hak mezhep) 2- Ehl-i Bidat

11-Mezhepler ne zaman ortaya çıkmaya başlamış ?-ıslam top. sınırlarının genişlemesi ve Arap olmayanların ıslam'a girmesiyle

12-Mezheplerin çıkışındaki sebepler?-Nassların (Kur'an ve sünnet) yapısından.(müphem garip müteşabih ayet ve sünnetlerin olmasından) ( en önemli olanı)-Kader problemi , siyasi ve sosyo kültürel unsurlar

13-Mezheplerin ortaya çıkmasındaki etkili olan müteşabih ayetlerin içerikleri?-Allah'ın isim,sıfat ve eylemleri;ahiret hayatı ile ilgili kavramlar(cennet cehennem arş sırat vb.)

14-ıtikadi mezhep ekolleri?

• Mutezile -şia -Hariciyye

15-Mutezile ne zaman ve kim tarafından kurulmuştur?

• Emeviler zamanında Hicri 2. asırda Hişam b.Abdülmelik zamanında Vasıl b. Ata tarafından kurulmuştur.(Vasıl b.Ata ve Amr. b.Ubeyd in görüşleriyle ortaya çıkmış)

16- Vasıl b. Ata nın kurduğu mezhep neden mutezile ismini almıştır ?-Vasıl 'büyük günah' konusunda hocası Hasan Basri den farklı düşündüğü için ondan ayrılmış (itizal) bu yüzden de mezhebe ayrılanlar yani mutezile ismi verilmiş.

17- Mutezile hangi dönemde gelişme gösterdi?-Abbasiler

18-Mezhep kim zamanında resmi mezhep kabul edildi?-Halife Me'mun (Halife Mutasım ve Vasık dön. de de etkili)

19- Mutezileyi saf dışı bırakıp Ehli Sünnet e dönüşü sağlayan halife ?-Mütevekkil

20-Mutezile mezhebinin güç kaybetmesi nasıl oldu ?-Mütevekkilden sonra vezir Sahib b.Abbad ın mutezili olması ned. Büveyhilerde kısmen canlılk kazansalar da Abbasi halifesi Kadir-Billah'ın cephe almasıyla çöküşe geçti.Gazneli Mahmud'un Büveyhileri yenmesiyle Horosan a göçmüşler Selçuklularda biraz canlansalarda Eşariliğin canlanmasıyla güçlerini kaybetmişler.(Zemahşeri bu dön. de yetişmiş)

21-Günümüzde Mutezililer nerde varlıklarını sürdürüyor?-şii muhitlerde , yoğun olarak Yemen de.

22-Mu'tezile düşünce sistemi olan ''usul'i hamse''(5 temel prensip) nelerdir?1-Tevhid (Allah ın zatında sıfatlarında eylemlerinde tek olması)2-Adalet (Allah'ın hayrı yapması,şerde etkisinin olmaması)3-Va'd vaid ( Allah'ın sözüne sadık kalması)4-Menzile beynel menzileteyn ( büyük günah işleyenlerin ne kafir nede mü'min olacağı yani fasık olduğu)5-Emr-i bil ma'ruf ve nehyi ani'l-münker(iyiliği emretmek ötülüklere engel olmak)

(ınş. Sınavda bunlardan biri çıkar gerçi bu kadar göz önünde hepimizin bileceği şeylerden sormak adetleri değil nerde kıyıda köşede gözümüzden kaçan bir şey var o çıkıyor karşımıza :( )

23-Ehli Sünnetin Mutezile nin kabul etmediği görüşleri?1-Kaderi inkar etmeleri (ınsanların mutlak iradeleriyle eylemlerini yarattığını savunurlar)2-Allah'ın hayrı yaratıp,şerri yaratmadığını savunmaları3-Allah'ın bazı kadim sıfetlarını ona nispetmemeleri4-Tövbe etmeden ölenlerin ve fasıkın bağışlanmayıp ebedi olarak cehennemde kalacağını savunmaları.

24-Mutezile Kur'an tefsirini özellikle hangi prensipler üzeride temellendirmiş?-Tevhid ve adalet

25- Mutezilenin prensipleri dışında dayandığı en önemli unsur?-Akıl (Onlara göresağlam akılla sahih nakil(nass) çelişmez. Akıl ile nakil arasında eğer çelişki olursa o zaman nakil mutlaka te'vil edilmelidir)

26-Mutezile mez. temel ilgi alanları?-Allah melek peygamber ahiret kutsal kitaplar kaza-kader

27-Tenzih doktrini nedir?Allah ın (cc) hiç bir yaratığa benzemeyen ve sadece kendisi olan aşkın hiç bir yaratığın şeklini almayan varlık olması.

28-Mutezile mez. Allah(cc) ın ''eli yüzü arşı'' gibi unsurları nasıl tefsir eder?-Bu unsurları Allah'ın organları veya eşyaları olarak görmez ; bunları mecazi ve sembolik olarak tefsir eder.Allah'ın eli ve arşı : Gücü kudreti yüzü :zatı ile tefsir eder.

29-Mu'tezile tefsir yönteminin özellikleri?*Ayetleri öncelikle dilbilgisi ve belağat ilmiyle açıklar*Zahir anlamda doktrine ters düşüldüğünde mecaza başvurulup te'vile gider*Müteşabih ayetlerde Arap dili keidelerine ters düşmeden sembolik yoruma gitmiş*Allah'ın sıfatlarının bir kısmını tenzih doktriniyle yorumlarken bir kısmını inkar etmiş*Mezhepleriyle çelişen mütevatir kıraatları ve sahih hadisleri bile reddetmişler*Kendi görüşlerini destekleyen sağlam olmayan delilleri bile kabul etmişler*Kur'an ayetlerinin iman ile ilgili olanlarını çoğunlukla Kelami eserlerde izah etmişler

30-Mu'tezilenin hangi tefsirleri 'ba'tıl te'vil' kapsamında değerlendirilmiş?-Aklı ön plana çıkararak sistemlerine uymayan konularda inkar ettikleri ve insana mutlak özgürlük bahşedip Kur'an 'ın inançla ilgili ayetlerini kendilerine göre yorumladıkları tefsirleri.

31-Ehli Sünnetin Mutezile mez. Den yararlandıkları konular?-Arap dili ve belağatı,felsefe,mantık ve diğer ilimler(Zemahşeri den çok yararlanmışlar )

32-Kur'ani tefsir yazan Mutezili müfessirler ve eserleri ? Ebu Müslim el-Isfahani : Camiü't-Te'vil li Muhkemi't-TenzilKadı Abdulcebbar : Tenzihu'l-Kur'an ani'l-Meta'inşerif Murteza : ğurau'l-Fevaid ve Dureru'l-KalaidZemahşeri :el-Keşşaf an Hakaiki 't-Tenzil (en meşhur olanı)

33-Zemahşeri'nin Keşşaf ının ilgi görüp otorite kabul ed. sebepleri?*Kelimelerin anlamları etimolojileri ve gramatik tahlilleri ön plana alarak zahiri anlamı en güzel şek. tefsir etmesi *Kur'an ın sanat yönünü titiz ve beliğ uslupla ortaya koyması*ısrailiyata itibar etmemesi*Ahkam ayetlerde mezhebi taassup göstermemesi

34- şia nın kelime anlamı nedir ve hangi topluluğa verilen addır?Kelime olarak 'taraftar' demektir.Hz. Peygamberin vefatından sonra Hz.Ali ve Ehli Beytini halifeliğe layık gören ve halifeliğin Hz.Ali soyundan gelmesi gerektiğine inanan topluluktur.

35-şia kendi içinde kaça ayrılır?-2 ye ayrılır : 1-Mutedil 2-Aşırı

36-şia nın diğer mezheplerden ayrıldığı temel nokta ?-ımamet/halifelik meselesi.

37-ımamiyye mezhebi?-Hz.Peygamberin hayattayken kendisinden sonra halifeliğe Hz.Ali nin geçmesini açıkça beyan ettiğine ; Ali den sonra da çocuklarının geçmesi gerektiğini söyleyen şia koludur.*Hz.Ali den sonra 12 imamın halife 12.imamında ımam Muhammed Mehdi ninde kayıp ve beklenen imam olduğuna inanırlar

38-ımamiyye mezhebinin diğer adları?-ısna aşeriyye ve Caferiyye

39-ımamiyye Mezhebinin temel görüşleri?*ımamların günahtan korunduklarına(masum)*12.imamın ahir zamanda ortaya çıkacağına ve şiileri kurtaracağına(mehdi muntazar)*Mehdinin ortaya çıkışından sonra Hz.Peygamber Hz.Ali Hasan Hüseyin hatta tüm imamların döneceğine (ricat)*Mehdinin dönüşüne kadar manlarından kendilerini gizleyip farklı görünmeleri gerektiğine (takıyye)

Yani temel görüşleri :ımamların masumluğu,mehdi muntazar,ricat,takıyye

40- şia ya göre imamet?*Vahiy kurumunun devamı neteliğindedir*Nasıl ki nübüvvet ilahi birlutufsa imamaette ilahi bir lutuftur.*ımamet görevi Hz.Peygamber öldükten sonraki imamlara aittir.*ımamın tayini Allah'ın bildirmesi veya önceki iamamın tayiniyledir.ımamet nübüvvetin idari cephesidir.*Dinin hükümlerini uygulama Hz.Peygamberi temsilen sonraki imamalara aittir.

-------------
الطالب المجتهد

Cevaplar: Mesajı Yazan: scelik
41-ımam olacak kişinin özellikleri?*Ümmetin en faziletlisi en bilgini en ahlaklısı en soylusu olmalı*Peygamberler gibi masum olmalı(büyük-küçük günah işlemezler)

42-ımamların hükümleri nasıldır?*Hüccettir,buyrukları ve yasakları Allah'ın muyruk ve yasakları gibidir.ımamlara itaat Allah'a itaat,isyansa Allah'a isyandır .

43-ımamiye şiasının Kur'an tefsiri hakkındaki görüşleri?*Gerçek tefsiri yalnız imamlar bilir.Bütün peygamberlerin ilmi Hz.Ali ve ondan sonra gelen imamlarda toplanmıştır.*Kur'an ın bir zahiri birde batını vardır.Zahiri peygamberlere batını imamlara aittir.(zahir anlam desteklemediğinde batıni yorumlara başvurmuşlar)*ımamlardan rivayet olmadığında tefsiri caiz görmezler.*Kur'anın tümü imamları hakkında 'varid'dir.*Kur'an sahabe tarafından tahrif edilmiştir.(Buna binaen tefsirde ilave bile yapmışlar)*Ehli beyt dılındakilerden gelen sahih haberleri uydurma kabul ederler.

44-ımamiyye mezhebinin Mutezile ile bağlantısı?*ımamet konusu dışında bütün itikadi görüşleri Mutezile ile paraleldir.

45-Ehli Sünnetin ımayiyyenin imamet ve imamlarla ilgili görüşleri?*Bu görüşlerini kabul etmez Kur'an a yaptıkları ilave ve batını te'villeri batıl sayarlar.

46-ımamiyye şia sının en önemli tefsirleri?*El-Kummi :Tefsiru'l Kummi * Ebu Cafer et-Tusi :et-Tibayan fi Tefsiri'l-Kur'an*Tabressi : Mecmey'l-Beyan fi Tefsiri'l-Kur'an *Tabatabai :el-Mizan fi Tefsiri'l-Kur'an

47-''Tahkim Olayı'' nedir?*Hz.Osman ın şehid edilmesinden sonra çıkan hilafet ihtilafında Hz. Ali'nin mi Muaviyenin mi halife olacağı tartışması sonucunda çıkan Sıffın savaşında yenilmek üz. olan Muaviye nin bilirkişi hakelmliği istemesi Hz.Ali nin de kabul etmesi olayı..

48-Tahkime hakem tayin edilenler ?-Amr b.As ve Ebu Musa el-Eşari

49-Hariciyye fırkası nasıl ortaya çıktı ?-Hz.Ali taraftarları hilafetin zaten Hz.Ali ye ait olduğunu savunarak Tahkime karşı çıkmışlar.'Hüküm Allah'ındır' sloganıyla Hz.Ali den ayrılmışlar.Kufeden ayrılarak 'Hurara' ya yerleşmişler bu yüzden Harurriyye , Hz.Ali den ayrıldıkları için de Hariciyye denmiştir bu fırkaya.(Hz.Ali nin şehit olmasına neden olmuşlar)

50-Hariciyenin kolları ? (Bunları parantez içinde vermişler ama soracakları tutar ben yazıyım belki göz aşinalığı olur )*Ezarika Sufriyye Sealibe ıbaziyye Acaride

51-Günümüzde varlığını sürdüren Hariciyye fırkası?-ıbaziyye (Mağrib ve Yemen de zınlık olarak varlıklarını sürdürüyorlar)

52-Hariciyye nin görüşleri ?*Kur'an lafzıyla kesin bir kanundur te'vil ve ya tefsire ihtiyaç duymaz.Lafsın yüzeysel anlamıyla hareket eder zahiri anlamını kabul etmez.*Hüküm Allah a aittir.*Adil alim ve zahid olan halife olmalıdır şartları taşımayan azledilir.*Amelsiz iman olmaz.ıtikadi ve ameli yükümlülükleri yerine getirmeyen büyük günah işleyen dinden çıkar.*Hakem olayına razı olanları kafir sayar.*Allah'ın hükümleriyle hükmetmeyen zalim sultana başkaldırı vaciptir.*Tekfir(din dışı ilan etme) görüşlerinde fazlaca var.*Kendileri gibi düşüneneler mü'min düşünmeyenler kafirdir.*şia nın batıni te'vilini red eder.(temelde şia nın görüşlerini benimserler)*Hadis sahabe kavli ümmetin icmaı nı mezheplerine aykırı ol. kabul etmezler.*Kendi görüşlerini ispat etmek için zorlama te'vilden kaçınmazlar.

53-Hariciler neden literatür oluşturacak şekilde tefsir birikimi oluşturamamış?*Kaba-nezaketsiz bedevilerden oluştukları,ilmi fikri yetersizlikleri,ayrılıkçı oldukları için hilafet makamı tarafından saldırılara maruz kaldıkları için.(fikirleri genelde kelami eserlerde)

54-Günümüze ulaşan Hariciyye tefsiri?*ıbaziye koluna mensub Muhammed b.Yusuf Itfıyyıiş'in Himyanü'zZad ila Dari'l-Mead (13 cilt matbu bir tefsirdir)

54-Himyanü'zZad ila Dari'l-Mead 'ın muhtasarı ?*Teysirü't-tefsir (7 cilt)

55-Himyan'ın özellikleri?*Itfıyyiş :Her surenin başındaki ayet sayılarını Mekki -Medeni olduklarını surelerin faziletlerini sunar(bunların çoğu uydurma hadistir)*Surelerin faydaları hak. kendi itikadi görüşleri*Tefsirde sarf nahiv belağat konuları yoğundur*Fıkhi ve imani konularda mezheplerin görüşlerini tartışır kendi görüşlerini ispata çalışır*Usul ve kıraat da bilgi verir*ısraili haberler yoğundur*En önemli öz. her ayette kendi mezhevi görüşlerini mutaasıb ve zorlama te'ville sunar

56- Himyan tefsirine örnek ?*Ali ımaran 97. ayeti 'Haccı terk edenin kafir olacağı'*Enam 103 'Dünya da ve ahirette de Allah'ın görülmeyeceği bunun O'nun şanına yakışmadığı'şeklindeki tefsirleri. (Arkadaşlar biliyorum özet gibi olmuyor özet dediğin üç beş cümleyle ana hatların belirtilmesidir ama sınavda çıkarda atadığım birşey seb. soruyu yapamazsınız diye elimden geldiğince kısaltıp yazmaya çalışıyorum :( )

57-Mezhebi Tefsir Ekollerinin ayırt edici özellikleri ?1-Muteziler akla önem verir ve mecazi sembolik yorumu önemser2-şii 12 imamı kutsal sayar ve sadece onların tefsirine itibar eder3-Hariciler Kur'an lafzını kanun düzeyinde görür; zahiri tek anlamın varlığına inanır.

Yaklaşık 7 sayfadır yazdığım aslında şu üç madde :(

58-ışaret kavramını açıklayınız.-Bir nesneyi gösterme bir anlamı üstü kapalı bir şekilde ifade etme dolaylı kinayeli bir sözle anlatma anlamına gelir.

59-Tasavvufta işaret ?-Maksadı söz aracılığı olmadan başkasına bildirme ibareyle anlatılamayan yalnızca ilham ve keşf ile elde edilmiş bilgi ve sezgiyle anlaşılabilecek kadar gizli mana

60-ışari tefsire kullanılan isimler?-Ekol yöntem olarak : Remzi veya işari tefsir -Temsilcilerine nazaran :Tasavvufi veya Sufi tefsir

-------------
الطالب المجتهد
Mesajı Yazan: scelik

61-ışari tefsirin özellikleri ?*Mutasavvıfın keşf ve ilham yoluyla elde ettiği batıni/ledünni bilgiyi yorumlamasıdır.Yorumlama tarzı :işaret ve remz kaynağı: keşf ve ilham çıkan bilgi :hakikat,latife,sır

62- Tasavvufun tarihi dönemleri ?ışari tefsir tasavvufla paralellik arzeder.3 dönemde gelişmiştir.1-Zühd ve Takva dönemi :Zahidin ahlak ve takvasını geliştirdiği,ibadet ve ahlakla ilgili ayetlerin tefsirinin yapıldığı dönem.2-Tasavvufun sistemleşip kurumsallaştığı dönem :ışari tef. yönelik eserler yazılmış3-Felsefileşip nazari sistem haline geldiği dönem : Muhyiddin ıbn Arabi

63-ışari tefsirin kurumsallaştığı dönemde (2.dönem) yazılan eserler?*Sehl et-Tüsteri :Tefsiru'l-Lur'ani'l Azim *Sülemi:Kakaikü't-Tefsir*Kuşeyri:Letaifü'l-ışarat

64-Sufi müfessirlerin işari tefsirin meşruiyeti için kullandığı delilleri?-Kur'an ayetleri hadisler ve sahabe sözleri.

65-Tasavvuf kaç kısma ayrılır?1-Ameli 2-Nazari

66-ışari tefsirin kısımları ve aralarındaki farklar?1-ışari sufi tefsir:Ayetlerin mutasavvıflarca ilham ve keşf yoluyla elde ettikleri batını bigi2-Nazari sufi tefsir :Felsefileşmiş nazari tasavvuf ehlini desteklemek için ayetlere getirdikleri batını şahsi yorum

Aralarındaki farklar:1- 1.tefsirde sufinin öznel görüşü yok 2.tefsirde vardır.2- 1. tefsirde işari tefsir ayetin zahiri anlamına ters düşmez,tek anlamda değildir;2.tefsirde zahiri anlama ters düşebilir başka anlamı yoktur.3-ışari tefsir sahihyorum kabul edilmiş Nazari tefsir batıni yorum sayılıp kabul görülmemiş4-Nazari Sufi tefsir huruf-ı mukatta başta olmak üz. Cifr hesabıyla ayetleri kehanete varacak derecede zahire ters düşecek şekilde aşırı yorumladıklarından 'batını' ve 'ilhadi' olarak değerlendirilmiştir.

67-ışari tefsirin kabul görmesi için müfessirlerin ileri sürdükleri şartlar?1-Batıni anlam zahiri anlama ters düşmemeli2-Batıni anlamı doğrulayan akli veya nakli delilin olması3-Batıni manaya aykırı dini akli delil olmamalı4-Zahiri mana olmadan sadece batını mana kast edilmemeli

68- Kabul gören işari tefsir örneği ?-Rum 41.ayetteki 'kara'' kelimesinin 'insan bedeni' ; 'deniz' kelimesinin onun'kalb ve ruhuna' işaret ettiğini ifade ederek ayete 'insanın yapıp ettiklerinden dolayı insanın bedeni kelb ve ruhu bozulmuştur' şeklindeki tefsir.

69-Kabul görmeyen işari tefsir örneği?-Ankebut 69. ayetine 'Allah iyileri aydınlattı' şeklindeki tefsir. (ayetteki tehkil edatı lam ile birlikte anlamına gelen 'mea' fiilini birleştirip andınlatmak manasını vermişler.Bu durum ayetin manasını tamammen bızmuş)


70-En önemli işari tefsirler ?*Selh bçAbdullah et-Tüsteri :Tefsiru'l-Kur'ani'l-Azim *Abdurrahman es-Sülemi:Hakaikü't-Tefsir *Kuşeyri :Letaifü'l-ışarat*Necmüddin Nahcivani:el-Fevatihu'l-ılahiyye *ısmail Hakkı Bursevi :Ruhu'l-Beyan

71-Ahkam ayetler?-ıbadet,ve hukukla ve ukubatla ilgili ayetlerdir.(Bu ayetler fıkıh ilmininn konusu)

72-Fıkıh ilminin sınıflanması?ıki kısma ayrılır.1.kısma :Usul-ü fıkıh bunlunla ilgilenen kişiye usulcü ; 2.kısma fıkıh .Fıkıhın pratik ahkamıyla uğraşan kişiye fakih denir.

73-Fıkhi tefsir ekolünün diğer adı?-Ahkamü'l Kur'an

74-Fıkhi tefsir ekolü?-Kur'an daki ahkam ayetleri yorumlayan ekoldür.74-Fıkhi tefsirin gayesi?-Kur'an ın hükümlerini ortaya koymak, insana dünya ve ahiret mutluluğunun yolunu sağlamak75- Ahkam ayetlerin sayısında neden farklılıklar söz konusudur?-ılgili ayetlerin doğrudan veya dolaylı olarak ahkamla ilgili olup olmamasından(Kimine göre 500 -kimine göre 800-kimine göre 200 ahkam ayet var)

76-Fıkhı tefsirin kısımları?1-Kur'an'ın bütününü tefsir edip ahkam ayetlere ağırlık veren:Kurtubi:el-Cami li Ahkami'l-Kur'an2-Sadece ahkam ayetleri tefsir eden ; a) Sure düzeni dikkate alınarak tertib edilen;ıbnü'l Arabi :Ahkamü'l Kur'anb) Fıkhi konulara göre tasnif edilen ; Tahavi : Ahkamü'l Kur'an

77-Fıkhi tefsirdeki bakış açıları?1-Yazarın kendi mezhebini ön plana çıkarmadan bütün mezheplerin yaklaşımıyla tefsir etmesi2-Yazarın kendi mezhebini merkeze alarak diğerlerini ilave bilgi ol. vermesi

78-Ahkam tefsirler ve yazarları?*ımam şafii , Tahavi, Cesas, ıl-Kiya el-Herrasi, Ebubekir ıbnü'l-Arabi : Ahkamü'l Kur'an (hepsinin kitaplarının ismi aynı sınavda sanırım aklımda kalacak tefsir kitabı ismi bu olacak hepsi birbirine hem çok benziyor hem çok ayrı :( )*Kurtubi : el-Cami'li Ahkami'l-Kur'an *Sabuni,Muhammed Ali :Revaitü'l-Beyan fi Tefsiri Ahkami'l-Kur'an

79-ışari tefsir ve Fıkhi tefsirin benzer ve farklı yönü ?Benzerliği iki ekolde ıslami ilim(tasavvuf ve fıkıh) düzeyinde tefsir yapmış.Farklılığı işari tefsir batıni anlama fıkhi tefsir zahiri anlama itibar etmiş.

80-Çağdaş tefsir ekolleri?1-Konulu tefsir ekolü 2-ıctimai tefsir ekolü 3-Bilimsel tefsir ekolü

81-Konulu tefsirin arap literatüründeki ismi?-et-tefsiru'l-mevzui

82-Konulu tefsir yöntemi?-Kur'an daki bir konuyu Kur'an'ın temel hedef ve ilkelerine uygun şekilde belli usullerle bütüncül olarak araştırıp ortaya koyma yöntemidir.

82-Konulu tefsirin başlangıcı?-Pratik düzeyde de olsa Hz.Peygamber zamanına kadar uzanır.Peygamberimiz vaaz ve irşadlarında bir konuyu anlatırken ; konuyla ilgili diğer ayetleride zikredermiş.

83-Konulu tefsirin gelişmesindeki etkenler?1-Kur'an ın temel amacıyla uygundur.2-Müfessire bütüncül yaklaşım kazandırıp;,hataya düşmesini engellemesi3-Çağdaş problemlere çözüm arayışı4-ıslam devetçisine yardımcı olması5-Oryantalistlerin Kur'an hakkındaki iddialarına cevap vermesi

(bu maddelerin açıklamasını yazmadım bu şekilde gelecek bir soru yoruma dayalı olur genel bilgilerle çıkarımda bulunabileceğini düşünüyorum sy.145 de açıklamalara bakabilirsiniz )

84-Konulu tefsir yöntemleri?1-Kur'an merkezli konulu tefsir: a)Konu tefsiri(geniş kapsam) b)Kavram tefsiri(dar kapsam)2-Sure merkezli konulu tefsir : a) Suredeki tek konunun tefsiri b)Surenin tüm konularının tefsiri3-Ayet merkezli konulu tefsir:Bir ayet merkeze alınarak ayetin bütün yönleriyle incelenmesi

85-Kur'an merkezli tefsir yöntemi aşamaları?1-Önce Kur'an dan konu seçilir konuya isim bulunur2- Konu ile ilgili 1. ve 2. dereceden ayetler tespit edilir3-Bu ayetlerin Mekki-Medeni ,nuzul sırasına göre tasnif edilir4-Bunlardan genel hatları çıkarılır; asli ve tali unsurlar tespit edilir5-Sistematik kurulduktan sonra konu metin düzeyine kurgulanır.6-Konuyla ilgikli tarihi referanslar kıraat farklılıkları sünnet sahabe tabiun et-tabiin söz ve diğer yardımcı unsurlar dikkate alınarak yorumlanır.

Yani işin özü : Konunun temeli olan kavramsal alan filolojik,etimolojik,semantik açıdan incelenir.

86-Sure merkezli tefsir yöntemi aşamaları?1-Kur'an dan sure seçilir2-Sure hkkında genel bilgiler(adı,faziletler,nerede indiği...) sunulur3-Surenin amacı tespit edilir (en önemli aşama) ısminin anlamından ,içerdiği konudan, iniş zaman ve mekanından çıkarımda bulunulur4-ıçerdiği konular tasnif edilerek incelenir

*Konulu tefsir Arap dün. da da bizde de en fazla önemsene yöntem.ılahiyat ta Yüksek lisans ve doktora daki en önemli çalışma alanıdır ( belki bizde bu emekliye emekliye ilerlediğimiz yolun sonunda bir çalışma yaparız bu alanda Yapabilirmiyiz ki ? Rabbim ister ve izin verirsen neden olmasın değil mi ? Ama gidecek önümüzde bayaaa uzun bir yol var Gene uçtum galiba �.)

87-Konulu tefsir çalışmaları ve müfessirleri?*Müslim ve Mustafa : Mebahis fi Tefsiri'l-Mevzui *Fuda ve Mahmud Besyuni :et-Tefsiru'l-Mevzui ve Menhecü'l-Hakk fi Hidayeti'l-Halk*Hicazi ve Muhammed :et-Tefsiru'l-Mevzuiyye fi'l-Kur'ani'l-Kerim*Demirci ve Muhsin : Konulu Tefsire Giriş*Güven ve şahin : Konulu Tefsir Metodu

88-ıctimai tefsir ekolü?-Kur'an bir hidayet kitabı olduğundan mesajını doğrudan ulaştırmayı ve toplumdaki sosyal siyasal ve kültürel sorunlara Kur'an dan çözüm üretmeyi amaçlayan akım *Vahiy-vakıa ilişkisini sunan bir ekoldür.

(Kapsama alanı dışında hiç kalmayalım mesajlarımızı doğru anlayalım inşAllah )

89-ıctimai tefsir ekolünün özellikleri?1-Reoksiyonik bir tefsir akımıdır.Reaksiyonun iki boyutu var :a)Tefsir geleneğine karşıdır :Kur'an ın mesajını anlatmaktan uzaklaşıldığını düşünürler. b)Pozitivizme karşıdır. :Pozitivist akılcılığa karşı;Kur'an ın akla önem verdiğini ve ıslam ın akla uygun olduğunu ispata çalışır2-Amacı taklit ve geri kalmış ümmeti ıslah etmektir3-Akımın çıktığı yer Mısır'dır4-.ılk temsilcisi Mısırlı bilgin Muhammed Abduh , 2. temsilcisi Reşid Rıza(Abduh un öğrencisi)Diğer temsilciler Mustafa el-Meraği,Seyyid Kutub5-19.yy son çeyreğinde ortaya çıkmış.

90-Muhammed Abduh 'un tefsirinin özellikleri?1-Kendi birikimiyle ayetleri tefsire çalışmış,diğer müfessirlerin etkisinde kalmamış Hz.Peygamberin sünnetinden yararlanarak onun mesajısı iletmeye çalışmış.2-Tek tek kelimelerin sarf ve nahiv tahlillerine ,cümle ve terkib düzeyindeki gramatik açılımlara itibar etmez sadece müşkil yerlerde müracat eder edebi ve belaği boyutları ihmal etmez ayetlerin içerdiği anlam ve ahkama önem vermiş3-Kültürel siyasi problemlere Kur'an çerçevesinde çözümler üretmeye çalışmış

91-Reşit Rıza nın yazdığı tefsir?-Menar : Abduh un derslerinde Nisa 145 e kadar tuttuğu notlardan hareketle yazmış(12 sureden oluşur 12 cilttir)

92- Mustafa el-Meraği nin yazdığı tefsir?-Tefsiru'l Merağı (30 cilt)

93-Seyyid Kutub un edebi bir uslupla sosyolojik ve ictimai izahlarla yazdığı tefsir?-Fi Zilali'l -Kur'an (Arap ve Türk dün. dan bir çok kişiyi etkilemiş)96-Abduh un fazla akılcılıktan dolayı yaptığı yanlış tefsir?-Fil suresindeki ebabil kuşlarını sivrisinek attığı taşların da mükrop ol. şeklindeki tefsiri97-ıctimai tefsirin olumlu bulunan yönleri?1-Körükörüne taklidi reddedip doğruyu bulma çabaları2-Kur'an ın mesajına engel olan ilgisiz ve faydasız bilgilerden israiliyattan uzak olmları3-Mezheplerin tesirinde olamayıp doğrudan ahkam ve mesaja yönelmeleri4-Kevni ayet pozitif bilimlerin ispat edilmiş verileriyle yorumlama5-Sarf nahiv ve benz. Ilimleri araç görüp yeterince kullanma6-Belağata binaen edebi dile ağırlık verme7-Vahiy-vakıa ilişkisini gerçekleştirme

98-ıctimai Tefsir ekolünün eleştrildiği yönleri?1-Pozitivizmin etkisinde kalıp akla fazla önem verme ,naklin önüne geçirme2-Buhari ve Müslim gibi rivayetçilerin sahih hadislerini zayıf ve uydurma kabul etme3-Sahih ahad haberlere itibar etmeme4-Lafızların zahirine ters düşecek yorumda bulunma

99-Kur'an a göre ayetlerin sınıflandırılması?1-Kavli ve kitabi ayetler :Kur'an 2-Kevni ayetler:Allah'ın yarattıkları evren ,insan hayvan bitkiler tüm yarattıkları*Yaratık mesabesinde olan herşey hem kevni ayettir hemde bunlarla ilgili kavli ayetlerde bilgiler vardır.

100- Kevni ayetlerin pozitif bilimlerin alanına giren konular?-Gökler astronomi astrofizik yeryüzü jeoloji coğrafya insan hayvan bitki fizik kimya biyoloji

*Bilimsel tefsir Arap dün .da :et-Tefsiru'l-ilmi Türkiye de:ılmi veya bilimsel tefsir

102-Bilimsel Tefsir?-Kur'andaki kevni ayetlerin,pozitif bilimlerin verileriyle tefrir eden ekol

103-Bilimsel tefsirin özellikleri?1-Ortaya çıkışında teknoloji ve pozitif bil. gelişmesi önemlidir(19.yy)2-Kur'an ın gökyüzü yeryüzü.... gibi unsurları araştırıp ibret almasıyla ilgili ayetleribu akımın gelişmesinde önemli3-Dirayet tefsirinin başlamasıyla pratik ol. başlamış sayırlır.4-Bilimsel tefsirde en önemli şahsiyet Gazali dir.

104- Gazali nin eserleri ?-ıhya ve Cevahiru'l Kur'an 105-Gazali nin savunduğu görüş?-Tüm ilimlerin Kur'an da bulunduğunu;Allah'ı ve Kur'an ı tanımak için bütün ilimlerin bilinmesi gerektiğini savunur.

106-Gazaliden sonra gelen alimler?*Fahruddin Razi : Mefatihu'l-Gayb Ebu'l-fadl el Mursi,Suyuti,Katip Çelebi,Erzurumlu ıbrahim Hakkı

107-Bilimsel tefsir yöntemine yapılan eleştiriler?şatıbi :Kişilerin sınırı aştığını bütün ilimlerin Kur'an da yer almadığını sadece o dönem Araplarının bildiklerinin olabileceğini söylerMuhammed Hüseyin ez-Zehebi :Kur'an lafızlarına ilk muhataplarının bilmediği anlamların verilemeyeceğini bunun i'caz ve belağata ters olduğunu ,bilimsel verilerin sabit olmayıp ve değişebileceğinden Kur'an a olan inancın zayıflayacağını söylerEmin el-Huli : Kur'an lafız ve hükümlerinin değişmez olduğunu,bilimsel verilerinse değişebileceğini Kur'an ın icazını ve geçerliliğini bu tür şeylerle test etmenin anlamsız olduğunu söyler.

**Bilimsel tefsirde ispatlanmamış faraziyelerden uzak durulmalı kanıtlanmış bilimsel veriler esas alınmalıdır.

108-Bilimsel tefsirin temsilcileri ve eserleri?*Cevheri ve Tantavi : el-Cevahir fi Tefsri'l Kur'an (20.yy da zirveye taşımış ,fıkhi ayetlere itibar edip kevni ayetler üzerinde durmamış ) *Ahmet Muhtar Paşa :Serairu'l Kur'an(Osmanlı topraklarında)*Muhammed b.Ahmed el-ıskendarani :Keşfu'l-Esrari'n-Nuraniyyeti'lKur'aniyye*Seyyid Abdurrahman Kevkibi :Tabaiu'l-ıstibdad ve Masariu'l-ısti'bad

109-Bilimsel tefsir ile fıkhi tefsirin ortak noktası?ıki ekolde kendi alanlarıyla ilgili ayetlerle ilgilenir.Bilimsel tefsir :Kevni ayetler Fıkhi Tefsir : Ahkam ayetler

-------------
الطالب المجتهد

Teşekkür ederim

GM 5 Plus cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi