[küskün]

Kuranı Kerim ders özetleri

1.Ünite
　
Ünitede ale alınacak konular.　
Asli harfler
Fer'i harfler　
Cezim　
Şedde
　
Tecvidin tanmı: Tecvid güzelleştirmek güzel yapmak daha iyi yapmak anlamlarına gelir. Terimsel olarak tecvid, kur'an-ı kerimi güzel bir biçimde okumak için uyulması gereken kuralları içeren ilimdir.
　
Konusu: Maharicül huruf, sıfatlar, idğam, ğunne, medd, kalkale, ihfa, izhar v.b　
　
Amacı: Kur'an-ı kerimi usulune uygun olarak okumaktır.
　
HARF
İki kısma ayrılır. Asli harfler ve Fer'i harfler.　
a) Asli harfler: 28 harfin tamamı (lam elif'i harf olarak kabul ettikleri için basralılara göre harf sayısı 29 dur)
b) Fer'i harfler: Asıl seslerinden farklı olarak telaffuz edilen harflerdir. Bunlar 6 dır.
　
1) El-hemzetül musehhele (teshil ile okunan hemze)
teshil kolaylaştırmak demektir. Ard arda bulunan hemzelerden ikincisini hemze ile elif, hemze ile vav veya ya arası bir sesle okumaktır. Telaffuz ikinci hemzenin harekesine göre değişir.
2. hemzenin harekesi üstünse hemze ile elif, ötre ise hemze ile vav, esre ise hemze ile ya arası bir sesle telaffuz edilir.
　
2) El-eliful muamele (imale ile okunan elif)　
med hafi olan elifi elif ve ya arası bir sesle okumaktır. Asım kıraatında sadece (mecrahe) kelimesinde imale vardır bu kelimede imale yapılırken ra harfindeki üstün esreye meylettirerek okunacağından ra ince okununur.　
3) Es-sadul müşemme (işmam ile okunan sad)
sad ile ze arası telaffuz edilen saddır.Asım kıraatında yoktur.
4) El-lamül mufahhame (kalın lam)　
Lam 　-harfi sakin veya üstünlü sad tı ve zı harflerinden sonra geldiğinde kalın okunur. Asım kıraatında yoktur.
5) En-nunul muhfat (ihfa ile okunan nun)　
ihfa ve idğamlarda gizlenen ve ğunneye dönüşen nun. Bu durumda dil ucu üst dişlere değdiğilmeksizin ğunne yapılır.　
　
Hareke　
Harfleri seslendiren işaretlerdir. üçtür üstün esre ötre.
Tenvin　
İsimlere mahsustur kelimenin sonundaki iki üstün iki esre ve iki ötreye denir. Harekenin sonuna sakin bir nun eklenir.　
　
Cezim, harekesiz harfleri gösteren işarettir. Harfin üzerinde küçük bir daire şeklindedir.
Cezimli harfle bir önceki harekeli harf birleşince Türkçedeki kapalı heceye benzer bir ses
ortaya çıkar.
　
Şedde, üzerinde bulunduğu harfin iki kez okunmasını sağlayan bir işarettir. Şeddeli harf,
aslında iki harftir. Bunlardan birincisi cezimli, ikincisi harekelidir.　
　
Bu bölümden sonra uygulama çalışmaları başlıyor oranında bir gözden geçirilmesi gerekiyor.
　
Değerlendirme Soruları
　
1. Tecvit kelimesinin sözlük anlamı aşağıdaki kelimelerden hangisidir?
a. güzel yapmak
b. yeniden yapmak
c. inşa etmek
d. güzel okumak
e. beğendirmek
　
2. Aşağıda, terimsel olarak tecvidin tanımında eksik olan ibareyi tamamlayınız.
“Kur‟an-ı Kerim‟i … bir biçimde okumak için uyulması gereken … içeren ilimdir.”
a. güzel- kuralları
b. beğendirir- kuralları
c. yeni- şartları
d. güzel-ilkeleri
e. tam-ilkeleri
　
3. Peygamberimiz, “Kur‟an‟ı seslerinizle güzelleştiriniz.” buyurmuştur.
O, güzel sesli arkadaşlarına Kur‟an okutup dinlemiştir.
Aşağıdakilerden hangisi o arkadaşlarındandır?
a. Ebu Musa el-Eş‟arî
b. Zeyd b. Sâbit
c. Ali b. Ebî Talib
d. Ebû Hureyre
e. Osman b. Affân
　
4. Aşağıda, Arap alfabesinde harflere ilişkin bu metinde eksik olan ibareleri tamamlayınız.
“Arap alfabesinde harfler …dir. Onların okunmasını sağlayan, yani sesli harf görevi
gören …dir. Kur‟an alfabesindeki bazı harflerin sesleri Türkçemizde …dır.”
a. sessiz-harekeler-yok
b. sesli-harekeler-oluşmuş
c. sessiz-kelimeler-yok
d. sesli-kelimeler-oluşmuş
e. sessiz-harekeler-oluşmuş
　
5. Arapça‟da harfler nasıl ayrılır?
a. Aslî Harfler- Fer‟î Harfler
b. Şemsî Harfler- Kamerî Harfler
c. Harf İsimleri- Kamerî harfler
d. Harf İsimleri- Şemsî Harfler
e. Aslî Harfler- Şemsî Harfler
　
6. “Asıl seslerinden farklı seslerle telaffuz edilen harflere fer‟î harfler denir.”
Bu tür harfler kaça ayrılır?
a. Beş
b. Dört
c. Üç
d. İki
e. Altı
15
　
7. Aşağıdaki metinde eksik olan ibareleri tamamlayınız.
“el-Hemzetu‟l-Musehhele(… Hemze); el-Elifu‟l-Mumâle(…Elif) … harflerdendir.”
a. Teshil ile Okunan- İmâle ile Okunan- fer‟î
b. Kolaylıkla Okunan- İmâle ile Okunan- fer‟î
c. İnce Okunan- İmâle ile Okunan- fer‟î
d. Tesehhül ile Okunan- İmâle ile Okunan- fer‟î
e. Tesehhül ile Okunan- İmâle
　
8. Zaman içinde Arap olmayanların da Müslümanlığı kabul etmesiyle
Kur‟an‟ın doğru okunmasında karşılaşılan zorlukları aşmak için ne yapıldı?
a. Nokta şeklinde gösterilen harekeler konuldu.
b. Bildiğimiz biçimde yazılmaya başlandı.
c. Harfler noktalandı.
d. Harfler ve nokta şeklinde gösterilen harekeler konuldu.
e. Kıraatler tespit edildi.
　
Cevap anahtarı
1. A,2. A,3. A,4. A,5. A,6. A,7. A,8. A
　
2. Ünite
　
Mahrec
　
Harflerin çıkış yerine; bir başka ifadeyle harflerin seslendirildiği yere mahrec denir. Dil
bilginleri harflerin çıkış yerleri(mehâric)nin sayısında ihtilaf etmiştir. Mahrecler farklı
dil bilginlerince 17, 16 ve 14 olarak tespit edilmiştir. Aslında Kur’an alfabesindeki 28
harf ayrı ayrı kendine özgü bir mahrecden çıkar. Ancak çıkış yeri birbirine çok yakın
harfler arasında gruplandırmaya gidilmiştir. Bu çerçevede mahrec sayısı 17 olarak
yaygın bir kabul görmüştür.
　
Hakikî Mahrecler
　
Hece harflerinin çıkış noktaları hakikî mahreçlerdir. Elif, vav ve ye med harfi işlevi
gördüklerinde gerçek çıkış noktalarına sahip değildirler. Hakikî mahreçler üç bölgeden
oluşur.
　
Boğaz
Boğaz bölgesinde üç mahrec vardır ve altı harf çıkar.
a.Boğazın Sonu: Boğazın göğse bitiştiği yer olup bu yerden ( ءَ ) hemze ve ( ه ) he
harfleri çıkar (İbn Cezerî, I, 199).
b.Boğazın Ortası: Bu bölgeden ( ع ) ayn ve ( ح ) hâ harfleri çıkar.
c.Boğazın Başı: Bu bölge, boğazın ağza en yakın kısmıdır. Buradan ( غ ) ğayn ve ( خ ) ha
harfleri çıkar.
　
Dil
Dille ilgili 10 mahrec vardır ve bu mahreclerden 18 harf çıkar (Mekkî, 1401/1981, I,
139).
a. Dilin kökü ile karşısındaki üst damaktan ( ق ) kaf harfi çıkar (İbn Cezerî, I, 199).
b. Dilin kökünün ağza doğru kısmının üst damağın sert bölgesini kaplamasıyla ( ك ) kef
harfi çıkar (İbn Cezerî, I, 200).
c. Dilin ortası ile üst damağın ortasından ( ج ) cîm, ( ش ) şîn ve ( ى ) harfleri çıkar (İbn
Cezerî, I, 199; Mekkî, 1401/1981, I, 139).
ج) ) cîm harfinde dilin ortası üst damağa temas ettirilip çekilir. ( ش ) şîn ve ( ( ى
harflerinde dilin ortası üst damağa temas etmez. Dilin ortası ile üst damak arasında hava
sızar. Türkçemizde (c) ve (ş) harfleri dil ucuna yakın bir yerden telaffuz edilirler. Bu
bakımdan Türk Kur’an okuyucularının ( ج ) cîm ve ( ش ) şîn harflerinin telaffuzunda
dikkatli olmaları gerekir.
d. Dilin sağ veya sol kenarı ile üst azı dişlerinden ( ض ) dâd harfi çıkar. Bu harf sağ ve
sol taraftan aynı anda birlikte de çıkarılabilir.
e. Dilin sağ ve sol kenarı ile birlikte ucu ve üst damağın başlangıcından ( ل) lam harfi
çıkar.
f. Dil ucu ile damağın üst ön dişlere yakın kısmından ( ر) ra harfi çıkar. Bu harf ince
okunduğunda dil ucu üst ön diş etlerine temas ederken kalın okunduğunda ise dil
ucunun biraz gerisi üst damağın başlangıcına temas eder.
g. Dilin ucu ile üst iki ön diş etlerinden ( ن) nun harfi çıkar.
23
h. Dilin ucu ile üst ön dişlerden ( ط) ta, ( د) dal ve ( ت) te harfleri çıkar. Dilin ucu ile üst ön
dişlerin kökünden ( ط) ta, ortasından ( د) dal ve ucundan da ( ت) te harfleri çıkar. Bu
harflerin telaffuzunda dil ucu üst ön dişlere temas eder.
ı. Dil ucu ile alt ön dişlerden ( ص) sad, ( س) sîn ve ( ز) ze harfleri çıkar. Dil ucu ile alt ön
dişlerin yarısına doğru ( ص) sad, ucuna doğru ( س) sîn ve dişlerin ucundan da ( ز) ze harfi
çıkar. Bu harflerin telaffuzunda dil ucu dişlere temas etmez. Dil ile dişler arasındaki
mesafe ( ص) sad harfinde daha çok, ( س) sîn harfinde daha az, ( ز) ze harfinde ise en azdır.
j. Dilin ucu ile üst ön dişlerin uçlarından ( ث) se, ( ذ) zal ve ( ظ) harfleri çıkar. Bu
harflerin telaffuzu esnasında dil ucunun yukarı yüzü diş uçlarına temas ederek dişlerden
biraz dışarı çıkar. ( ث) se harfinde dil daha çok dışarı çıkarken ( ذ) zal harfinde biraz daha
az ve ( ظ) harfinde ise çok az dışarı çıkar.
　
Dudak
Dudaklarda iki mahrec’den dört harf çıkarılır.
a. Alt dudağın içine üst ön dişlerin teması ile ( ف) fe harfi çıkar.
b. Yalnızca dudakların hareketiyle ( ب) be, ( م) mim ve ( و) vav harfleri çıkar. ( ب) Be,
dudak içlerinin birbiriyle kuvvetlice birleştirilip açılmasıyla, ( م) mim dudakların hafifçe
kapatılıp açılmasıyla, ( و) vav ise dudakların büzülerek öne doğru uzatılmasıyla çıkarılır.
　
Takdîrî Mahrecler
Geniz
Geniz, ihfa ve idğamlardaki ğunne(gizli nûn)nin mahrecidir (Suyûtî, 1427/2006, I, 316;
İbn Cezerî, I, 201).
　
Ağız ve Boğaz Boşluğu
Ağız ve boğaz boşluğundan med harfi işlevi gören ( و) vav, ( ى) ye ve ( ا ) elif çıkar
(Karaçam, I, 204-212).
　
Arapça harflerle Türkçe harflerin sesleri arasında
benzerlikler ve farklılıklar
Arapça harflerin sesleriyle Türkçe harflerin sesleri arasında benzerlikler ve farklılıklar
vardır. Bu anlamda Arapça harfleri üç kısımda ele alabiliriz.
1. Arapça harfler arasında Türkçe harflerin sesleriyle aynı olan harfler:
ءبَتَدَرَزَسَفَلَمَنَهَََ
Buna göre Arap alfabesindeki bu 12 harfin telaffuzunun bilindiğini varsayabiliriz.
2. Arapça harflerin bir kısmının seslerinin Türkçedeki seslere çok benzediği
söylenebilir. Bunlar aşağıdaki harflerdir:
جشَصَضَطَقَكَيَ
24
Yukarıdaki harfler de 8 tane olduğuna göre Arapça harflerin aslında 20’sinin sesine
yabancı olmadığımız sonucunu çıkarabiliriz.
Yukarıdaki sekiz harfle ilgili olarak Türkçe bazı kelimeleri hatırlamak gerekir.
Örneğin davul kelimesinin ilk hecesinin sesiyle üstünlü ض harfinin sesini
karşılaştırdığınızda sözünü ettiğimiz ses yakınlığını fark edeceksiniz. Yine duvar
kelimesinin ilk hecesi de ötreli ض sesiyle karşılaştırılabilir. Şemsiye kelimesinin ilk
hecesindeki sesin üstünlü ش sesiyle, yelek kelimesinin ilk hecesinin üstünlü ي sesiyle,
salata kelimesinin ilk hecesinin üstünlü ص harfiyle, tarak, tabak, taş kelimelerindeki
ilgili hecelerin üstünlü ط harfiyle, kalpak kelimesinin her iki hecesindeki seslerin
üstünlü ve sakin ق harfiyle ve kelime kelimesinin ilk hecesinin de ك harfiyle benzeştiğini
görebilirsiniz.
3. Arapça harflerin bir kısmının sesleri Türkçe seslerden oldukça farklıdır. Bunlar yalnızca aşağıdaki 8 harften ibarettir:
ثحَخَذَظَعَغَوَ
　
Harflerin çıkış yerine; bir başka ifadeyle harflerin seslendirildiği yere mahrec denir. Dil
bilginleri harflerin çıkış yerleri(mehâric)nin sayısında ihtilaf etmiştir. Ancak mahrec
sayısı 17 olarak yaygın bir kabul görmüştür.
Mahrecler hakikî ve takdiri olmak üzere iki kısımdır. Hece harflerinin çıkış noktaları
hakikî mahreçlerdir. Hakikî mahreçler üç bölgeden oluşur. Bunlar, boğaz, dil ve
dudak’tır. Boğaz bölgesinde üç mahrec vardır ve altı harf çıkar.
Boğaz harfleri, ء هعَحََغ خ harfleridir.
Dille ilgili 10 mahrec vardır ve bu mahreclerden 18 harf çıkar. Bunlar,
تثَجَدَذَرَزَسَشَصَضَطَظَقَكَلَنَىَ harfleridir. Dilin kökü ile karşısındaki üst damaktan
ق) ) kaf harfi çıkar. Dilin kökünün ağza doğru kısmının üst damağın sert bölgesini
kaplamasıyla ( ك ) kef harfi çıkar. Dilin ortası ile üst damağın ortasından ( ج ) cîm, ( ( ش
şîn ve ( ى ) harfleri çıkar. Türkçemizde (c) ve (ş) harfleri dil ucuna yakın bir yerden
telaffuz edilirler. Bu bakımdan Türk Kur’an okuyucularının ( ج ) cîm ve ( ش ) şîn
harflerinin telaffuzunda dikkatli olmaları gerekir. Dilin sağ veya sol kenarı ile üst azı
dişlerinden ( ض ) dâd harfi çıkar. Dilin sağ ve sol kenarı ile birlikte ucu ve üst damağın
başlangıcından ( ل) lam harfi çıkar. Dil ucu ile damağın üst ön dişlere yakın kısmından
ر) ) ra harfi çıkar. Dilin ucu ile üst iki ön diş etlerinden ( ن) nun harfi çıkar. Dilin ucu ile
üst ön dişlerden ( ط) ta, ( د) dal ve ( ت) te harfleri çıkar. Bu harflerin telaffuzunda dil ucu
üst ön dişlere temas eder. Dil ucu ile alt ön dişlerden ( ص) sad, ( س) sîn ve ( ز) ze harfleri
çıkar. Bu harflerin telaffuzunda dil ucu dişlere temas etmez. Dilin ucu ile üst ön dişlerin
uçlarından ( ث) se, ( ذ) zal ve ( ظ) harfleri çıkar. Bu harflerin telaffuzu esnasında dil
ucunun yukarı yüzü diş uçlarına temas ederek dişlerden biraz dışarı çıkar. Dudaklarda
iki mahrec’den dört harf çıkarılır. Alt dudağın içine üst ön dişlerin teması ile ( ف) fe harfi
çıkar. Yalnızca dudakların hareketiyle ( ب) be, ( م) mim ve ( و) vav harfleri çıkar. Takdîrî
mahreçler iki bölgeden oluşur. Bunlar geniz ve ağız ve boğaz boşluğudur. Geniz, ihfa ve
idğamlardaki ğunne(gizli nûn)nin mahrecidir. Ağız ve boğaz boşluğundan med harfi
işlevi gören ( و) vav, ( ى) ye ve ( ا ) elif çıkar.
　
　
Değerlendirme Soruları
　
1. Mahrec kelimesinin sözlük anlamı aşağıdaki kelimelerden hangisidir?
a. Harflerin çıkış yeri
b. Harflerin bulunuş yeri
c. Harflerin hareke yeri
d. Seslerin bulunuş yeri
e. Seslerin hareke yeri
　
2. Aşağıda, mahrecin tanımında eksik olan ibareyi tamamlayınız.
“Harflerin …; bir başka ifadeyle harflerin … mahrec denir.”
a. çıkış yerine- seslendirildiği yere
b. harflerin bulunuş yerine- seslendirildiği yere
c. seslerin bulunuş yerine- seslerin harekesine
d. harflerin hareke yeri- seslerin harekesine
e. çıkış yerine- seslerin harekesine
　
3. Hakikî mahreçler kaç bölgeden oluşur?
a. Üç
b. Dört
c. Beş
d. İki
e. Altı
　
4. Aşağıdakilerden hangisinde hakikî mahreçlerin adları doğru verilmiştir?
a. Boğaz-dil-dudak
b. Boğaz-dil-geniz
c. Boğaz-dil-ağız
d. Boğaz-ağız-dil
e. Dil-geniz-dudak
　
　
5. “Arapça harfler arasında Türkçe harflerin sesleriyle aynı olan harfler:
ءبَتَدَرَزَسَفَلَمَنَهَ ”dir.
Buna göre aşağıdaki ibarelerden hangisi doğrudur?
a. Arap alfabesindeki bu 12 harfin telaffuzunun bilindiğini varsayabiliriz.
b. Arap alfabesindeki bu 12 harfin telaffuzunun zor olduğunu söyleyebiliriz.
c. Arap alfabesindeki çoğu harfin telaffuzunun bilindiğini varsayabiliriz.
d. Arap alfabesindeki az sayıda harfin telaffuzunun bilindiğini varsayabiliriz.
e. Arap alfabesindeki bu 12 harfin telaffuzunun bilinebileceğini söyleyebiliriz.
　
6. Arapça harflerin bir kısmının seslerinin Türkçedeki seslere çok benzediği söylenebilir.
Aşağıdakilerden hangisinde bu harfler doğru olarak verilmiştir?
a. جشَصَضَطَقَكَيَ
b. ىكَقَلَ
c. ىكَقَمَ
d. ىكَصَضَمَ
e. ىكَصَضَنَ
　
7. Aşağıdakilerden hangisinde Arapça harflerin Türkçe seslerden oldukça farklı
harflerinin sayısı doğru verilmiştir?
a. 8 harf
b. 7 harf
c. 9 harf
d. 6 harf
e. Beş harf
　
8. Arapça harflerin bir kısmının seslerinin Türkçedeki seslere çok benzediği söylenebilir.
Buna göre Arapça harflerin kaç tanesinin sesine yabancı olmadığımız sonucu
çıkarılabilir?
a. 20
b. 19
c. 21
d. 18
e. 17
　
1. A　 2. A　 3. A 4. A 5. A　 6. A　 7. A　 8. A
3. Ünite henüz yüklenmedi.
　
4.ÜNİTE
　
ARAPÇADA BAZI SESLER TIPKI TÜRKÇEDE OLDUĞU GİBİ UZATILARAK OKUNUR. BU UZATMALARA TECVİD DE MED DENİR. MEDLER (UZATMALAR) İKİ GRUPTA ELE ALINABİLİR. BUNLAR,
　1-MEDD-İ TABİÎ (DOĞAL UZATMA)
2-MEDD-İ FER’Î(EK UZATMA)DİR.
　
MEDD HARFLERİ, ELİF ( ا ), VAV (9 ) VE YE (S )OLMAK ÜZERE ÜÇ TANEDİR.
ELİF: HER ZAMAN MED HARFİDİR. KENDİSİNDEN ÖNCEKİ ÜSTÜNLÜ HARFİN
UZATILARAK OKUNMASINI SAĞLAR. BU DURUMDA SES, UZUN BİR Â SESİNE DÖNÜŞÜR. 　　　　　　　　　　　 حَاشَا
VAV: ARAP ALFABESİNDE HAREKELERLE SESLENDİRİLEN HARFLERDEN BİRİ OLMAKLA BİRLİKTE BAZI DURUMLARDA DA UZATMA HARFİ OLUR. VAV, SAKİN (CEZİMLİ) OLUP ÖNCEKİ HARFİN HAREKESİ ÖTRELİ OLURSA VAV MED HARFİ OLUR VE O HARFİ UZUN BİR Û SESİYLE OKUTUR.
　　　　 يَانُوحُ
　　 ى YE: HARFİ DE ALFABENİN HARFLERİNDEN BİRİDİR. ANCAK BAZI DURUMLARDA MED HARFİ OLUR. YE SAKİN (CEZİMLİ) OLUP ÖNCEKİ HARF ESRELİ OLURSA YE, MED HARFİ OLUR VE O HARFİ UZUN BİR Î SESİYLE OKUTUR.
قِيدَ
ÜSTÜNLÜ BİR HARFTEN SONRA ELİF, ÖTRELİ BİR HARFTEN SONRA SAKİN VAV VE ESRELİ BİR HARFTEN SONRA SAKİN　 YE HARFİ BULUNURSA ÖNCEKİ HARF UZATILARAK OKUNUR. BU UZATMAYA MEDD-İ TABİÎ (DOĞAL UZATMA). TABİÎ MEDDE, MED HARFLERİ HER ZAMAN AÇIK OLARAK GÖRÜLMEZ. ÖRNEĞİN KELİMELERİN SONLARINDA BULUNAN(ِ o)LERDEN ÖNCEKİ HARFLER HAREKELİYSE 　　　　(ِ o)LER UZATILARAK OKUNUR. DOĞAL UZATMANIN MİKTARI, BİR ELİF DİYE İFADE EDİLEN BİR SÜREDİR. BU SÜRE YAKLAŞIK OLARAK TÜRKÇEDEKİ ŞAPKALI SESLİLERİN BULUNDUĞU HECELERİN UZUNLUĞU KADARDIR.
　
KURAN-I KERİMDE BAZI HARFLER, KIRAAT İMAMLARINCA BİR ELİFTEN DAHA FAZLA UZATILARAK OKUNMUŞLARDIR. BUNLARA EK UZATMALAR ( FERÎ MEDLER) DENİR. EK UZATMAYA NEDEN OLANLAR, HEMZE VE SÜKÛN DUR. BUNLARA SEBEB-İ MED DENİR.
HEMZE, ARAP ALFABESİNİN İLK HARFİ İKEN SÜKÛN İSE HARFLERDEKİ HAREKESİZLİK DURUMUDUR. HEMZENİN DOĞURDUĞU EK UZATMALAR, MEDD-İ MUTTASIL VE MEDD-İ MUNFASILDIR.
DOĞAL UZATMANIN SÖZ KONUSU OLDUĞU DURUMLARDA MEDD HARFLERİNDEN SONRA HEMZE GELİR VE BUNLAR AYNI KELİMEDE ART ARDA BULUNURSA MEDD-İ MUTTASIL OLUR 　ÖRNEKLERİNDE OLDUĞU GİBİ. MEDDİ MUTTASIL (BİTİŞİK UZATMA), DOĞAL UZATMANIN EN AZ İKİ KATI KADAR OLMALIDIR. BUNA İKİ ELİF MİKTARI DENİR Kİ, BU DA, TÜRKÇEDEKİ ŞAPKALI Â, Û VE Î SESLİLERİNİN TELÂFFUZ SÜRELERİNİN İKİ KATI KADARDIR. BU ÖLÇÜ HIZLI OKUMALAR İÇİN GEÇERLİDİR. TERTÎL ÜZERE, YAVAŞ YAVAŞ OKUNURKEN İMAM ÂSIMIN YAPTIĞI GİBİ DÖRT ELİF MİKTARI UZATMAK GEREKİR .
مَاشَاءَ
UZATMA HARFİ, KELİMENİN SONUNDA BULUNUR, BİR SONRAKİ KELİMENİN İLK HARFİ DE HEMZE OLURSA MEDD-İ MUNFASIL GERÇEKLEŞİR. İMAM ÂSIMIN OKUYUŞUNA GÖRE MEDD-İ MUNFASIL, DÖRT ELİFE KADAR UZATILABİLİR. HIZLI OKUYUŞLARDA BİRELİF MİKTARI UZATILARAK DA OKUNABİLİR.
يَابَنِياٰدَمَ　
SÜKÛNUN SEBEP OLDUĞU UZATMALARSA MEDD-İ LÂZIM, MEDD-İ ÂRIZ VE MEDD-İ LÎNDİR. MED HARFLERİNDEN SONRA SEBEB-İ MEDDEN SÜKÛN-İ LÂZIM GELİRSE MEDD-İ
LÂZIM OLUR.
MEDD-İ LÂZIM KELİMEDE VE HARFTE İ OLUR. KELİMEDE OLAN MEDD-İ LÂZIM,
1-ŞEDDELİ (İDĞAMLI) 2-VE ŞEDDESİZ (İDĞAMSIZ) OLMAK ÜZERE İKİ ŞEKİLDE GÖRÜLÜR.
MED HARFİNDEN SONRA SEBEB-İ MEDDEN SÜKÛN-I LÂZIM İDĞAMLI (ŞEDDELİ) OLARAK BULUNURSA AĞIRLAŞTIRILMIŞ KELİME ANLAMINA GELEN MEDD-İ LÂZIM KELİME-İ MUSAKKALE OLUŞUR.
ضَالِّينَ
HARF-İ MEDDEN SONRA SEBEB-İ MEDDEN SÜKÛN-İ LÂZIM İDĞAMSIZ (ŞEDDESİZ) OLARAK BULUNURSA BUNA DA MEDD-İ LÂZIM KELİME-İ MUHAFFEFEDENİR. YALNIZCA YÛNUS SÛRESİNİN 51. VE 91. AYETLERİNDE VARDIR.
　　　　　　　　　　　 أٰ[َنَ　
HARFTE OLUŞAN MEDD-İ LÂZIM SADECE HURÛF-U MUKATTAA DA GÖRÜLÜR; İDĞAMLI VE İDĞAMSIZ OLARAK İKİ ŞEKİLDE OLUR.,HARF-İ MEDDEN SONRA SEBEB-İ MED OLAN SÜKÛN-İ LÂZIM İDĞAMLI OLARAK BULUNURSA BUNA MEDD-İ LÂZIM HARF-İ MUSAKKALEDENİR.
　
طسم　　　　　　　 طاسِينْمِيمْ　　　　　　 طاسِيمِّيمْ　
　
HARF-İ MEDDEN SONRA SEBEB-İ MEDDEN SÜKÛN-İ LÂZIM İDĞAMSIZ OLARAK BULUNURSA BUNA MEDD-İ LÂZIM HARF-İ MUHAFFEFEDENİR.
حم　　　 حَامِيمْ
BÜTÜN KIRAAT İMAMLARI, MEDD-İ LÂZIMI DÖRT ELİF MİKTARI UZATARAK
OKUMUŞLARDIR. DOLAYISIYLA MEDD-İ LÂZIMIN MEDDİ VACİPTİR
MED HARFİNDEN SONRA KELİMENİN SON HARFİNDE GEÇİCİ BİR SÜKÛNLA(SÜKÛN-İ ÂRIZ) DURULURSA MEDD-İ ÂRIZ OLUR. DOLAYISIYLA İLGİLİ HARFİ, BİR ELİFTEN DÖRT ELİFE KADAR UZATARAK OKUMAK MÜMKÜNDÜR.
خَاشِعِين*
REVM, TECVİT LİTERATÜRÜNDE “REVM, HAREKEYİ HAFİF BİR SESLE BELİRTMEKTİR.”
ŞEKLİNDE TANIMLANMIŞTIR. HAREKEYİ BELİRTMEKTEN MAKSAT HAREKENİN ÜÇTE BİRİNİN TELAFFUZ EDİLMESİDİR.
İŞMAM, TECVİT LİTERATÜRÜNDE “İŞMAM, SÜKÛNDAN SONRA ÖTREYE İŞARET ETMEK ÜZERE DUDAKLARI ÖNDE YUMMAKTIR.” ŞEKLİNDE TANIMLANIR. İŞMAMDA SES YOKTUR. HAREKEYİ DUYMA İMKANINA SAHİP OLAMAYANLAR İŞMAMDAKİ DUDAK HAREKETİ SAYESİNDE HAREKEYİ ANLAYABİLİRLER
　VAV VE YE HARFLERİ SÂKİN, KENDİLERİNDEN ÖNCEKİ HARFLER ÜSTÜNLÜ OLURSA VAV VE YE LÎNHARFİ OLUR. BU HARFLERDEN SONRA KELİMENİN SON HARFİ SÂKİN OLURSA MEDD-İ LÎN OLUR.MEDD-İ LÎNDE UZATMA EN AZ İKİ ELİF KADAR OLMALIDIR. BU DURUMDA VAV HARFİ ÖTRELİYMİŞ GİBİ YE HARFİ DE ESRELİYMİŞ GİBİ UZATILARAK OKUNUR. BU HARFLERDEN ÖNCEKİ HARF UZATILMAZ.