Arapça 5.Ünite–2.Metin: Ruhun yaratılışı ve kendil

[Medineweb]

Arapça 5.Ünite–2.Metin: Ruhun yaratılışı ve kendil

Arapça 5.Ünite–2.Metin: Ruhun yaratılışı ve kendilerine davet ulaşmayan kimselerin durumu


Müellif kimdir: Aliyyül Kari

Metin:

bil muhakkak ki ruh sonradan meydana gelmiştir, yaratılmıştır, yapılmıştır, terbiye edilmiştir, bu islam dininde zaruri olarak biliniyor âlem sonradan yaratılmıştır, sahabeler ve tabiinler bunu kabul ettiler, hatta sonradan yetişen kişiler yetişti onlar kitap ve sünnet düşüncesi kısa olan (kişiler) ruhun kadim olduğunu (sonradan yaratılmış olmadığını) sandılar, onlar ruhun allah’ın emrinden olduğuna delil getirdiler, allah’ın emri de yaratılmamıştır, allah ruhu kendisine izafe etmiştir şu ayetle: “de ki: ruh rabbimin emirlerindendir(işlerindendir).”(isra 85) şu ayetle de: “ona ruhumdan üfürdüm.”(hicr 29) allah ilmini, kudretini, işitmesini, görmesini ve elini kendisine izafe ettiği gibi (ruhu da izafe etmiştir). Diğerleri de düşündüler(tarafsız kaldılar). Ehli sünnet ruhun mahlûk olduğuna ittifak ettiler, bunun üzerine icmayı nakledenlerden muhammed ibn nasr el-mervezi e ibn kuteybe ve diğerleri(r.ah.)

İnsanlar ihtilaf etti: ruh ölüyor mu ölmüyor mu? Bir grub şöyle dedi: ölür, çünkü o nefistir, her nefis ölümü tadacaktır; diğeri şöyle dedi: ölmez, muhakkak ki o ebedi olarak yaratılmıştır ve ancak bedenler ölür. Gelen hadisler buna delalaet eder ruhların nimetleneceğine ve azap göreceğine ta ki bedenden ayrıldıktan sonra allah o ruhları cesetlerine geri döndürünceye kadar.

İhtilafın meyvesi ancak asla kendisine davet yetişmeyen kişi hakkında meydana çıkar: bir dağın tepesinde yaşamış ve bir elçi duymamış ve allah’a iman etmeden ölmüş, bizim(maturidilerin) yanında(görüşüne göre) o azap görür, eşari’ye göre azap görmez.

Sonra bil muhakkak ki ruh, bedenle beş çeşit bağlantısı vardır o (beş çeşit bağlantının her birinin) hükmü değişiktir, birincisi: anne karnında cenin iken olan bağlantısı. İkincisi: onun(çocuğun) yeryüzüne çıktıktan sonraki bağlantısı. Üçüncüsü: uyku halinde olan bağlantısı, o uykudayken bir yönden bağlantılıdır bir yönden de ayrılır. Dördüncüsü: berzah(kabir) âlemiyle olan bağlantısı, ondan ayrılıyor ve soyutlanıyorsa da, ruh tam bir ayrılmayla ayrılmıyor, hiçbir irtibatı kalmayacak şekilde ayrılmıyor, muhakkak rivayet olunur müslüman birine selam verildiğinde ruh bedene geri döner ve cevap verir, yine rivayet olunur onu(ölen kişiyi) bırakıp (geri döndüklerinde) ayakkabılarının seslerini işitiyor, bu geri dönmesi özel bir geri dönmedir, bedenin kıyamet gününden önce tekrar dirilmesini gerektirmiyor. Beşincisi: cesetlerin(vücudların) tekrar diriltildiği gün ile olan bağlantısı ve o bağlantı çeşitlerinin en mükemmelidir, çünkü bedenle beraber ölümü, uykuyu ve bozuk bir şeyi kabul etmez. Berzahta sadece ruha sual sorulmaz, ibn hazm ve diğerlerinin dediği gibi(bunlar sadece ruha sorulur diyorlar), şunu söyleyenler bunlardan daha bozuktur: bedene sorulur ruha sorulmaz, sahih hadisler bu iki görüşüde reddediyor. Hulasa dünyadaki hükümler bedenler üzerinedir, ruhlarda bedenlere tabidir, kabirdeki hükümlerde ruhlaradır, bedenlerde ruhlara tabidir, haşr ve neşr’deki hükümlerde ruh ve cesed(beden) beraberdir.

Akıl bilginin aletidir(aracıdır), bunu gerektiren gerçekte o allah’tır. Akılla imanın gerekliliği ebu hanife(r.ha.)’Den rivayet edilmiştir. Hâkim eş-şehid müntefa’da zikretti babası ebu hanife(r.ha.) Şöyle dedi: hiçbir kişi yaratanını bilmemekte özürlü(mazeretli) değildir, (kişi) yerin ve göğün yaratılışını, kendi nefsinin ve başka şeylerin yaratılışını görüyor, bunu allah’ın şu ayeti pekiştiriyor: “peygamberleri dedi ki: gökleri ve yeri yaratan allah’ta şüphe var mıdır?”(ibrahim 10) ve allah’ın şu ayetinde: “onlara kendilerini kimin yarattığını sorsan allah derlero halde nasıl çeviriliyorlar?”(zuhruf 87) ve hadis’te: “ her çocuk islam fıtratı üzerine doğar, anne-babası onu yahudileştirirler, hristiyanlaştırırlar ve mecusileştirirler.” Dedi ki: bizim ehlisünnet vel-cemaatten olan hocalarımızda bu görüştedirler, hatta hocamız imam ebu mansur maturidi akıllı çocuk hakkında şöyle dedi: onun allah’ı bilmesi(tanıması) gereklidir, bu (aynı zamanda) ırak ulemasının birçoğunun görüşüdür, bizim ulemamıza muhalefet edenlerden birçoğu, nebi(sav) şu sözü geneldir: “sorumluluk üç kişiden kaldırılmıştır: baliğ oluncaya kadar çocuk, uyanıncaya kadar uyuyan, akıllanıncaya kadar deli.” Şeyh ebu mansur bu hadisi şerh etmiştir şer’i hükümlerle, akıllı çocuğun müslümanlığı doğrudur şeklinde herkes ittifak etmiştir, akıllı çocukta islama davet edilir akil baliğ olanın davet edildiği gibi.

Eşari şöyle dedi: (akıl allah’ı tanımayı) gerektirmez, allahü teala şöyle dedi: “bir peygamber göndermeden biz hiç kimseye azap edici değiliz.”(isra 15) ve cevap verilir resül(burada sadece peygamber değildir) akıl ve peygamber olarak geneldir, akılla bilinmeyip şeriatla bilinen ameller ile tahsis edilir. Ve denilir ki: “biz azap edici değiliz” dünyadaki asıl azaptır. “ta ki elçi göndermeden” ihtilafın meyvesi kendisine (asla)hiç davet ulaşmayan kişide ortaya çıkar, bir dağın tepesinde yaşayan, hiçbir elçiyi işitmemiş, allah’a iman etmeden ölmüş, bize(maturidilerin yanında) göre azap görür, onlara(eşarilerin yanında) göre azap görmez, sürekli(hayatını kapsayan) deli olan azap görmez, mutlaka çocuklar da(azap görmez), fetret döneminde ölen isa(a.s.) ile hz.muhammed(sav) arasında ve allah’a iman etmeyen, bize(maturidilerin yanında) göre azap görür, onlara(eşarilerin yanında) göre azap görmez.