çocuklarda ağlama

[ayücel]

çocuklarda ağlama

ÇOCUKLARDA AĞLAMA

Ağlamak çocuk olmanın en belirgin göstergelerinden birisidir. Çocuklar canlarının acıması, kendilerini ifade etmek, üzüldüklerini, korktuklarını kızdıklarını belirtmek, istediklerini yaptırmak gibi çeşitli nedenlerden dolayı ağlarlar. Arada bir olduğu zaman çocuğun ağlamasında bir sıkıntı yoktur, ancak bu durum sürekli bir hal aldığında aile açısından ciddi bir sıkıntı oluşt...urmaktadır.

Bebeklikte Ağlama

Küçük yaştaki çocuklarda ağlama daha sık görülür. Özellikle bebekler sürekli ağlarlar. Onlar için ağlamak acıktıklarını, uykularının geldiğini, bezlerinin kirlendiğini, sancılarının olduğunu, ilgi, şefkat ve güvene ihtiyaç duyduklarını ifade etmenin bir aracıdır. Bu nedenle çocukların ilk 1 yaş içerisindeki ağlamalarını ebeveynleri ciddiye almalı ve ağladıklarını duyduklarında vakit kaybetmeden onların yanında olmalıdırlar. Ağladıkları için onlara kızmamalıdırlar. İhtiyaçları karşılanmasına rağmen sürekli ağlayan bebek bir çocuk doktoruna gösterilmelidir.

Çocuk, yaşı ilerleyip konuşmaya başladıkça ağlamaları azalır. Çünkü konuşma sayesinde derdini anlatmanın daha sağılıklı bir yolunu bulmuştur artık. Ancak azalmakla birlikte ağlamalar hala devam etmektedir. Daha çok, öfkelendiklerinde, canları yandığında görülür. Ebeveynin bu ağlamaları da dikkate alıp çocuğu sakinleştirmesi iyi olur. Fakat çocuğun ağlamasına çok fazla vurgu yapmamaya ya da ağlamayı pekiştirici davranışlar göstermemeye dikkat etmelidirler. Ebeveyni çocuk ağlamadığı zaman onu ciddiye almayıp ağladığında dinliyorsa veya harekete geçiyorsa, bu sefer çocuk ağlamayı bir alışkanlık haline getirebilir.

Çocuklukta Ağlama

2-2,5 yaş arası, çocukların çoğunun tuvalet eğitimini tamamladıkları dönemdir. Tuvalet alışkanlığını kazanmak çocukların özerkleşmesinde çok önemli bir adımdır. Kaslarını kontrol edebilmesi çocuğa diğer alanlarda da egemen olabileceği hissini verir. Bu yüzden ebeveynleri ile güç mücadelesine girer ve sürekli inantlaşmaya başlar.

İnatlaşma dönemi 2-3 yıl kadar sürebilir ve bu dönemde çocuğun ağlamaları sıklaşabilir. İnatlaşma döneminde ebeveynler çocuk ile yersiz inatlaşmalara girmemeye ve ağlıyor diye çocuğun dediğini yapmamaya özen göstermelidirler. Aksi halde bu davranışlar çocukta kalıcı olarak huy halini alabilirler.

İstediği Olmadığında Ağlama

Ebeveynlerden çocukları ile ilgili en sık duyduğumuz şikayetlerden birisi, çocuğun istediği olmadığı zaman ağlamasıdır. Ancak burada gözden kaçırılmaması gereken bir husus vardır: Çocuk ısrarla, istediği olmadığı zaman ağlıyorsa bu davranışı bir şekilde öğrenmiştir ve bu davranıştan bir kazancı vardır. Yani, muhtemelen ağlamasının sonucunda isteğine ulaşıyordur. Normalde hayır dediği bir şeye çocuğu ağlıyor diye evet diyen ebeveyn, aslında, ona isteğinin olması için ağlaması gerektiğini farkında olmadan kendisi öğretiyordur.

Çocuk bir şey istediğinde ebeveynin öncelikli yapması gereken isteğin makul olup olmadığına karar vermektir. Çocuğun isteği makul bir istekse zaten hiç inatlaşmaya girilmeden isteği karşılanmalıdır. Ancak isteği makul değilse bunun neden olamayacağı uygun bir dille çocuğa açıklanmalı ve alternatif sunulmalıdır. Çocuk ikna olmuyor ve ağlıyorsa, ebeveyn alternatiften de vazgeçerek onun ağlamasına aldırış etmeden kendi işi ile ilgilenmelidir. Bu süre zarfında çocuğun ağlaması ile ilgili yorum yapmamaya dikkat etmelidir.

Bir örnek üzerinden gidecek olursak; annesi ile birlikte dışarıdan eve dönen bir çocuğu ele alalım: Çocuk caddedeki oyuncakçının vitrininde bir oyuncak beğenmiş ve annesinden onu almasını istiyor olsun. Bir çocuğun oyuncak istemesi makul bir istektir ancak yer, zaman ya da oyuncağın kendisi o an için uygun olmayabilir. Bu durumda annenin çocuğa şu an için bu isteğinin olamayacağını uygun fakat net bir dille söylemesi gerekir. Ardından oyuncağı neden alamayacağını (pahalı, zararlı, tehlikeli... vs olabilir) çocuğa izah etmeli ve ona alternatif (daha sonra almak, başka bir şey alma...) sunmalıdır. Çocuk hala ısrarla ağlıyorsa annenin yapması gereken yoluna devam etmek olmalıdır.

Belli bir döneme kadar isteklerini ağlayarak elde etmiş bir çocuk için bu uygulama elbetteki hemen etkili olmayacaktır. Ancak anne istikrarlı bir şekilde bunu uyguladığı takdirde zamanla hem çocuğun ağlama süresi kısalacak, hem de ses tonu düşecektir.

Çocukların her ağlaması ebeveyn için önemli olmalıdır ve ebeveyn çocuğu ağladığında mutlaka yanına gidip nedenini sormalıdır. Olayın gerekçesine göre ebeveynler nasıl bir tavır takınacaklarına karar vermelidirler. Çocuk sebepsiz yere ya da huysuzluk yapmak için ağlıyor olsa dahi eğer ki bu ağlamalar sürekli bir hal alırsa altta yatan nedeni araştırmak için bir uzmana başvurmalıdırlar.

Psikolog Canan Cantürk