istanbul ilitam fıkıh usulü vize çıkmış soruları(2011)

[JAZARİ]

istanbul ilitam fıkıh usulü vize çıkmış soruları(2011)

FIKIH USULÜ VİZE SORULARI 2011

1 ) “Fiillerin özünde hüsün ve kubuh vardır ve akıl bunu kavrayabilir” görüşü ile bunun zıddı “Fiillerin özünde hüsün ve kubuh yoktur ki akıl kavrasın” görüşü hangi iki mezhebin görüşüdür?

A. Maturîdi-Şafiî
B. Mu’tezile- Eşarî +
C. Hanbelî- Eş’arî
D. Malikî-Mutezile
E. Mu’tezile-Maturîdi

2 ) Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A. Aslî ibaha ictihadda ilke niteliğinde bir delildir
B. Şer’u men kablena usûlcülerin itibar etmediği bir kuraldır
C. Kıyas bütün mezheplerce kabul edilen bir delildir
D. Kıyas naklî deliller sınıfına girer
E. İstihsan naklî deliller sınıfına girer

3 ) Kelamcı usul yönteminin iki klasik eserinin yazarı hangi şıkta doğru verilmiştir?

A. Gazzali‐Cessas
B. Cüveyni‐Razi
C. Cüveyni-Debusi
D. Nesefi‐Şafii
E. Pezdevi‐Serahsi

4 ) İnsanın, gücü dâhilinde bulunmayan tabii bir durumla mükellef olduğunun bildiren bir nass hakkında aşağıdaki seçeneklerden hangisi doğrudur?

A. Nass, tabii durumun öncesi veya sonrasındaki bir davranışa yönelik yorumlanır
B. Böyle bir nass bulunamaz
C. Nass ne ifade ediyorsa öyle yorumlanır
D. Nass hiçbir yoruma tabi tutulmaz
E. Nass oldukça dar anlamda yorumlanır

5 ) Usul bilginlerinin amacı aşağıdakilerden hangisidir?

A. Hüküm çıkarırken tafsilî delillerden yararlanmaktır
B. İcmalî delillerdeni genel nitelikte kurallar tespit etmek
C. Tafsilî delilleri, Kitap, sünnet, icma ve kıyastan çıkarmaktır
D. İcmalî delillerden tafsilî delilleri çıkarmaktır
E. Tafsilî delillerden amelî hükümler çıkarmaktır

6 ) Hud suresinin ilk ayetinde “Bu, âyetleri hakîm ve habîr olan Allah tarafından muhkem kılınmış ve de açıklanmış bir kitaptır. Böyle olması Allah’tan başkasına kulluk etmemeniz içindir.” buyurulur. Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A. Kitabın ayetleri Allah tarafından açıklanmıştır
B. Kur’an-ı açıklama yetkisi belirli insanlara verilmiştir
C. Kitabın ayetlerinin bir kısmı muhkem bir kısmı da mufassal (açıklanmış)dır
D. Kitabın ayetleri Allah tarafından muhkem kılınmıştı
E. Allah ondan başkasına kulluk etmememiz için ayetleri kendisi açıklamıştır





7 ) Kur’an-ı Kerim’in bir ayetinde yalnız “kan” başka bir ayetinde ise “akıtılmış kan”ın haram kılındığı bildirilir. Fakihler bu iki ayetten nasıl bir hükme varmışlardır?

A. Ayetleri ayrı ayrı değerlendirmişler kurban dışındaki hayvanlarının kanını haram saymışlar
B. Mutlakı kendi halinde bırakarak bütün kanın çeşitlerinin haramlığına hükmetmişler
C. Mutlakı mukayyede hamlederek sadece vücutta kalan kanın haramlığına hükmetmişler
D. Mutlakı mukayyede hamlederek akıtılmış kanın haramlığına hükmetmişler
E. Mutlakı tahsis ederek akıtılmış kanın haramlığına hükmetmişler

8 ) Aşağıdakilerden hangisi kapsam bakımından yapılan lafız tasnifinde yer almaz?

A. Amm
B. Zahir
C. Müşterek
D. Mutlak
E. Hass


9 ) Usulcülerin çoğuna göre hükmün tanımını en yakın şekilde aşağıdaki seçeneklerden hangisi yansıtır?

A. Şari’in , mükellefin fiilleriyle ilgili hitabının sonucudur
B. Mükellef tarafından ortaya konan fiillerin şerî vasfıdır
C. Akdin doğurduğu hukukî sonuçtur
D. Siyasi hâkimiyettir
E. Şari’in, mükellefin fiilleriyle ilgili hitabıdır 2 )
Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?






10 ) “O amaçla söylenmemiş olsa da, kedisi işitilince manası hemen anlaşılan, kök ve sîgasında taşıdığı manaya açıkça delalet eden lafza”a aşağıdakilerden hangi isim verilir?

A. Müfesser
B. Müşterek
C. Zâhir
D. Nass
E. Muhkem

11 ) “Eşit kuvvetteki iki şer'i delilden birinin bir mesele hakkında gerektirdiği hükmün, diğer bir delilin aynı mesele hakkında gerektirdiği hük¬me aykırı olmasına ………… denir”. Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

A. Müşkil
B. Müteşabih
C. Mücmel
D. Tesakut
E. Tearuz

12 ) Bir nassda mukayyed olarak yer alan bir lâfız, konuyla ilgili başka bir nassda mutlak olarak gelmemişse, ……….. haline göre amel edilir. Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

A. Ayetteki
B. Sünnetteki
C. Mukayyed
D. Sonraki
E. Mutlak







13 ) İkrah sebebiyle mubah hale gelmeyen fiil hangisidir?

A. Başkasının malını itlaf etme
B. Allah’ı inkar etmeyi gerektirecek söz söyleme
C. Zina
D. Domuz eti yeme
E. İçki içme


14 ) “Nesih ………………………………….. denir.” Boşluğa en uygun düşen cümle aşağıdakilerden hangisidir?

A. Önceki tarihli bir nassla sonraki tarihli bir nassın çelişmesine
B. Önceki tarihli bir nassın hükmünün, sonraki tarihli bir nass ile pekiştirilmesine
C. Önceki tarihli bir nassın hükmünün, sonraki tarihli bir nass ile değiştirilmesine
D. Müteşabih’in muhkemi açıklamasına
E. Önceki tarihli bir nassın hükmünün, sonraki tarihli bir nass ile takyid edilmesine


15 ) “Hanefî usulcüler lâfızları açıklık derecesi bakımından: 1)…….., 2)……., 3)……. ve 4)..…. şeklinde sınıflandırmışlardır.”. cümlede boş bırakılan yerler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A. 1) Nass, 2) Zahir 3) Müfesser ve 4) Muhkem
B. 1) Zahir, 2) Nass, 3) Müfesser ve 4) Muhkem
C. 1) Müfesser, 2) Zahir 3) Nass ve 4) Muhkem
D. 1) Muhkem, 2) Zahir 3) Müfesser ve 4) Nass
E. 1) Ayet, 2) Hadis 3) Kelam ve 4) Metin


16 ) Aşağıdakilerden hangisi fıkhî prensip (ilke) niteliğindeki delillerdendir?

A. Şer’u men kablena
B. İcma
C. Sedd-i zerîa
D. Kitap
E. Kıyas

17 ) “Hâss lafzın manaya delâleti açık olduğundan “…………” hüküm ifade eder”.
Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

A. Şüpheli
B. Kat’î
C. Zannî
D. İhtimalî
E. Zayıf

18 ) “Şer'î amelî hükme ulaştıran şey” ifadesi ile aşağıdakilerden hangisi kastedilir?

A. Hz. Peygamber’in sünneti
B. Genel anlamıyla delil
C. Ahiret hayatını konu edinen ayet ve hadisler
D. Şer’î delil
E. Kur’an ayetleri





19 ) Serahsi ve Pezdevi’nin usulleri fıkıh usulündeki hangi yöntemin klasikleri arasında yer alır?

A. Uygulamalı Yöntem
B. Soyut Yöntem
C. Memzuc yöntem
D. Kelamcı Yöntem
E. Fıkıhçı yöntem

20 ) “Sözün, mantûkun hükmünün, hükümde dikkate alınan kayıtlardan birini taşımaması sebebiyle meskûtun anh hakkında geçerli olmadığına delâlet etmesidir.” Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi tarif edilmektedir?

A. Evlâ kıyas
B. Mefhûmü'l-muhâlefe
C. Mefhumu’l muvafaka
D. Lâhne'l-hıtâb
E. Fahve’l-hıtab

21) Mirasla ilgili ayetler daha çok aşağıdaki surelerden hangisinde yer alır?

A. Yasin
B. Nisa
C. Mülk
D. Bakara
E. Al-i İmran

22) Fıkıh usulünün konuları içinde aşağıdakilerden hangisi doğrudan yer alır?

A. Deliller
B. Muamelat
C. Hadler
D. İbadetler
E. Namaz

23) Türkçe’de sesteş veya eş sesli diye adlandırılan kelimelerin usûldeki karşılığı nedir?

A. Kinaye
B. Mutlak
C. Hakikat
D. Müşterek
E. Mecaz

24) “Sefeh”i doğru olarak ifade eden tanımı belirtiniz?

A. Bazen aklî dengesi yerinde bazen aklî dengesi bozuk kişi gibi konuşma ve davranma
B. Aklî denge yerinde olduğu halde malı aklın ve şer’in gereklerine aykırı şekilde harcama
C. Malı içki, kumar gibi kötülük yollarında harcama
D. Aklî dengenin bozulması sonucu malı aklın ve şer’in gereklerine aykırı şekilde harcama
E. Malı yerli yerince harcama olgunluk ve kabiliyeti

25) Lafzın takdir edilen bir kelime ile birlikte bir manaya delâlet etmesine lafzın …… ile delâleti denir.” Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?


A. İması
B. Delaleti
C. İktizâsı
D. Takdiri
E. Zahiri






27) ikrah, …………………. göre iki kısma ayrılır. Boşluğa uygun düşen seçeneği belirtin?

A. Mükrihe
B. Mükrehe
C. İhtiyara
D. Mükrehi aleyhe
E. Mükrehi bihe

28) Fıkıh ilminin tanımında aşağıdakilerden hangisi bulunmaz?

A. Şer’iye
B. Ameli
C. Tafsili
D. İtikadi
E. Ahkam

29) Fıkıh usulünü öğrenen kimse ictihad ehliyetine yoksa aşağıdakilerden hangisini yapamaz?

A. Müctehitlerin şahsî görüşlerine göre hüküm vermediklerini görmek
B. Tercih yapmak
C. Kitap ve sünnet nasslarından hüküm çıkarmak
D. Müctehitlerden nakledilen hükümleri gönül huzuru içinde kabullenmek
E. Tahric yapmak

30) “Zannî bir delil ile veya re'y-i galib (ictihâd) ile manalardan biri tercih edilmiş olan müşterek lafza……..” denir. Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

A. Muraccah
B. Müfesser
C. Müşterek
D. Hassa
E. Müevvel

31) Aşağıdakilerden hangisi Fıkıh Usûlü’nün konuları içinde yer almaz?

A. Tafsîli delilleri icmâlî delillerle karşılaştırmak
B. Lafızların manaya delâlet şekilleri
C. İctihad ehliyetine sahip olabilmek için gereken şartlar
D. Taklîd ve taklidin hükümleri
E. Şer’î hükümler

32) Mülci’ikrahta aşağıdaki seçeneklerden hangisi doğrudur?

A. İhtiyar ve rıza sağlam olarak mevcuttur
B. İhtiyar var ve sağlam, rıza yoktur
C. Rıza da yok ihtiyar da yoktur
D. İhtiyar ve rıza mevcut fakat her ikisi de bozuktur
E. İhtiyar, bozulsa da mevcut fakat rıza yoktur


33) “………………….. vücub ehliyetine etki etmese de eda ehliyetini ortadan kaldırır.” cümlesinde boşluğa uygun düşen ehliyet arızası hangisidir?
A. Hastalık
B. Cünun
C. Nisyan
D. Ölüm
E. Sefeh
34) “Mü'minler gerçekten kurtuluşa ermiştir”(Müminun, 23/1) ayetindeki “المؤمنون” kelimesi için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A. Bu kelime hassdır çünkü salih müminleri kapsamaktadır
B. Bu kelime ammdır, çünkü başına şümul ve istiğrak ifade eden harfi tarif gelmiştir
C. Bu kelime mukayyeddir, çünkü müminleri imanla takyid etmiştir
D. Bu kelime mutlaktır, çünkü nekire olarak gelmiştır
E. Bu kelime ammdır, çünkü cemi kalıbında gelmiştir
35) Aşağıdakilerden hangisi memzuc usul yöntemine göre yazılmış eserlerden biridir?
A. Takvimü’l‐edille
B. El‐Müstesfa
C. El‐Menar
D. El‐İhkam
E. Et‐Tahrir
36) “Kur’an-ı Kerim’de ………. …… yerine göre Kitap, yerine göre bir sûre yerine göre de ayetleri nitelemek için kullanılmış, bir yerde müteşabih’in mukabili ayetler için gelmiştir.” Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A. müfesser lafzı
B. müşterek lafzı
C. müteşabih lafzı
D. muhkem lafzı
E. mesani lafzı
37 Vacip, ifa etmesi istenen kişi açısından aşağıdaki ikililerden hangisine ayrılır?
A. Aynî/gayr-i aynî
B. B. Aynî/kifâî
C. C. Mudayyak/münessa
D. D. Nakıs/tam
E. E. Mutlak/mukayyed

38) Cuma namazı için ezan okunurken alışveriş yapmanın hükmü aşağıdaki seçeneklerden hangisidir?
A. Haram liğayrihî
B. Mekruha yakın
C. Haram lizatihî
D. Tenzihen mekruh
E. Mekruha yakın
39) Fıkıh usulü alanında yazılan ilk eser aşağıdakilerden hangisidir?
A. Fıkh‐ı ekber
B. Siyer‐i İbn İshak
C. El-Mustasfa
D. Er‐Risale
E. El‐Asl
40) Aşağıdaki cümlede boş bırakılan yerleri seçeneklerden hangisi uygun olarak tamamlar? Tafsîlî delil, ………bir olayla ilgili ve o olayın………….gösteren delil diye tanımlanır

A. özel hükmünü
B. ahlakî-sınırlarını
C. i’tkadî-şartını
D. amelî-edasını
E. özel-yapılışını
41) Hz. Peygamber zamanındaki bilgi yolları arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A. Vahiy
B. İcma
C. Kur’an
D. Sünnet
E. Hz. Peygamber
42) “Kur’an- Kerim’de müteşabih kelimesi çok sayıdaki ayette geçmektedir. Ayetlerin tümü incelediğinde bu kelimenin Kur’an’da …………………………ifade etmek için kullanıldığı görülür. Boş yer aşağıdakilerden hangisi ile doğru şekilde doldurulabilir?

A. İki veya daha fazla şeyin birbiriyle çeliştiğini
B. Muhkem ayetlerin müteşabihlerden çok olduğunu
C. İki veya daha fazla şeyin birbirine benzeme
D. Çok sayıda ayetin anlaşılamazlığını
E. İki veya daha fazla şeyin birbirine benzerliğini
43) Aşağıdaki terimlerden ikisi eşanlamlı değildir. Bunun hangi ikili olduğunu belertiniz?

A. Mükellef, büluğ
B. Mahkûm fih, hükmün konusu
C. Munzabıt, tespiti mümkün
D. Mükellef, mahkum aleyh
E. Teklîf, Şari’in talebinden sorumlu olma

44) Teklîfe ehil olmayan kişiyi aşağıdaki seçeneklerden hangisi ifade eder?
A. Âkil ve buluğ çağına ermiş
B. Buluğ çağına yaklaşmış ve âkil
C. Temyiz gücü var ve buluğa ermiş
D. Vücub ve eda ehliyeti tam
E. Akli dengesi yerinde ve baliğ
45) “Hâss lafzın manaya delâleti açık olduğundan “…………” hüküm ifade eder”. Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A. Zannî
B. İhtimalî
C. Şüpheli
D. Kat’î
E. Zayıf
46) “Hanefîler lafzın hükme delalet yol ve yöntemlerini 1) Lafzın İbaresi İle Manaya Delaleti, 2) Lafzın İşareti İle Manaya Delaleti, 3) Lafzın Delaleti İle Manaya Delaleti, 4) Lafzın İktizası İle Manaya Delaleti şeklinde dört başlık altında sınıflandırırken …..………. bu konuyu 1) Mantuk’un delâleti, 2) Mefhûm’un delâleti başlığı altında ele alır.”
Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A. Zeydiler
B. Cumhur
C. Şafiiler
D. Hanbeliler
E. Malikiler
47) Şari’in talebi, talep edilen fiil ve bu talebin sonucu sıralamasına göre, aşağıdaki gruplamalardan hangisi uyumludur?
A. İcab icab vacib
B. İcab vacib vücub
C. İcab vücub vacib
D. İcab vacib vücub
E. İcab icab vücub
48) Hz. Peygamber’in deniz suyunun hükmüne ilişkin olarak “Onun suyu temiz, ölüsü helâldir” cevabında hem de¬niz suyunun, hem de ölüsünün durumunu açıklamıştır. Bu hadisin deniz ölüsünün hükmüne ilişkin delaleti ……….”. Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A. Müevveldir.
B. Zahirdir,
C. Hasstır,
D. Ammdır,
E. Nasstır,
49) Kısas cezasına aşağıdaki nitelendirmelerden hangisi uygundur?
A. Kısas Allah hakkı baskın olan bir cezadır
B. Kısas cezası kullar tarafından affedilmeyen bir cezadır
C. Kısas ile kazif cezası aynı özelliktedir
D. Kısasta Allah hakkı hiç yoktur
E. Kısas kul hakkı ağır basan bir cezadır

[JAZARİ]

CEVAPLAR

1b*2a*3a*4a*5b*6b*7d*8b*9e*10C * 11e*12C * 13C * 14C * 15b*16C *

17b*18d*19e*20b*21b*22a*23d*24b*25C* 26e*27e*28d*29C *

30e*31a*32e*33b*34b*35e*36d*37b*38a*39d*40a*41b*42 C * 43a*44b*45d*46b*47C * 48b*49e