Hareket hâlinde bulunan vasıtalarda namaz kılarken kıbleye yönelmek mecburiyeti varm

[MERVE DEMİR]

Hareket hâlinde bulunan vasıtalarda namaz kılarken kıbleye yönelmek mecburiyeti varm

Değerli Kardeşimiz;

Evet başka çare yoksa kılınır Hareket hâlinde bulunan vasıtalarda namaz kılarken kıbleye yönelmek mecburiyeti yoktur Vasıta istikametine doğru oturulan yerde îma ile kılınır

Nafile namazlar, herhangi bir zaruret olmaksızın hayvan üzerinde kılınabilir Hayvan üzerinde kılınan namaz, îma ile kılınır Ve hayvanın yürüdüğü istikamete doğru yönelerek namaza durulur Secde rükû'dan biraz fazla eğilerek yapılır Farz ve vâcib olan namazlar, zaruret olmadıkça hayvan üzerinde kılınmazlar Hayvan üzerinde namaz kılmak, ancak şehir, yani, meskûn bölgeler dışında câiz olur Şehir hükmünde sayılan bir yerde, ne nafile, ne farz, ne de vâcib hiçbir namaz câiz olmaz Taksi, otobüs, tren, uçak ve benzeri nakil vasıtalarında namaz kılmakta hüküm, hayvan üzerinde kılınan namaz gibidir Şehrin dışına çıkıldıktan sonra, vasıta içinde, oturduğu yerde îma ile nafile namaz kılınabilir Nakil vasıtaları üzerinde farz veya vâcib namazlar ancak zaruret halinde kılınabilir Zaruret ve bir özür hâli bulunmadıkça farz ve vâcib namazlar vasıta içinde kılınmazlar

Farz namazlarla vâcib namazların hayvan üzerinde veya nakil vasıtaları içinde kılınmasını mübah kılan özürler şunlardır:

1 - Vasıtadan inildiği takdirde can ve mal güvenliğinin kaybolmasından korkmak

2 - Eşkıyadan, yırtıcı hayvandan, düşmandan korkmak

3 - Vasıtadan inince, bir daha vasıtaya yetişip binememekten korkmak

4 - Arazinin çamur olması, namaz kılacak müsait bir yer bulunmaması

Bu şartlar altında vasıta içinde oturarak îma ile namaz kılınması sahihtir Bu şekilde kılınan namaz, imkân bulunduğu zaman iade edilmez Şayet uçak ve tren ve benzeri vasıtalarda ayakta namaz kılma imkânı bulunur ve dışarı çıkamayacak hal olursa, vasıta da duruyorsa, namazı ayakta kılmak icab eder Vasıta sürücüsünün, vasıtadan dışarı çıkıp namaz kılmasına mâni bir özür varsa, vasıtayı durdurup namazı vasıta içinde kılmalıdır Vasıtayı bekletme imkânı varken, bekletmeyerek hareket etmesi câiz olmaz Hayvan ve vasıtalarda necaset olması namaza mâni olmaz Hareket hâlinde bulunan vasıtalarda namaz kılarken kıbleye yönelmek mecburiyeti yoktur Vasıta istikametine doğru oturulan yerde îma ile kılınır

Ayakta durmak namazın farzlarından biridir ki, buna kıyam diyoruz Bu nedenle ayakta durmaya gücü yeten birinin ayakta durmadan kıldığı namaz olmaz

Ancak otobüste ayakta duramayan birisi oturarak namazını kılabilir

Efendimiz (sav) Hazretleri nafileleri deve üzerinde kılmış, farzları da yerde kılmaya dikkat göstermiş; ancak yerde kılmak mümkün olmadığı takdirde deve üzerinde kılınacağına işarette bulunmuştur

Yerin çamur olması, kafilenin beklememesi, binek hayvanın huysuz olup kaçması gibi durumlar yere inmemeye özür olarak gösterilmiştir

Bu noktadan bakılınca arabada koltukta oturarak namaz kılmanın bir sakıncası olmadığı söylenebilir

Koltukta namaz kılınacağı vakit ima ile kılar

İmâ, namazda rükû ve secde yerine başla işaret etmektir Bu şekilde namaz kılan kişi rükû için başı biraz eğer, secde için ise rükûdan biraz daha fazla eğer Secdede başını yere koyamayan kimsenin, bir şeyi başına kaldırarak ona secde etmesi caiz değildir
Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet Editör

[mehmet akif2]