Necip Fazıl Dersim'i Anlatıyor

[Esma_Nur]

Necip Fazıl Dersim'i Anlatıyor

''Bu facianın tarihte bir benzeri gösterilemez''

''Doğu Faciası'' başlıklı bölümde Dersim alt başlığını da kullanan Kısakürek, Başbakan Erdoğan'ın da söylediği gibi ''tarihte bir benzeri gösterilemez'' sözleriyle tanımladığı Dersim olayını şu sözlerle anlatmaya başlıyor:

''En aşağı 50 bin Müslümanın kanını ve canını ihtiva etmesi bakımından, kalın hatlarıyla bir harita gibi çizdiğimiz ve şu anda yalnız ana prensip ve manasıyla tespit ettiğimiz bu facianın, tarihte bir benzeri gösterilemez.''

Olayı insan hikayeleri yoluyla okuyucuya aktaran Kısakürek, şu iki örneğe de yer veriyor:

''Hozat'ın Karaca köyünden Cafer oğlu Kasım... Bu adam, o tarihten 30 sene kadar evvel Amerika'ya gitmiş, orada 15 yıl kalmış, epeyce para kazanmış ve sonra köyüne dönmüştür. Kasım, Amerika dönüşünde, Birinci Dünya Harbi'nde Köprüköy muharebesinde şehit düşen kardeşi Yüzbaşı Şükrü'nün iki çocuklu karısı Şirin Hatun'la evlenmiş, Hozat'a gelip yerleşmiş, orada bir mağaza açmış ve ticarete başlamıştır. Hükümetle de bazı taahhüt işlerine girişmektedir. Dersim hareketi esnasında, işbu Cafer oğlu Kasım, taahhüt bedelinden alacağı olan 6 bin lirayı tahsil etmek üzere Ovacık Kaymakamlığına müracaat ediyor. Muamelesini tekemmül ettirip parayı kendisine veriyorlar. Muamele biter bitmez 'Seni Hozat'tan çağırıyorlar' diyerek, onu, mahfuzen yola çıkarıyorlar. Cafer oğlu Kasım, kasabadan ayrıldıktan bir saat sonra jandarmalara öldürtülüyor. Koynundaki 6 bin lira da iki alakalı idare amiri arasında taksim ediliyor.

Bu arada Hozat'ın Zımbık köyünde 'Şekspir'in hayaline bile taş çıkartacak, bir vaka cereyan etmektedir. Erkekleri tamamıyla doğranmış olan köyün 100 kadar kadın ve çocuğu, sivri uçlu aletle (süngü) öldürülüyor. Öldürülen kadınlar arasında biri doğurmak üzere bir gebedir. Bu kadının karnına giren sivri uçlu alet, bağırsaklarını yere döküyor, rahmini parçalıyor ve kendisini öldürüyor. Tehlike geçtikten sonra gizlendikleri yerden çıkan birkaç kadın, ölüleri gözden geçirirken, bu kadının rahminden düşen çocuğun sağ olduğunu dehşetler içinde görüyorlar. Muazzam bir kader cilvesi olarak yaşamakta devam eden çocuğu alıyorlar, emzirtip büyütüyorlar ve ona 'Besi' adını koyuyorlar. Bu kız bugün hala aynı köyde ve hayattadır. Sivri uçlu alet annesinin karnına girip rahmini deldiği zaman da onun topukçuğunda bir yara açmıştır ve kız hala bu yarayı topuğunda taşımaktadır.''

Kısakürek, Dersim'de yaşananların gerekçesi olarak da bu bölümün sonunda şu ifadelere yer veriyor:

''Dayandığı tek sebep de birtakım asayişsizlik ve itaatsizlik bahanesi altında, bütün Doğu Anadolu'yu kapsayıcı olarak, o mıntıkanın bir türlü sulandırılamayan koyu İslami rengidir.

Bir kıvılcım halinde gösterdiğimiz Dersim yangınının kömürleştirilmiş 50 bin cesedinde, kutup şahsiyetler dışı bir yığın olarak din mazlumluğunun en çarpıcı levhasını seyredebilirsiniz.''

''Bu yazılar 1950'de kaleme alındı''-

Necip Fazıl'ın kurucusu olduğu Büyük Doğu Yayınları Editörü Suat Ak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kitabın bugüne kadar 28 baskı yaptığını ve ''kitapta yazılanların şimdiye kadar pek gündeme getirilmemiş, en azından tartışılmamış, konuşulmamış'' konular olduğunu söyledi.

Ak, şunları söyledi:

''O kitap 1969 senesinde yayımlandı ilk olarak. Daha çok din adamlarının hem biyografik hayatları var hem de hayatları itibarıyla uğramış olduğu zorluklar, eziyetler, çilelerin anlatımı. Onun içerisindeki Dersim ile ilgili mesele, kitap 1969'da yayımlanmış olmasına rağmen, çok erken bir tarihte yazılmış yazılardır aslında. Necip Fazıl, Dersim ile ilgili bu yazıları, 'Doğu Faciası' başlığı altında, Büyük Doğu dergilerinde 1950 senesinde ilk defa kaleme aldı.

O dönem CHP iktidarının olduğu bir dönemdir. Biliyorsunuz o senenin mayısından sonra iktidar değişikliği söz konusu oldu. Dolayısıyla senenin ilk aylarında, yine İsmet İnönü iktidarı içerisindeki bir dönemde yazıldı. Necip Fazıl'ın o yazılara ilişik olarak bir dava süreci olduğunu ben bilmiyorum. Öyle bir bilgi gözüme çarpmadı. Bu Doğu faciasıyla ilgili yazılar, üstadın Büyük Doğu dergileri içindeki Cumhuriyetin ilk dönemi itibarıyla mağdur olmuş insanların, üzeri kapatılmış olayların ele alındığı birçok yazısı içinden bir bölümü.''

AA