Tevhidin Kısımlara Ayrılması

[YaŞuHa]

Tevhidin Kısımlara Ayrılması

Tevhidin Kısımlara Ayrılması
[Linkler Ziyaretçilere Kapalıdır.Giriş Yap Veya Üye Olmak için TIKLAYIN...]



Soru Tevhid ve kısımları hakkında ilimleri olan bazı kardeşlerden Şeyhulislam takiyyud din ibnu teymiyyenin tevhidi Tevhidur Rububiyye ve Tevhidul Esma ves Sıfat diye ikiye ayırdığını duydum…
Bu sözün doğruluğu nedir_?
Şeyh Muhammed ibnu ibrahim tevhidi dört kısmamı ayırıyordu_?
Son olarak şeyh Salih el Fevzan tevhidi dört kısmamı ayırıyor_?




Hamd Allah’a mahsustur…

Birincisi

Bizim mutlaka fakihler ve usülcüler katında bilinen ıstılahta niza yoktur kaisini bilmemiz gerekir…


İbnul kayyim Allah ona rahmet etsin şöyle diyor…


Istılahlar ifsat içermediği müddetçe onda niza yoktur...
Medaricus salikin 306

İkincisi

Alimler şeri hükümleri kısımlara ayırmışlardır...

Özellikle de vahyin başlangıcından uzaklaşıldığı arap dilinin bilinmesinin zayıflaştığı ve arap dilinin arap olmayan acemin diliyle karışması ile baraber bu kısımlara ayırma şeri hüküm ve nasları anlamada kolaylaştırma sağlamak içindir…

Alimler anlayışı kolaylaştırmak için kaideler meseleler ve kısımlara ayırmada bir niza görmemişlerdir...

Bilakis bu müslümanların ilimden faydalanmaları için yapılmış güzel bir şeydir...

İmam Şafii Allah ona rahmet etsin

İslam fıkhında usul ilmini koymuş onun kısımlara ayırması güzel bir şekilde kabul görmüş usulcüler de onun zikrettiklerini bazı ziyadeliklerle takip etmişlerdir…

İşte bu şekilde bütün şeri ilimler kısımlara ayrılmıştır...

Tıpkı tecvid ilminin

Kuran ilimlerinin ve diğerlerinin kısımlara ayrılıp tertip edilmesi gibi...

Tevhid ilmi de bunlardan bir tanesidir...

Üçüncüsü

Soruda gelen şeyhul islam ibnu teymiyyenin tevhidi iki kısma ayırması
Şeyh muhammed ibnu ibrahimin ve şeyh salih el fevzanın dört kısma ayırmasına gelince

Bunda bir problem yoktur...

Bunun açıklaması ise şöyledir…


Bazı alimler tevhidin iki kısma ayrıldığını söylemişlerdir…


Tevhidul marife vel isbat
Bu Allah’ın varlığına imanı Rububiyyetine imanı ve isim ve sıfatlarında imanı içine alır...

Tevhidul kasdi vet taleb

Bu Allah azze ve cellenin uluhiyetine imanı içine alır…

Tevhidi üç kısma ayıran kimseye gelince o daha önce taksim edilmiş kısımları bilmede ve anlamada kolaylık olması için onu kısımlara ayırmış ve şöyle demiştir…

Tevhid üç kısma ayrılır…


Tevhidur Rububiyye

Buna Allah’ın varlığına iman girmektedir...


Tevhidur Uluhiyye veya

Tevhidul ibade

Bu ikisi aynı manaya gelir…

Tevhidul Esmai ves sifat…


Sonra bazı alimler

Tevhidin bu kısımlarına ziyadeye gitmiş ve şöyle demişlerdir…


Tevhid dört kısma ayrılır…

Allah’ın varlığına iman...


Allah’ın Rububiyyetine iman…

Allah’ın Uluhiyyetine iman…

Allah’ın isim ve sıfatlarına iman…

Batıl bir şeye delalet etmediği müddetçe

Bu kısımlara ayırmada herhangi bir problem görmemekteyiz…

Istılahta münakaşa yoktur...

Bu kısımlara ayırma ancak anlayışı kolaylaştırmak içindir...

Allah Rasulü in zamanında uzaklaştıkça anlayış azalmış bunun üzerine alimler de islami ilimlerde konuları genişleterek anlatmaya kolaylaştırmaya ve tafsile gitmişlerdir...

Çünkü tevhidi iki kısma ayıran diğerlerinin fazlalaştırdığını bu iki kısımda bir araya getirmiştir...

Tevhidi üç veya dört kısma ayıran da diğerlerinin bir bütün olarak ele aldığını ayrıntılı bir şekilde açıklamıştır…


Tevhidi bu kısımlara ayıran alimlerin hepsi de bu anlattıklarının hepsinin de tevhidin kapsama alanı içine girdiğinde hem fikirdirler...


Istılahi kısımlara ayırmak bir bozukluğa mefsedeye yol açmamamı şartı ile bunda bir mani yoktur...

Tıpkı tevhidin manalarında olan bazı şeyleri çıkarıp bazılarını girdirmek veya ondan olmayanı onun manaları içine girdirmek gibi...


Öyle bir zaman gelir ki daha çok açıklamaya ihtiyaç duyarız...

Alimlerimiz de kolay anlaşılması için kısımlara ayırırlar…


Tevhidin üç kısmının manaları ise özetle şöyledir…


Rububiyyete iman

Yaratmada yaşatmada öldürmede ve bunun gibi başka şeylerde Allah Azze ve Celle yi birlemektir…


Uluhiyyete iman

Söz veya görünen veya görünmeyen fiillerde kulun Allah Azze ve Celle yi birlemesidir…

Allah subhanehu ve teala dan başkasına ibadet edilmez…


Allah’ın isim ve sıfatlarına iman

Allah Azze ve Celle nin nefsi için ispat ettiği isim ve sıfatlarını ispat etmek

Allah Azze ve Celle nin kendi nefsinden nefyettiklerini de tatilsiz inkar etmeksizin ve temsilsiz bir şeye benzetmeden nefyetmektir...

Dördüncüsü


Alimlerin bu şekilde tevhidi kısımlara ayırmaları yeni bir şey değildir...

Aksine bu üçüncü ve dördüncü asırda bilinen bir şeydi…

Suudi arabistan büyük alimler heyeti üyesi olan alim bekr ebu zeydin er reddu alal muhalif adlı eserinde de dediği gibi...

Tevhidi kısımlara ayırmayı ibnu cerir et taberi ve diğer alimlerden nakletmiştir…


Tenbih soru soran kimsenin
Şeyhul islam ibnu teymiyye nin
Allah ona rahmet etsin

Tevhidi tevhidur rububiyye ve tevhidul uluhiyye şeklinde ikiye ayırdığını söylemesi doğru değildir...

Bilakis o tevhidi tevhidul marife vel isbat ve tevhidul kasdi vet taleb şeklinde iki kısma ayırır...

Birinci kısım tevhidur rububiyye vel esma ves sıfatı içine alır...
[Mecmuul Fetava 15/164 el Fetaval Kubra 5/250]

En iyisini bilen Allah’tır...

Sözlerini nassın ışığında yeniden gözden geçirmek olgunluğunu başaranlara selam olsun…