atauzem fıkıh usulü değerlendirme soruları

[EyMeN&TaLhA]

atauzem fıkıh usulü değerlendirme soruları

1.ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI

1- Fıkıh usulü, müçtehidin/fakihin ……………. hükümleri ………. delillerinden çıkartmasına yarayan kurallar bütünüdür.

2-Fıkıh ……….. hükümleri ………… delillerinden elde edilmiş olarak bilmektir.

3-Naklî deliller sübut açısından ……. ve …….. ; delalet açısından ……. ve …….. kısımlarına ayrılır.

4- Kur’an ve Sünnet ………olan şeri delillerdir.

5- Aşağıdaki cümlelerden hangisi yanlıştır?

a- Fıkıh usulünün konusu olan deliller icmalî delillerdir.
b- Fıkıh usulü şer'î ameli hükümlerin tafsılî delillerinden çıkartılmasına yarayan kuralları inceler.
c- Fıkıh usulü icmali delillere uygulanacak küllî hükümler belirler.
d- Fıkıh usulü tafsılî delillerden cüz'î hükümler çıkarmaya yarayan kurallardan oluşur.
e- Fıkıh Usulünün Konusunu İcmalî Delillerden Çıkartılan Şer'î Ameli Cüz'î Hükümler Oluşturur.

6-Aşağıdaki cümlelerden hangisi doğrudur?

a- Fıkıh usulü şer'î delillerden sadece ittifak edilmiş delilleri, fıkıh ise ihtilaflı delilleri inceler.
b- Fıkıh usulünün konusu olan deliller sadece nakli delillerdir.
c- Fıkıh usulünün konusu olan deliller sadece tafsılî delillerdir.
d- Fıkıh usulünün konusu olan hükümler şer'î ameli cüz'î hükümlerdir.
e- Fıkıh Usulü Şer'î Delillerin Kaynak Oluş Derecelerine Dair Külli Mahiyetli Kurallar Belirler.

7- Aşağıdaki cümlelerden hangisi yanlıştır?

a- Sünnet bütünü itibariyle icmali bir nakli delildir.
b- Kur’an-ı Kerim bütünü itibariyle icmali akli bir delildir.
c- Sünnet ittifak edilen şer’i delillerdendir.
d- Fıkıh usulü ilmi, icmali delilleri şeri ameli cüzi hükümleri çıkartmak için inceler.
e- Fıkıh şer’î ameli hükümleri tafsılî delillerinden çıkartarak bilmek yanında onunla amel etmeyi de kapsar.

CEVAP ANAHTARI

1- ŞER’Î AMELİ—TAFSILÎ

2- ŞER’Î AMELİ—TAFSILÎ

3- KAT’Î ve ZANNΗKAT’Î ve ZANNÎ

4- NAKLİ/SEM’Î

5-E,
6-E,
7-B




değerlendirme soruları

Aşağıdaki boşlukları uygun kelimelerle doldurunuz.

1- Kelamcılar metoduyla yazılan klasik fıkıh usulü kitaplarının yazımında …………… yöntemi takip edilmiştir.

2- ed-Debûsî’nin …………………. isimli fıkıh usulü kitabı, ……………………………………………….. yöntemiyle yazılmış
eserlerdendir.

3- Aşağıdaki fıkıh usulü kitaplarından hangisi metot bakımından farklıdır?

a- el-Mustasfa (Gazzali)
b- el-Burhan (Cüveyni)
c- el-Mahsûl (Razi)
d- El-Menâr (Nesefi)
e- el-İhkâm (Amidi)


4-Fıkıh usulü kitaplarında şer'î hükümlerin ilgili olduğu fiiller …………….. başlığı altında incelenmektedir.

5-Fıkıh usulü kitaplarında şer'î hükümlerle kimlerin sorumlu olacaklarına kriterlerin incelendiği konular
…………………… başlığı altında incelenir.

6- Molla Fenari’nin …………………. isimli eseri ……………… metotla yazılmış bir fıkıh usulü kitabıdır.

CEVAP ANAHTARI

1- Tümden Gelim

2- Takvimu’l-Edille-- Tümevarim/Hanefiyye/Fukaha

3- D

4- Mahkum Fih

5- Mahkum Aleyh

6- Fusulü’l-Bedayi—Karma



alıntıdır

[EyMeN&TaLhA]

2.ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI

1- Aşağıdaki fıkıh usülü kitaplarından hangisi metot bakımından farklıdır?

a- el-Mustasfa(Gazali)
b- el-Burhan(Cüveyni)
c- el-Mahsûl(Razi)
d- el-Menâr(Nesefi)
e- el-İhkâm(Amidi)

2- Kelamcılar metoduyla yazılan klasik fıkıh usülü kitaplarının yazımında…………….. yöntemi takip edilmiştir.

3- Ed-Debusi’nin………….isimli fıkıh usülü kitabı,……………………………. yöntemiyle yazılmış eserlerdendir.

4- Fıkıh usülü kitaplarında şer’i hükümlerin ilgili olduğu fiiller…………………başlığı altında incelenmektedir.

5- Fıkıh usülü kitaplarında şer’i hükümlerle kimlerin sorumu olacaklarına kriterlerin incelendiği konular
…………………….başlığı altında incelenir.

6- Molla Fenari’nin……………………..isimli eseri…………….metotla yazılmış bir fıkıh usülü kitabıdır.

CEVAP ANAHTARI

1-D

2-TÜMDEN GELİM

3-TAKVİMU’L-EDİLLE—TÜMEVARIM/HANEFİYYE/FUKAHA

4-MAHKUM FİH

5-MAHKUM ALEYH

6-FUSULÜ’L-BEDAYİ—KARMA


alıntıdır

[EyMeN&TaLhA]

3.ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI

1. Aşağıdakilerden hangisi kelamcılar tarafından Allah’ın varlığını aklî olarak ispatlamak için kullanılan
delillerden biridir?

a) Mu’cize
b) Tevarüd delili
c) Temanu delili
d) İmkân delili
e) Fıtrat

2. “Allah’ın cevher, cisim, araz olmaması; bir mekân ve cihet (yön) de bulunmaması; zıddı ve dengi olmaması”
anlamına gelen kavram aşağıdakilerden hangisidir?

a) Cevher
b) Mümkin
c) Ehad
d) Araz
e) Hiçbiri

3. Aşağıdakilerden hangisi ilâhlar arası çekişme diye ifade edebileceğimiz ve özü; varlığı düşünülen ilâhlar arasındaki
irade uyuşmazlığı olarak îzah edilen birlik delilidir?

a) Hudûs
b) İmkan
c) Varlık
d) İnayet
e) Temânu

4. “Bölünmeyi, cüzlere ve parçalara ayrılmayı kabul etmemek, Allah’ın dengi, benzeri, eşi ve ortağı bulunmaması, ikilik kabul etmeyen şey” anlamına gelen kavram aşağıdakilerden hangisidir?

a) Cevher
b) Vâcibu’l-vücûd
c) Cisim
d) Tevhid
e) Vâhid

5. Aşağıdakilerden hangisi mu’cize delilini kullanan mütekellimdir?

a) Gazzâlî
b) Maturîdî
c) Eş’ârî
d) Cüveynî
e) Ebû Hanife

6. Evrenin, birden çok ilâh tarafından ya taksime tabi tutularak veya birinin kudretini icra ettikten sonra diğerinin de yeniden aynı şey üzerinde kudretinin tesirini göstermesi yoluyla yaratılıp yaratılamayacağı anlamına gelen ve bir bakıma kudret çatışması esasına dayanan birlik delili aşağıdakilerden hangisidir?

a) Tevârüd
b) Temânü
c) Hudûs
d) İmkân
e) Muhal

7. Temelini “Eğer yerde ve gökte Allah’tan başka ilâhlar olsaydı yer ve gök (bunların nizamı) kesinlikle bozulup gitmişti” (el-Enbiyâ, 2l/22) ayetinden alan birlik delili aşağıdakilerden hangisidir?

a) Mu’cize
b) Vacibu’l-vücûd
c) Nizam
d) Temânu
e) Tevârüd

8. “O ki birbiri ile ahenkdar yedi göğü yaratmıştır. Çok merhametli olan Allah’ın yaratışında hiçbir uygunsuzluk göremezsin. Gözünü çevir bir bak, bir bozukluk görebiliyor musun? Sonra gözünü iki kerre daha çevirip bak; göz(aradığı bozukluğu bulmaktan) âciz ve bitkin halde sana dönecektir.” (el-Mülk, 67/3–4) ayetinin delalet ettiği delil aşağıdakilerden hangisidir?

a) İmkân
b) Nizam
c) Hudûs
d) Mu’cize
e) İrşâd

9. Aşağıdakilerden hangisi hudûs delilini ifade etmektedir?

a) Gerek yaratılışı ve gerekse yaratıldıktan sonraki işleyiş düzeniyle âlemde harika bir nizam vardır.
b) Bölünmeyi, cüzlere ve parçalara ayrılmayı kabul etmez.
c) Sonradan meydana gelen her şey bir yaratıcıya muhtaçtır.
d) Kudret çatışmasını esas alan delildir.
e) İrade çatışmasını esas alan delildir.

10. Hareket noktası olarak peygamberlerin mu’cizelerinin düzenli bir şekilde meydana gelmiş olmasını esas alan delil aşağıdakilerden hangisidir?

a) Hudûs
b) Temanu
c) İmkân
d) Tevârüd
e) Mu’cize

CEVAP ANAHTARI

1.D
2.C
3.E
4.E
5.B
6.A
7.D
8.B
9.C
10.E

alıntıdır

[EyMeN&TaLhA]

4.ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI

1- Aşağıdaki cümlelerden hangisi yanlıştır?

a- Sahabe icması kesin hüküm ifade eder.
b- Bir konudaki icmanın kesinlik ifade edebilmesi için o konuda görüş beyan eden müçtehitlerin hepsinin ölmüş
olması gerekir.
c- Bir konudaki fikir birliğinin icma sayılabilmesi için sağlanan görüş birliğinin şeri ameli bir konuda olması gerekir.
d- İmam şafii’ye göre sarih icmâ da sükutî icmâ da birer şer’i hüccettir.
e- Bir konudaki fikir birliğinin icma sayılabilmesi için görüş beyan edenlerin müçtehit olması zorunludur.

2- Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a- İcma müsbit bir şer’î delildir
b- Kıyasın icmaya senet olup olmayacağı tartışmalıdır.
c- Masalih-i mürselenin icmaya senet olup olmayacağı tartışmalıdır.
d- İcmanın senedi icmâ olabilir.
e- İcma asli delillerdendir.

3- Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a- Hz. Peygamber (s.a.s) zamanında icmaya gerek yoktur.
b- Her ittifak icmâ değildir.
c- İcma edilecek konuda ayet ve hadis bulunmamalıdır.
d- İcma ile nesih olmaz.
e- İcma tali bir delil değildir.

4- Şer’i hükümlerin dayandırıldığı vasıf akılla kavranamıyorsa, bu konulara ……………………. konular denilir.

5- Kıyas şer’i konulardan ………….. konularda yapılabilir.

6- Aşağıdaki cümlelerden hangisi yanlıştır?

a- İmam Şafii’ye göre kıyas mürsel hadise tercih edilir.
b- Keffaretlerle ilgili konularda kıyas yapılamaz.
c- Kıyas talî/ferî bir şer’î delildir.
d- Sebep ve hitmetle talil yapılmaz, talil işleminde esas olan illettir.
e- Aslın hükmünün dayandığı illetin müteaddi/geçişli olup olmaması kıyasın sıhhatini etkilemez

7- Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

a- Kıyas ittifak edilmiş şer’î bir delildir.
b- Kıyas müsbit bir delildir.
c- Kıyasla ulaşılan şer’î hüküm kesinlik ifade eder.
d- Kıyas işleminde aslın şartları değil, illetin şartları önemlidir.
e- Aslın hükmünün dayandığı illet kasir illet ise kıyas muteber olmaz.

8- Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

a- Kıyas işleminde fer’in şartları değil, illetin şartlarının tam olması önemlidir.
b- Kıyas işleminde illet belirlenemezse hikmet esas alınarak kıyas yapılır.
c- İcma olan bir konuda kıyas yapılabilir
d- İllet kavramı sebep kavramından daha geniş kapsamlıdır.
e- İmam ahmet b. hanbel kiyasi şer’i bir delil olarak kabul etmemiştir.

CEVAP ANAHTARI

1-D
2-D
3-C
4- TAABBUDÎ
5- TA’LİLİ
6-E
7-E
8-E


alıntıdır

[EyMeN&TaLhA]

5.ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI

1- Aşağıdaki cümledeki boşlukları doldurunuz.

“İstihsan, ferdin veya toplumun yararı için………..…….’ın terk edilip …………’ın tercih edilmesidir.
a- Kıyas/icma
b- Açık kıyas/kapalı kıyas
c- İllet/hikmet,
d- Sebeb/mani,
e- Örf/nas.

2- Aşağıdakilerden hangisi istihsanın çeşitlerinden birisi değildir.

a- Nas,
b- İcma,
c- İstishab,
d- Zaruret,
e- Örf.

3- Aşağıdaki fakihlerden hangisi istihsanı bir delil olarak kabul etmiyor.

a- Ebu Hanife,
b- İmam Malik,
c- Ebu Yusuf
d- İmam Şafii
e- İmam Muhammed

4- Aşağıdakilerden hangisi maslahatın kısımlarından değildir.

a- Muteber maslahat,
b- Mülğa maslahat,
c- Zaruri maslahat,
d- İstishab maslahatı
e- Mürsel maslahat

5- Aşağıdakilerden hangisi Mesalih-i Mürsele ile amelin şartlarından birisi değildir.

a- Maslahat anlaşılabilir olmalı,
b- Maslahat bir tek kişiye mahsus olmalı
c- Maslahatın varlığından emin olunmalı,
d- Maslahat şeri bir delil tarafından geçersiz sayılmamalı,
e- Maslahat bir güçlüğün kaldırılmasını temin etmeli.

CEVAP ANAHTARI

1-B 2-C 3-D 4-E 5-B

alıntıdır

[EyMeN&TaLhA]

6.ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI

1- Aşağıdakilerden hangisi örfün çeşitlerinden birisi değildir?

a- Sahih örf
b- Fasit örf
c- Şeri örf
d- Sahabe örfü
e- Amelî örf

2- Aşağıdakilerden hangisi örfün geçerlilik şartlarından birisi değildir?

a- Yerleşik olması
b- Çoğunluk tarafından benimsenmesi
c- Açık ifade beyanına ters olmaması
d- İslam Hukuku’nun genel ilkelerine aykırı olmaması
e- Belli bir topluluğa mahsus olması

3- Aşağıdaki külli kaidelerden hangisi örf ile ilgili değildir?

a- Âdet muhakkemdir.
b- Örfen maruf olan şart kılınmış gibidir.
c- Örf ile tayin nas ile tayin gibidir.
d- Bir işte maksat ne ise hüküm ona göredir.
e- Ezmanın tağayyuru ile ahkamın tağayyuru inkar olunamaz.

4- Aşağıdaki kaidelerden hangisi istishapla ilgili değildir?
a- Şek ile yakin zail olmaz.
b- Zaruretler memnu olan şeyleri mubah kılar.
c- Berâet-i zimmet asıldır.
d- Bir şeyin bulunduğu hal üzere kalması asıldır.
e- Sıfat-ı arızada asıl olan ademdir.

5- Aşağıdakilerden hangisi istishabın çeşitlerinden değildir?

a- İbahe-i asliye
b- Örf ve adet
c- Berâet-i zimmet
d- Vasıf
e- Eşyada asıl olan mubahlıktır

CEVAP ANAHTARI

1-D 2-E 3-D 4-B 5-B

alıntıdır

[EyMeN&TaLhA]

7.ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI

1- Aşağıdaki cümledeki boşlukları doldurunuz.

“İstihsan, ferdin veya toplumun yararı için………..…….’ın terk edilip …………’ın tercih edilmesidir.

a- Kıyas/icma
b- Açık kıyas/kapalı kıyas
c- İllet/hikmet,
d- Sebeb/mani,
e- Örf/nas.

2- Aşağıdakilerden hangisi istihsanın çeşitlerinden birisi değildir.

a- Nas,
b- İcma,
c- İstishab,
d- Zaruret,
e- Örf.

3- Aşağıdaki fakihlerden hangisi istihsanı bir delil olarak kabul etmiyor.

a- Ebu Hanife,
b- İmam Malik,
c- Ebu Yusuf
d- İmam Şafii
e- İmam Muhammed

4- Aşağıdakilerden hangisi maslahatın kısımlarından değildir.

a- Muteber maslahat,
b- Mülğa maslahat,
c- Zaruri maslahat,
d- İstishab maslahatı
e- Mürsel maslahat

5- Aşağıdakilerden hangisi Mesalih-i Mürsele ile amelin şartlarından birisi değildir.

a- Maslahat anlaşılabilir olmalı,
b- Maslahat bir tek kişiye mahsus olmalı
c- Maslahatın varlığından emin olunmalı,
d- Maslahat şeri bir delil tarafından geçersiz sayılmamalı,
e- Maslahat bir güçlüğün kaldırılmasını temin etmeli.

CEVAP ANAHTARI

1-B 2-C 3-D 4-D 5-B

alıntıdır

[EyMeN&TaLhA]

10.ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI

1. Aşağıdakilerden hangisi müktesep arızalardan değildir.

a- İkrah
b- Cehalet
c- Sarhoşluk
d- Hata
e- Uyku

2. “Vücup ehliyetinin temel kriteri ……dır, eda ehliyetinin temel kriteri ise ….dır.” cümlesindeki boşluklara
aşağıdakilerden hangisi gelecektir.

a- zimmet - akıl
b- zimmet – hayat,
c- hayat – akıl d. Akıl – irade
d- Zimmet – hayat

3. Temyiz dönemindeki çocuğun hukuki tasarrufları için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır.

a- Lehine olan tasarrufları geçerlidir.
b- Aleyhine olan tasarrufları velisinin izin ve icazetine bağlıdır.
c- Lehine veya aleyhine olabilecek tasarrufları velisinin izin ve icazetine bağlıdır.
d- Aleyhine olan tasarrufları geçersizdir.
e- Lehine veya aleyhine olabilecek tasarrufları geçerlidir.

4. Sefihle ilgili hükümlerden hangisi yanlıştır.

a- Sefih olan insanın dini mükellefiyeti bulunur.
b- Sefih halinin buluğdan önce olmasına asli, buluğdan sonra olmasına arizi denilir.
c- Sefih insan akıllı kabul edilir.
d- Sefih insan reşit kabul edilir.
e- Sefih insanın cezai sorumluluğu bulunur.

5. Aşağıdakilerden hangisi doğrudur.

a- Hukuki işlemler ve sözlü beyanlar iradeye dayanır.
b- İkrah ihtiyarı yok eder.
c- Vücup ehliyeti doğumla başlar.
d- Delilik vücup ehliyetine münafidir.
e- Unutma zimmete münafidir.

CEVAP ANAHTARI

1-E 2-C 3-B 4-D 5-A

alıntıdır