İslam Mezhepleri Tarihi Soru-Cevap Ders Özetleri Ünite 1 (Dokuz Eylül)

[enderhafızım]

İslam Mezhepleri Tarihi Soru-Cevap Ders Özetleri Ünite 1 (Dokuz Eylül)

Ünite 1 Soru-Cevap Ders Özetleri (Dokuz Eylül)

ÜNİTE 1

S:mezhep nedir?
C:gidilen yol,tutulan yol,benimsenen görüş anlamlarına gelen arapça bir kelimedir.”zümreleşme” anlamında kullananlarda olmuştur

S:İslam tarihinde mezhep kelimesinin genel anlamı nedir?
C:fırka(ç):fırak tır. Veya nihle-nihal dir. .” Ancak islam dünyasında bu günde varlığını sürdüren belli başlı “siyasi ve itikadi düşünce okulları “kastedilmektedir.

S:”islam mezhepleri tarihi “ nin zaman içindeki kullanılış şekilleri nelerdir?
C:-mezahib-ül islamiyye
fırak-ul islamiyye
tarih-ul mezahib-il islamiyye
tarih-ul fırak-ıl islamiyye şeklinde anlam bakımından doğru bir ifade ile kullanımları vardır

S:mezhepler tarihinin doğuş sebebi nedir?
C: Hz. Peygamber sav den sonra meydana gelen toplumsal değişim sonucunda ,dini-siyasi gayelerle vücut bulmuş İslam düşünce ekollerini incelemek üzere doğan bir ilimdir

S:islam ,İslamiyet ve Müslümanlık terimleri arasındaki farkı açıklayınız?
C:İslam:sav tarafından tebliğ edilen K.KERİM den ibaret olan davetin ,mesajın adıdır.islam bu anlamda KUR’AN-I KERİM demektir
Müslümanlık:Kitap ve sünetin Müslümanlar tarafından yaşanan biçimine de”Müslümanlık” denir.
İSLAMİYET:KUR’AN IN VE SÜNNETİN hayata geçirilerek yaşanır hale sokulan biçimine de “İslamiyet” denir

S:islam tek olmasına karşın neden bir çok Müslümanlık vardır?
-Kur’an tek olmasına karşın; onu anlayıp yasayan ve yorumlanan çok farklı milletler tarafından siyasi,sos,kültürel ,coğrafi bakımdan farklı anlayışlar vardır..

S:din ile mezhep neden özdeş değildir?
C:din tektir.. mezhepler ise siyasi,toplumsal vb etkilerle doğmuş islami düşünce ekolleridir.. yorumlarıda diyebiliriz

S:isl düşüncesinin tarih boyunca gösterdiği en verimli gelişmeler ne zamandır?
C:---mezheplerin doğuş dönemleridir.

S:ilk alimlerin isl mez tarihi ne verdikleri ismler nedir?
C:--makalat—ilmül-makalat---ilmü makalat-il fırak---MAKALAT..Bu eserleri ortaya koyanlara da “ashab’ul makalat” deniyordu.

S:Kaynaklar tarafından eserleri bize kadar ulaşmayan ilk makalat sahipleri:
C:---kitabul makalat:el-yeman b rebab.(haricilerin meşhur musannıflarındandır.salebiyey denir
----makale-amir el Hanefi Necdet b uveymir (havarıc necdiyey fırkasının reisidir)
----makale- muhammed b el keysam –kerramiyedendir
-----kitabul-makalat-el-belhi
---makalat-el-kerabisi
Kitabul-makalat-şeddat zurkan
--kitabul makalat-harun el-varrak ın
Not: makalat sahiplerinin hemen hepsi ehli sünnet fırkasının dışındadırlar

S:makalat sahiplerine cevap mahiyetinde yazılan önemli ilk iki eser hangileridir?
--ebul-hasen el-eşari:-makalatul islamıyyın ve hılaful musalliin
---cümelül makalat
2. olarak maturudi:-kitabul makalat yazarak bu konularda kitap yazmıştır

S:hicri 3. Asırdan itibaren mezhepler hakkında bilgi veren kitaplara
----“el milel ven-nihal “ adı verilmeye başlanmıştır

S:zamanımıza ulaşabilen mezh tarihiyle alakalı ilk eser hangisisdir?
C:---en –naşi ekber(kitabu fihi ususlin-nihaal elleti ihtelefe fihi ehlüs-sallat” adlı eseridir
S:nevbahti ve kummi nin özellikleri nedir?
--ikiside şii müellif olup;kummi nevbahtinin eserine cok yakın eser vermiştir
--- kitabu fırakış-şia –(nevbahti)///kitabul makalt vel-fırak-(kummi)

S: bu konuda 5. Hicri y yılın ilk sünni yazar ı kimdir?
El-bagdadi’dir eserleri:
--kitabul iman ve ususluhu/kıt milel ven –nihal//kıtabul fark beynel fırak beyanul fırkatın necati naciyeti minhum)….şehristani eserini tarafsız olarak yazmıştır el-bagdadi eserini rediye olarak yazmıştır

S:mezheplerin çıkışını etkileyen dini sosyal sebepler;
---yahudi,Hristiyan ve putperestlerin varlığı..müşriklerin sert tepkileri..zamanla hz peyg sav in vefatından sonra bu grupların islamı bölmek için gizli ve yoğun faaliyete girmeleri neticesi Müslümanlar içindeki çıkar kavgaları,siyasi hırslar vb sebepler sayılabilir

S:ususlud-din in esasları nelerdir?
C:-----1-tevhid 2-nübüvevt(peygambeler,melekler ve kitaplara iman) 3- mead (ahirete iman) dır.

S:muhkem –müteşabih ayetler
Al-i imran 7 de ifade edilmiştir.muhkem:kesin anlamalı olan ayetler/müteşabih:çeşitli anlamlı olan ayetlerdir
Müteşeabih ayetleri açıklayabilmek için te’vile ihtiyaç vardır.

S:en eski yazılı mezhepler tarihi kaynağı
---usul-in nihal dir

S:isl mez tarihinin ilk yazılı eserlerine ne ad verilir?
----makale

S:mezhepler tarihi acısından Müslümanlık ne demektir?
---kitap ve sünnetin Müslümanlar tarafından yaşanan biçimine denir,

[enderhafızım]

ÜNİTE 1

S.1: Mezhep nedir?
C.1: Gidilen yol, tutulan yol, benimsenen görüş anlamına gelen Arapça bir kelimedir. Zümreleşme anlamına da gelir.

S.2: Mezhebin tarihte ve kaynaklardaki isimleri nedir?
C.2:Fırka çoğulu Frak , bazen nıhle çoğulu Nihal dir.

S.3:İslam ile islamiyetin karşılaştırılması nasıldır?
C.3:İslam: Hazreti peygambere gelen dinin adıdır. İslamiyet ise bu dinin hazreti Peygamberin uygulamaları ışığında hayata geçirilerek yaşanır hale sokulan biçimidir.

S.4:Mezhep ile din özdeştirilemez. Doğru- yanlış
C.4: Doğru: Çünkü mensup olunan mezhep din ile özdeştirilip, gerçek din gibi takdim edilemez.

S.5:İslam mezhepler tarihi hangi isimlerle anılır?
C.5: Makalat , İlmul makalatil fırak isimleri ile anılır.

S.6:Ehli sünnet mensuplarının yazdığı makalatlar hangileridir?
C.6: 1-Ebul Hasan El Eşari (Makalatun islamiyyin vahtılaful musallin ,Cemelul Makalat)

S.7:Mezhepler tarihinin doğuş sebebi nedir?
C.7:Hz peygamber S.A.V’ den sonra meydana gelen toplumsal değişim sonucu , dini ,siyasi amaçlarla ortaya çıkan İslam düşünce ekollerine incelemek için doğan bir ilimdir.

S.8:Ehli sünnetin Ehli Hadis koluna mensup olduğu halde mezhepler hakkında en tarafsız kalan ve ilmi zihniyetten ayrılmamaya çalışan ilk ve önemli âlim kimdir?eserinin adı nedir?
C.8:Ebul hasan Ali Bin İsmail el Eşari2nin eseri ise Kitabu Malakatil İslamiyyin ve Hilafil Muallin adlı erserdir.Eşari ehli Sünnetin Ehli Hadis koluna mensup olduğu halde mezhepler hakkında en tarafsız kalan ve ilmi zihniyetten ayrılmamaya çalışan ilk ve önemli bir alimdir.

S.9:Beşinci hicri asırdaki ehli sünnet mensubu Ebu Mansur Abdulkaahir bin Tahir Muhammed et Temimi el Bağdadi’nin önemli olan 3 eserinin adı nedir?
C.9:1:Kitabul iman ve usuluhu
2:Kitabul-Milel ven Nihal
3:kitabul fark Beynel Fırakve Beyanul Fırkatin Naciyeti minhüm.

S.10:İslam tek olmasına karşılık neden bir çok Müslümanlık vardır?
C.10:Kur’an tek olmasına karşın onu anlayıp yaşayan ve yorumlayan farklı milletler tarafından siyasi sosyal kültürel coğrafi bakımından farklı anlayışlar vardır.

S.11:Bağdadi’nin eserlerinin içeriği nedir?
C.11:Bozuk fırkaları sert bir dille eleştirmiş.Peygamberimizin 73 fırkaya işret eden hadisini açıklamış.Kurtuluşa götüren Fırka-i Naciye’yi açıklamaya çalışmıştır.

S.12:Mezhepler tarihi yazarının birinci vazifesi nedir?
C.12:Savunulan görüşleri ortaya atıldığı dönemin tarihi siyasi, içtimai, iktisadi, kültürel ve diğer şartları ile irtibatlandırarak gerçek durumu aksettiren tasviri bir çalışma yapmak olmalıdır. Diğer bilimlerin yardımıyla hassas davranmalı ilmi ve ahlaki bir durum takınmalıdır.

S.13:73 fırkanın birinin cehenneme öteki 72 fırkanın cennete gireceği görüşünü daha sahih bulan ama isnat zinciri veremeyen âlim kimdir?
C.13: Makdisi

S.14:Ümmetin 73 fırkaya ayrılacağı hadisinin Hz peygamberin ‘’İman ayrı ayrı 70 şubedir’’ anlamındaki başka bir hadisten çıktığını söyleyen Müsteşrik (doğu bilimci) kimdir?
C.14:İgnas Goldziher

S.15:Sonra onu , boyu 70 arşın olan zincire vurun (69. Hakka 32 )Bu ayetlerde 70 kelimesi neyi ifade eder.
C.15: Ayeti kerimedeki 70 kelimesi sayıdan ziyade çokluk ifade etmektedir. Kur’anda başka örneklerli de vardır.

S.16:’’Andolsun ki, onlara :Gökteki ve yeri yaratan , güneşi ayı buyruğu altında tutan kimdir? Diye sorarsan,şüphesiz ‘’ALLAH’’ tır derler.Öyleyse niçin (aldatılıp ) döndürülüyorlar.29.Ankebut 61 Bu ayeti kerime neyi işaret eder?
C.16:Müşrik Arapların ALLAH’ın yaratıcılığına inandıklarına işaret eder.

S.17:Müşriklerin put ilahlarının en önemlilerinin üçünün adı nedir?
C.17:Lat –Menat-Uzza

S.18:Kur’anda adı geçen 5 putun adı nedir?
C.18:Vedd-Suva-Yeğüs –Yeuk-Nesr

S.19:Doğru yolun esasları Kur’anda hangi surede belirlenmiştir?
C.19:2.Bakara 18 de belirlenmiştir.

S.20:Mezhepler tarihi açısından üzerinde durulması gereken ‘’Toptan ALLAH’ın ipine sarılın ayrılığa düşmeyin’’ Mealindeki ayeti kerime hangisidir?
C.20:Kur’anın üçüncü suresi olan Ali İmran 103. Ayetidir.

S.21:Ali İmran 103. Ayetteki ALLAH’ın ipi ne anlama gelir.
C.21: ALLAH’ın ipi muhakak ki kurana dönmek Yani Kur’an’daki doğru yola girmektir.Bu doğru yolu Peygamberimiz ‘Benim ve ashabımın üzerinde bulunduğu yol’ şeklinde belirtmiştir.

S.22:Doğru yolu oluşturan esaslar,yani usuluddin nelerdir?
C.22:İmamı gazali bu esaslar üç hükümde toplar.1.Tevhit 2.Nübüvvet 3.Me’ad

S.23:Me’ad ın anlamı nedir?
C.23.Dünya hayatından sonra bir ahret hayatının bulunduğunu ve insanın orada dünyadaki iyilik ve kötülüklerinin karşılığını gösteren ahirete imana me’ad denir.

S.24:Esbabı nüzul niçin önemlidir?
C.24:Esbabı nüzul ayetleri anlama bize yardımcıdır. Çok iyi bilinmelidir.

S.25:Mezheplerin Çıkışını etkileyen dini ve sosyal sebebler nelerdir?
C.25:1.Yahudi hıtristiyan ve putpereslerin varlığı
2.Müşriklerin sert tepkileri.
3.Hz peygamberin vefatından sonra bu gurupların islamı bölmek için yoğun faaliyete girmeleri.
4.Müslümanlar içindeki çıkar kavgaları,siyasi hırslar

S.26:Yazılı mezhepler tarihinin en eski yazılı kaynağı nedir?
C.26:Usulü’n-Nihal
S.27:Eshab’ul Makalad kime denir?
C.27:Makalad (İslam mezhep tarihindeki) türünde eser ortaya koyanlara denir.

S.28: Mezheplerin doğuş dönemleri niçin önemlidir?
C.28:İslam düşüncesinin tarih boyunca gösterdiği en verimli gelişmeler bu dönemdedir.

S.29:Hicri üçüncü asırdan itibaren mezhepler hakkında bilgi veren kitaplara ne ad verilmiştir.
C.29: ’’Elmilell ven –Nihal’’adı verilmiştir.

S.30:Zamanımıza ulaşabilen mezhepler tarihi ile alakalı ilk eser hanhgisidir?
C.30:’’En-naşi ekber (kitabu fihi ususlin-nihaal elletiihtelefe fihi ehlüs-sallat’’adlı eseridir.
S.31:Muhkem nedir?
C.31:Kesin anlamlı ayetler . Bilinen ve kendisiyle kastedilen şeylerin açıkça belli olduğu ayetlerdir.Ne demek istediklerini hemen anlarız.

S.32:Müteşabih nedir?
C.32:Manalarının son derce gizli oluşlarından dolayı,kolayca idrak edilemeyen ve pek çok anlama ihtimal tanıyan ayetlerdir.

S.33:Makale nedir?
C.33:İslam mezhepler tarihinin ilk yazılı eserlerine verilen addır.

S.34:Muhkem ve Müteşabih ayetler hangi surede ifade edilmiştir?
C.34:Ali İman 7.ayet’ de ifade edilmiştir.

S.35:Makalat sahiplerinin göze çarpan en önemli özelliği nedir?
C.35:Makalat sahiplerinin hemen hepsi ehli sünnet fırkasının dışındadırlar.

S.36:Müslümanlar arasında ihtilafın baş gösterdiği Peygamberimizin hastalığı sırasında gerçekleşen olaya ne denir?
C.36:Bu olaya kırtas olayı denir.

S.37:Mezhepler tarihi açısından Müslümanlık ne demektir?
C.37:Kitap ve Sünnetin Müslümanlar tarafından yaşanan biçimine denir.

S.38:Dini bir konunun inanç meselesi sayılabilmesi , iman edilmesi gerekli hususlardan olabilmesi için bu meslede hangi şartın bulunması icap eder?
C.38:Kur’anı Kerim’in açıkvete’vile ihtimal tanımayan âyetlerinin,bu meseleye iman etmenin şart olduğu hakkındamüslümanların tam bir ittifak halinde bulunması.