ÖABT DİKAB "KELAM SORU-CEVAP"

[mehmet akif2]

ÖABT DİKAB "KELAM SORU-CEVAP"

1)Kelam ilmi nedir? Dinin inanç alanıyla ilgili hükümleri ve delilleri kur’ an ve sünnetten çıkaran ilimdir

2) Mebde mead nedir? dünya ve ahret

3) Makasıd (mesail) nedir? doğrudan doğruya dini akideleri oluşturan 1. Esaslara denir bunları tali delillerle destekleyiş açıklamaya çalışan 2. Unsurlara ise ilmin vesaili denir

4) Alemüş şahade nedir? duyulara konu olan

5) Alemul gayb nedir? duyuların ötesinde olan

6) İlahiyat nedir ? Allahın varlığı,birliği,sıfatları fiilerini konu edinir

7) Nübüvvet nedir? vahiy , vahyi getiren melek , vahyin toplandığı kitapları konu edinir

8) Semiyyat nedir? melek cin şeytan dünya hayatının geçiciliğiyle ölümün son olmadığı gibi konular

[mehmet akif2]

9) Kelam ilminin isimleri nelerdir? fıkhul ekber akaid tevhid ve sıfatlar ismiusulüd din nazar ve istidlal ilmi kelam ilmi

a)fıkhül ilimler nelerdir? imamı azam adlandırmıştır eserinin adıdır

b)akaid nedir ? akide kelimesinin çoğuludur gönülden bağlanılan kesin karar verilen

c)tevhid ve sıfatlar ilmi nedir ? konusu itibariyle bu isim verilmiştir

d) nazar ve istidlal nedir? eşya hakkında düşünme bilgisine ulaşılmamış şeylerin bilgisine ulaşma amacıyla zihinde var olan var olan bilgileri düzenleme sonuca ulaşma çabası tefekkür ve düşünmeyi esas alır

e)kelam ilmi nedir? nakli ilimlet yanında akli ilimlerinde kullanılması ile ulaşılan

10) Kelam ilminin doğuşuna zemin hazırlayan nedenler? İlk ihtilaflar / kırtas/ hilafet meselesi/ siyasi anlaşmazlıklar/ iç savaşlar/ kader ve hürriyeti sorunu/ kuran ve sünnet metinlerinin yorumu/Müslümanların diğer din ve medeniyetlerle karşılaşması/ tercüme hareketleri/

11) Tercüme hareketleri ne zaman başladı? Emevilerin son dönemlerinde Mansur, Harun reşid, memun döneminde ise devam etmiştir.

[mehmet akif2]

12) İlk İslam filozofları tercüme hareketleri sonucunda ortaya çıkan? Farabi, ibni sina, kindi

13) Mütekaddimun dönemi? 2. Asır ile gazaliye kadar olan 3. Asrı kapsar itikadi alanda eserler çıkmış ilk eser taş köprüzade kelam ilmi

14) Kelam ilminin tedvini? Vasıl b. ata başlatmıştır? Eseriyle şia mezhebine mensup hişam b. hakem ile devam etmiştir.

15) Müteahhirun dönemi? Hicri 5. Asrın sonunda başlar şia dışındaki itikadlar etkisini yitirmiş ehli sünnet kalmıştır.

16) Felsefe ile kelamı yan yana getiren? Gazali

17) Önceki dönem akaid kitaplarının yetersiz geldiği ve bu yüzden iman esasların daha iyi anlatmak için yeni bir kelam ekolünün gerekli olduğunu savunan ve kendi eserini çıkaran kişi? İzmirli İsmail hakkı yeni ilmi kelam

[mehmet akif2]

18) ilk dönem önemli şahsiyetler

A-) mabed el cüheni - kaderin olmadığını ilk ortaya atan kişidir. mutezile tarafından desteklenmiş eylemci kişiliğe sahiptir.

B-) gaylan ed dımaşki – mabed el cüheni den sonra kaderi inkar eden tabiin alimlerindendir. İdam edilmiştir emevi halifesine karşı gelince imanı kalbin tasdiki dilin ikrarı sayması büyük günah işleyenin kafir olmadığını savunduğu için mürcie olduğu söylenmektedir.el usulül hamse – mutezileye aittir ( 5 temel prensip )

C-) Cad b. dirhem? İlahi sıfatlar, halkul kuran, insanların fiilleri ilk olarak ortaya atan kişidir 1-)Allah’ın zatı konusunda kadim olan sıfatları yoktur.

2-) Allah yarattıklarına benzemez yed, vech, ayn kelimeleri Allah’ın zatına uygun tevil edilmelidir.

3-)Kuran-ı kerim kadim değil hadistir yaratılmıştır.

4-) insanın fiileri tamamen kendisine ait değildir.

D-) Cehm b. safvan ? insan iradesini inkar ile cebriye ile sıfatları inkar yönüylede mutezile ile örtüşür . ebu halife ve vasıl b. ata ilede görüşmüştür.

1-)Uluhiyet - Allah’a subuti ve haberi sıfatlar izafe edilmez çünkü kullara benzetmiş oluruz ki buda yanlıştır.


2-) Halku kuran – Cad b. dirhemden almış ve sistemleştirmiştir.

3-) Kaza ve kader – insanın fiillerinde aciz olduğunu fiilleri Allah’ın yarattığını savunur.

4-) İman – İman Allah’ı bilmek küfür ise Allah’ı bilmemektir. Tasdik olmaksızın onu bilmek yeterlidir inkar ederse küfre düşmez.

5-) Ahiret – Allah görülmeyecektir kabir azabı sırat mizan yoktur.

6-) Akıl Nakil – akıl ile naklin çakıştığı yerde aklı öne alır.

E-) Ebu Hanife – Sahabe görüşlerinden yola çıkarak önemli konularda delil getirmiştir görüşlerinden en fazla istifade ettiği kişi Hz. Ali

1-) uluhiyet – Allah her şeyin yaratıcısıdır aklı olan herkes Allah’a inanmak zorundadır.

2-) Halkul kuran - Kuran mahluk değidir ancak yazılışı bir araya gtirilişi mahluktur.

3-) Peygamberlik – Peygamber muciz miraç haktır.

4-) Ahiret – Kabir azabı vardır diriliş haktır uygulanacak muamele Allah a aittir affeder veya affetmez ona kalmıştır.

5-) İman ile Amel ilişkisi – Kalbi tasdik olmalı aksi halde münafık da dil ile söyler ama kalbi ile tasdik etmez veya inanıp iman etmemek müşriklerin durumuna benzer.

6-) Tekfir – kuranda kesin olan şeyleri inkar etmek ve kişinin kendi beyanı ile inkar etmesi ile tekfir edilir.

7-) İmamet – Devlet başkanı istişare ile seçilmelidir.

F-) hasan basri? En çok enes b. malikten istifade etmiştir.

1-) uluhiyet – Allah görülecektir kemal sıfatları ile nitalenir.

2-) Kader – iradenin kişinin elinde olduğunu yani kişi kendi sorumludur.

3-) Peygamberlik – Kadın peygamber yoktur miraç ruhen olmuştur.

4-) Ahiret – Hz. İsa kıyamete yakın inecek ergenliğe girmeyen kafir çocuklar cehenneme girmeyecek, iman edip cehennemde azap çekenler şefaat sayesinde çıkacaklar.

5-) İman amel ilişkisi – Amelsiz imanın değeri yoktur iman artar ve eksilir.

[mehmet akif2]

19) Mutezile? Ayrılanlar uzaklaşanlar demektir. Akla önem verirler


20) Kaditezel eanna vasıl? Vasıl bizden ayrıldı demektir.


21) Beytül hikmenin kurucusu kimdir? Memun tercüme faaliyetleri başlamış


22) Mutezilenin görüşleri? Tevhid, adl, vad ve uçid, el menzileya beynel menziletayn, emri bil maruf nehyi anil münker.

A-) Tevhid? Allah'ın zat ve sıfatları ile bir sayılması.

B-) Adl? Kişinin kendi iradesiyle yaptıklarını Allah’ın en güzel şekilde yaratmasıdır.

C-) Vad vaid? İyilik yapanın mükafat kötülük yapanın ceza alması.

D-) El menzileteyn beynel mezileteyn? Büyük günah işleyenin iman ile küfür arasında olduğu.
E-) Emir bil maruf? İyiliği emret kötülüğü nehyetmek.


23) Mutezilerin diğer görüşleri?

A-) Katil tarafından öldürülen eceliyle ölmemiştir ecelinden önce ölmüştür.

B-) haram olan yiyecek rızık değildir, helal olan rızıktır.

C-) Kurana vurgu yapan hadisler sahih değildir.

D-) Hüsnü kubuh (iyi kötü) şeyler gelmeden bilinebilir.

E-) Evliyanın kerameti diye bir şey yoktur.

F-) sihrin aslı yoktur göz boyamadır.

[mehmet akif2]

24) Fırkai Naciye? Kurtuluşa erenler


25) Selefiyye ye? Ehli sünnet hassa

-maturidi ve eşariye

– ehli sünnet amme denmiştir.


26) Mutezileye nakli ilimler yanında akli ilimler yanında akli ilimler ile karşı çıkmak Maturidi ve eşarilik ortaya çıkmıştır.


27) Maturudinin eşariden ayrıldığı yönler.

A-) Dini tebliğ olmasada kişi akılla Allah’ı bulur.

B-) İyi ve kötü güzel çirkin akılla bilinebilir.

C-) Kulda cüzi irade vardır. Kul iradesiyle seçim yapar.

D-) Diğerleri gibi tedvin sıfatıda ezelidir.

E-) Allah gücünün yetmeyeceği yük yüklemez kula.

F-) Allah2ın fiillerinin mutlaka bir hikmeti vardır.

G-) peygamberde aranan vasıf erkek olmasıdır. Kadın peygamber yoktur.

H-) Allah’ın nefsi kelamı işitilemez işitilen lafzi kuran yani ses ve harflerdir

[mehmet akif2]

28) Ebu Hanifenin eserleri? Fıkhul ekber/ Fıkhul esbat/ El alim vel müteallim/ Er risale/ El vasiyye


29) Çağın argümanlarına görüşlerine karşı koyabilmek için yapılan çalışma hangisidir? Yeni ilmi kelam devri.


30) İslam dışı din ve fikir akımlarını değerlendirip yanlışlığını ortaya koymak için ortaya çıkarılan eser hangisidir? Reddiye


31) Eşari kelam bilgileri? Bakillani, Cüveyni, İbn furek, Gazzali


32) Maturidi kelam bilgileri? Semerkandi, Pezdevi, Nesefi


33) İlk tercüme hareketleri? Emeviler dönemi


34) İslamda ilk kelam ekolü? Mutezile

[mehmet akif2]

35) Gazalinin külli ilimler kategorisine koyduğu ilim? Kelam


36) Kader varmdır, değişebilirmi gibi sorular bağlamında oluşan? Cebriye


37) Felsefenin ilk sistemli tercümesi? Memun


38) Kelam ilminin doğuşuna neden olan en etkili? Kuran


39) Kader meselesi ortaya çıktığı zaman yaşayan sahabiler? Abdullah b. ömer, Abdullah b. Abbas, Enes b. malik, Ebu hureyre


40) Günah işleyenin durumunu ahrete Allah’a bırakan? Mürcie


41) Mutezilenin usülul hamse diye anılan 5 prensibini ilk defa dile getiren? Gaylan ed dımaşki


42) Mutezilenin tevhid problemini oluşturan? Gaylan d dımaşki


43) Kelam ilmini felsefi anlamda ilk tercüme eden? Mansur


44) Kelam ilmini en sistemli eleştiri yönelten? İbn rüşd


45) Cebri anlayışının temsilcisi? Cehm b. Safvan


46) Kelam ilmini sistemleştiren? Mutezile


47) Mutezile hangi alimden ayrılmıştır? Hasan el basri


48) Mutezileyi devletten uzaklaştıran? Mütevekkil

[mehmet akif2]

Allahın haberi sıfatları

Kur'an-ı Kerim ve hadislerde zahir manaları ile Allah Azze ve celle'nin tenzih etme esası ile uyuşmayan bir takım sıfatlar varid olmuştur ve sırf nakil ve de haberlerde geldiği için bu sıfatlara es-Sıfatü'l-haberiyye (haberlerde varid olan sıfatlar) denilmiştir.



Yüz (Vech) Sıfatı: “Yeryüzündeki her canlı yok olacak. Ancak ikram ve azamet sahibi Rabbinin yüzü baki kalacak” (Rahman, 55/26-27)



El: (Yed): “Muhakkak ki sana biat edenler ancak Allah’a biat etmektedirler. Allah’ın eli onların ellerinin üzerindedir.” (Fetih, 48/10)



Göz (Ayn): “İnkar edilmiş olana (Nuh’a) bir mükafat olmak üzere gemi, gözlerimizin önünde akıp gidiyordu” (Kamer 54/14)



Yan (Cenb): “Kişinin: Allah’ın yanında aşırı gitmemden dolayı bana yazıklar olsun! Gerçekten ben alay edenlerdendim (diyeceği günden sakının)! (Zümer, 39/56)



Nûr: “Allah, göklerin ve yerin nurudur” (Nur, 23/34)




Yönelmek, kurulmak (istiva): “Rahman, Arş’a kurulmuştur.” (Taha 20/5)




Gelmek (İtyan ve Meci): “Rabbin geldiği ve melekler saf saf dizildiği zaman.” (Fecr 89/22)




Yakınlık (Gurb): “Biz ona şah damarından daha yakınız.” (Kaf 50/16)



Rahmet ve Gazab: “Muhakkak ki iyilik edenlere Allah’ın rahmeti çok yakındır.” (Araf 7/56) “Allah’ın gazabına uğramışlar ve miskinliğe mahkum edilmişlerdir.” (Al-i İmran 3/112)



Avuç: “Kıyamet günü bütün yeryüzü O’nun avucu içindedir.” (Zümer 39/67)



İnmek (Nuzül): Sevgili Peygamberimiz (s.a.v) şöyle dedi:

“Allah Azze ve celle her gece, gecenin son üçte birinde dünya semasına iner ve şöyle buyurur:
‘Bana dua edene icabet ederim, benden isteyene veririm, benden bağışlanmayı dileyeni bağışlarım’ bu, fecir doğana kadar böyle devam eder.” Buhârî, (7494) ve Müslim, (758)

[mehmet akif2]

ewet000....