HZ. ÖMER DÖNEMİ

[mehmet akif2]

HZ. ÖMER DÖNEMİ

Hz. Ebu Bekir ölmeden önce Hz. Ömer'in halife olmasını istemişti. O'nun ölümü ile Hz. Ömer ikinci halife oldu. Hz. Ömer döneminin önemli olayları şunlardır.
1. Irak, İran ve Horasan’ daki Fetihler :

· Köprü Savaşı ( 634 ) ( Sasaniler- Müslüman Araplar ) :
Müslümanların , Kufe yakınlarında Fırat nehri üzerinde bir köprü kurarak , Sasanilere saldırması ile başlayan savaşı Müslümanlar kaybettiler.

* İlk fetihler sırasındaki en ağır yenilgi olarak kabul edilir.

Ancak Sasanilerdeki karışıklıklar üzerine Sasani ordusu çekilmiş,

Araplar Fırat’ı geçip, Dicle’ye kadar ilerlemişlerdir.


Kadisiye Savaşı ( 636 ) ( Sasaniler – Müslümanlar ) :
Yapılan bu savaşı Müslümanlar kazanarak, İran’ın iç bölgelerine kadar ilerlediler. Sasanilerin merkezi Medain ele geçirildi. ( 637 )

Sonuçları : Irak ve Batı İran Arapların eline geçti.

Irak’ta Basra ve Kufe kentleri kurularak Müslümanlar buralara yerleştirildiler.

Yukarı Mezopotamya fethedildi (639 ).


· Nihavend Savaşı ( 642 ) ( Sasaniler-Müslümanlar) :
Yapılan savaşı, Müslüman Araplar kazanmışlar, İran kentlerini ele geçirmişlerdir.

Hz.Ömer’in son zamanlarında İran’ın tamamı fethedilmiştir.

[mehmet akif2]

· Horasan’ ın Fethi ( 644 ) :
İran’ın doğusunda Merv’ e çekilmiş olan Sasani Hükümdarı III.Yezdcerd’ in toparlanmasına fırsat vermemek ve bölgeyi fethetmek amacıyla yapılan sefer sonucu Horasan ele geçirilmiş,
böylece Ceyhun nehrine kadar sınırlar genişlemiştir.


2. Bizans Topraklarındaki Fetihler :

· Suriye’deki Fetihler :
Bu yöndeki fetihlere devam edilerek, Şam, Humus, Harran, Filistin, Halep sınırlar içine alındı. Suriye’nin fethinden sonra Kudüs’e yönelindi.


· Kudüs’ün Fethi(Ecnadeyn Muharebesi) :
Kudüs dışında tüm Filistin’i fetheden Müslüman Araplar, Kudüs’e yöneldiler.
Kudüs halkının Bizans’tan yardım isteği ile gönderilen Bizans kuvvetleri “ Ecnadeyn “ denilen yerde yenilgiye uğratıldı. ( 636 ).
Bu zaferden sonra, Kudüs kuşatmaya alındı.
Kudüs Patriğinin kenti Hz.Ömer’e teslim edeceğini bildirmesi üzerine, Hz.Ömer Kudüs’e gelerek kenti teslim aldı.
* Böylece Kudüs, savaşılmadan ele geçirildi.

[mehmet akif2]

· Mısır’ ın Fethi :

Mısır’ ın ekonomik durumunun zenginliği ve Bizans’tan gelebilecek tehlikelere açık olması nedeniyle, bölgenin fethi gerekiyordu.
Amr bin As komutasındaki ordu, Mısır’ a yönelerek , Babylon ( Babilon ) ( 641) ve İskenderiye kentini ( 642 ) ele geçirdi.
Kahire yakınlarında ordu kent olarak “ Fustat “ kenti kuruldu.

[mehmet akif2]

Devlet Örgütlenmesi :

Devletin geniş bir coğrafi bölgeye yayılması, yönetim-siyasi-ekonomik-askeri alanlarda örgütlenilmeyi zorunlu hale getirmiştir.Devlet örgütlenmesi alanında yapılan faaliyetler:

1- İlk kez Düzenli ordu kuruldu. Askerlere maaş bağlandı.

2 – Suriye ve Filistin’ de ordugahlar oluşturuldu.

3 – Orduya ait kayıtların tutulması amacıyla ilk kez ordu divanı oluşturuldu.

4 – Devletin önemli sorunlarının görüşüldüğü meclis oluşturuldu. (DİVAN)

5 – Müslüman olmayanlardan “ Haraç “ vergisi ( Toprak ) alınmaya başladı.

6 – İlk kez “ Beytü’l-Mal ( Devlet Hazinesi) oluşturuldu.

7 – Ülke yönetim birimlerine ayrıldı. Büyük iller oluşturuldu.(AMİLLİK)

[mehmet akif2]

8 – Yeni şehirler kuruldu.

9 – Tımar sistemi oluşturuldu.

10-Bakır ve bronzdan ilk paralar bastırıldı.(FELS)

11-Valiler ve Halife’ye bağlı olarak Kadılar atandı.

12-İlk kez adalet işlerinde kadıların görevlendirilmesiyle, yönetim ve adalet işleri birbirinden
ayrıldı.

13-Hicret başlangıç alınarak, Hicri takvim uygulamaya konuldu.

[mehmet akif2]

Değerlendirme :

1- Yaşamı süresince sade bir yaşam sürmüş, adalet ve doğruluktan ayrılmamıştır.

2- İslamiyet’in en parlak dönemlerindendir.

3- Arabistan dışında büyük fetih hareketleri yapılarak, Irak, İran, Horasan, Suriye, Filistin,
Mısır ele geçirilmiştir.

4- Devletin yönetim, askeri, adalet, siyasi alanlarında örgütlenmesini gerçekleştirmiştir.

5- Türklerle Araplar arasında ilk savaşlar başladı.

*Hz.Ömer, ödediği verginin azaltılmasını isteyen Firuz adlı bir köle tarafından hançerlenerek öldürülmüştür.