31 mart olaylarında bedîüzzaman

[EyMeN&TaLhA]

31 mart olaylarında bedîüzzaman

31 MART OLAYLARINDA BEDÎÜZZAMAN, İSYANI BASTIRMAK İÇİN ASKERLERE, CEMİYETLERE VE VİCDANLARA SESLENİYOR






31 Mart olayları çığırından çıktıktan ve haricî ve dâhilî düşmanlar hedeflerine ulaştıktan sonra, kurban olarak dindarlar seçiliyor; tutuk-lamalar, baskılar, zulümler ve idamlar başlıyor. İlk hedef elbetteki İttihâd-ı Muhammedî Cemiyeti ve Volkan Gazetesi ekibidir ve Bedîüzzaman da aynı gruba dâhil ediliyor. 31 Mart Hâdisesi patlak vermeden evvel bazı subaylar, Volkan Gazetesini tehdide başlıyorlar. Subay mektuplarından birini Volkan yayınlıyor ve cevaplıyorlar, ama fayda vermiyor. Çünkü mız-rak çuvala sığmıyor ve bir irticâ‘ fırtınası koparmaya başlıyorlar. Osmanlı Müdde’îumûmîsi ve Zabtiye Nâzırı, Volkan Gazetesi sahibi Derviş Vahdeti’ye şu yazıları gönderiyor:

Volkan Gazetesi Sâhib-i İmtiyaz ve Müdiri Derviş Vahdeti Efendi’ye;

Tehyîc-i ezhânı (zihinleri heyecana getirecek) mûcib makale neşrinden dolayı 5 Nisan 1325 Pazar günü Bidâyet Mahkemesi müstantıklık dairesinde isbât-ı vücud etmeniz lâzımge-liyor.

4 Nisan 1324

Memdûh

Zabtiye Nezâretinden;

Volkan Gazetesi Sâhib-i İmtiyâzı Beyefendiye;

Ezhân-ı umûmiyeyi teşviş edecek surette hilâf-ı hakikat neşr olunan ilaveler hakkında görüşmek üzere yarın nezd-i âcizîye gelmeleri rica olunur efendim.

Zabtiye Nâzırı Ferik Ali

Biz Volkan’ın avukatı değiliz; ancak satır satır bahsedilen ilaveyi okuduk. Askerleri ya-tıştırmaktan başka ifadeler bulmak mümkün değildir. Nitekim Volkan idârecileri de gereken cevabı vermişlerdir. Ancak müdafaası olmayan bir davaya ve cezaya muhatab olduklarının farkında değildirler. İttihâd-ı Muhammedî Cemiyeti ve Volkan Gazetesi ile alakalı nasıl bir cadı avı başlatıldığını görmek isteyenler, Osmanlı Devletinin her vilâyetinde meydana gelen hâdiselerle alakalı aşağıda vereceğimiz Osmanlı Arşiv belgelerine müracaat edebilirler.

İşte Bedîüzzaman bu safhada da asla durmamış ve tavsiyelerini sürdürmüştür. 17 Nisan 1909 tarihli Volkan Gazetesinde özellikle isyancı askerlere hitaben şu tavsiyeleri yapmaktadır: Bu makalelerini daha sonra “Şu gelecek makaleler Otuzbir Mart hâdisesinde isyan eden sekiz ta¬buru itaata getiren ve musibeti yüzden bire indiren iki derstir” şeklinde tavsif eylemektedir.

Ey Şanlı Askerler! Bu milleti ve İslâmiyeti iki büyük tehlikeden kurtaran kahramanlar!

Güzelliğiniz disiplindir; bunu en perişan bir durumda isbat ettiniz. Hayatınız ve kuvvetiniz itaattir; bunu da en küçük üstünüze karşı dahi korudunuz. 30 milyon Osmanlı ve 300 milyon Müslüman sizin itaatinize bağlıdır.

Sizin elinizin kuvveti itaattir; subaylarınız şefkatli babalarınızdır. Kur’ân, hadîs ve hikmet ve tecrübe ile sabittir ki: Haklı âmire itaat farzdır.

İslâmiyet’in namusu da o itaattadır. Biliyorum ki, müşfik pederleriniz olan zâbitlerinizi mes’ul-etmemek için işe ka¬rıştırmadınız. Şimdi ise zâbitlerinizin şefkat kucaklarına atılı¬nız. Şerî’at böyle emrediyor. Zîrâ zâbitler ulü-l emirdirler. Vatan, millet menfaa¬tinde, hususan askerî disiplinde ulü-l emre itaat farzdır.

Eğer siz âmirlerinize itaate daha ziyâde kuvvet vermezseniz, Şerî’ata karşı mes’ul-olursunuz. Resul-i Ekrem (A.S.M.) Asr-ı Sa’âdette olduğu gibi, şimdi de Harem-i Şerîf’den elini kaldırmış gibi, size itaati emrediyor. Zira Şerî’atın bekâsı askerin itaatiyledir.

Bedîüzzaman bununla da kalmaz; 7 Nisan 1325/20 Nisan 1909 tarihli Volkan başta olmak üzere imkânı olan bütün gazetelerde askerlere, cemiyetlere ve vicdanı olan herkese İttihâd-ı Muhammedî Cemiyeti âzasından sıfatını da kullanarak tavsiyelerini sürdürür:

Askerlere Tavsiyeler:

Fahr-i Âlem’in (Aleyhissalâtü Vesselâm) fer¬manını size tebliğ ediyorum ki, Şerî’at dairesinde ulü-l emre itaat farz¬dır. Ulü-l emriniz zâbitlerinizdir. Askerlik ocağı büyük ve muntazam bir fabrikaya benzer. Çarkların biri intizâm ve itaatta serkeşlik etmekle, bütün fabrika alt üst olur.

Sizin o muntazam ve kuvvetli fabrika-i askeriyeniz, otuz milyon Os¬manlı ve üçyüz mil-yon Müslümanın nokta-i istinadı ve ma¬den-i istimdadıdır.

Bu iki inkılâbın pahasına binler şehid verse idik, ucuz sayacaktık. Lâkin itaatınızdan binde bir cüz’ü feda olunsa, bize pek çok pahalı düşer.

Tarih şehâdet ediyor ki, askerlerin siyâsete müdahaleleri, devletçe milletçe müdhiş za-rarları intac etmiştir. Elbette hamiyet-i İslâmiyeniz; böyle sizi, uhdenizde olan hayat-ı İslâmiyeye zarar verecek noktalardan men’ edecektir. Siyâseti düşünenler, zâbitleriniz ve ulü-l emirlerinizdir.

Bazan zarar zannettiğiniz şey, siyâseten büyük zararı def’ ettiği için ayn-ı maslahat ol-duğundan, zâbitleriniz tecrübeleri hasebiyle görüyor ve size emir veriyor. Sizde de tereddüd câ’iz değildir..

Cemiyetlere Tavsiyeler: Şimdi cem’iyetimiz birdir ve o da meşrû’ hükûmettir. Hükûmet içinde hükûmetin zararı görüldü. Eğitim seviyesi bir olmadığından partilerde hu-sumet, taassub ve tarafdarlık intac eder. Binae¬naleyh bizdeki fırkaların şimdiki hal ile de-vamı gayet muzırdır. Şimdi hükûmet-i meşrû’amız asıl büyük cem’iyettir.

Vicdanı Olan Herkese:

İttihâd-ı Muhammedî (A.S.M.) her tarafı kuşattı umumun hakkıdır. Tahsisi kabul etmez. Bu isim şakayı kabul etmez. Dünyanın hali, şimdi tamamen tecel-lisine tahammül edemez. Tedrîc lâzımdır. Bunun bir mukaddemesi olarak mahsus siyasi partiler hâdim-i Şerî’at ünvanını taşıyabilirler.

Aşağıda zikredeceğimiz ve maalesef Harbiye Nâzırına ait olan resmî yazı İttihdaçıların İttihâd-ı Muhammedî cemiyeti hakkında nasıl irticâ‘ damgasını vurduklarının açık delilidir. Bu belgelerde 31 Mart olayı kasdediliyor ve bir irticâ‘ hâdisesi şeklinde tasvir ediliyor. Cem‘iyyet-i Muhammediye adı altında anarşi ve kargaşa hareketinin Osmanlı ülkesine hızlı bir şekilde yayılmasından bahsedilerek bunun önlenmesi arzu ediliyor. Osmanlı Arşivi ben-zeri belgelerle doludur:

Umûm Erkân-ı Harbiye Dâiresi

Üçüncü Şu‘besi 458

Hülâsa: Dördüncü Ordu'daki hâdisât müşevviklerinin meydana çıkarılmasına dair.

Dâhiliye Nezâret-i Celîlesi'ne

Ma‘rûz-ı Çâker-i Kemîneleridir,

İstanbul hâdise-i irticâ‘iyesi netâyicinden ve birtakım müfsidlerin âsâr-ı tesvîlâtından ola-rak bidâyeten Erzurum'da başgösterip müte‘âkiben merkezle beraber ordunun mevâki‘-i sâire-i askeriyesine de siyâret eden buhranın sûret-i vukû‘u hakkında tafsîlâtına ve tedâbir-i müttehazenin mâhiyetine dâir Dördüncü Ordu Müşîriyeti'nden alınan telgrafnâmeler üzerine müşîriyet-i müşârun ileyhâya sebkeden vesâyâ ve tebligât sırasında Cem‘iyyet-i Muhammediye nâmı altında fikr-i mefsedetin derece-i sirâyet ve intişârının ve ahâlinin efkârının bildirilmesi hakkında vukû‘ bulan iş‘âca cevaben cem‘iyyet-i mezkûreden merkezde bir eser bile mahsûs olmayup buhrân-ı irticâ‘îyi tevlîd edenler hâricden gelenler olmak pek melhûz olduğu ve bu bâbda cihet-i mülkiye ile müttehiden tedkîkâta devam edilmekde olduğu bildirilmiş ve fenâlı-ğın tevessü‘ ve etrâfa sirayet etmeksizin mahv ve izâlesi ve bunun için de müşevvik ve mü-sebbiblerin serî‘an ele geçirilerek tecziyesi vecîbeden bulunmuş olmakla mes’elenin derece-i vehâmet ve ehmmiyetine göre bu bâbda îcâb edenlere taraf-ı nizâret-penâhîlerine de telgraf-la vesâyâ ve teblîgât-ı müekkede icrâsı bâbında emr ü fermân hazret-i men lehü'l-emrindir.

Harbiye Nâzırı

Fî 12 Rebi‘‘ul-âhire sene 1327 ve fî 19 Nisan sene 1325 [3 Mayıs 1909].

Bu genel tebliğat üzerine artık Osmanlı devletinin her tarafından irticâ‘ vâveylaları kopmaya başlıyor ve Vâlîler sıraya diziliyor.



alıntıdır

Ahmet Akgündüz