Islam hukuku 9.ünite özet

[muallime]

Islam hukuku 9.ünite özet

İSLAM HUKUKUNA GİRİŞ 9. ÜNİTE
1) Klasik dönem fakihlerine göre evliliğin tanımı ?
Tarafların birbirlerinden cinsel yönden yaralanmalarını sağlayan akit.
2)Günümüz fıkıhçılarına göre evliliğin tanımı?
Kadın ve erkek arasında birlikteliğin helalliğini ,yardımlaşmasını sağlayan hak ve ödevleri belirleyen akit.
3)Arap toplumunda hıtbenin Türk toplumunda karşılığı nedir?
Kız isteme dünür gitme merasimleridir.
4) Nişanlanmanın şartları ile ilgili hükümler nelerdir?
a) Evlenme engellerinin bulunmaması (süt kardeş olma durumu , 5.Kadın olma durumu vs.)
b) Başkasının evlenme teklifi üzerine teklif etmek haram veya tahrimen mekruh denilmistir.
5) Nişanlılık döneminde yapılan (halk arasında imam nikahı denilen) Nikahın sakıncaları nedir?
Nişan bozulduğu zaman bu nikah aileler ve taraflarca yok sayıldığı için bir çok sakıncalı durumu beraberinde getiriyor.
NİŞANLILIK DÖNEMİ
6) Nişanlı Kişiler meşru sekilde görüşebilirler , mahremiyet sınırlarını geçmedikleri sürece.
7) Nişanlanma evlilik vaadidir.
8) Nişanlılar bu akti bozma hakkına sahiptirler.
NİŞANIN BOZULMASI
1) Kıza verilen mehir aynen erkeğe geri verilir.
2) Tarafların birbirine verdigi hediyeler tüketilmemiş bozulmamış ise ise geri verilir . Tüketilmis ise iade gerekmez. ( Hanefiler )
Malikilerde nişanı kim bozarsa Hediyeleri o geri verir.
3),İslamda nisanlanma gibi bir müessesenin olmaması hasebiyle Nişan bozulması konusundaki fıkhı hükümler klasik fıkıhta yer almamıştır.,.
EVLENME AKDİNİN UNSURLARI
1) Taraflar
2) İrade beyanı
3) Akdin konusu
NİKAH
1)Hanefiler dışındaki çogunluğa göre kadın, nıkah akdınde, taraf olamaz derler.
2)Evlilik akdini gercekleştiren kelimeler örfe göre degisir. (aldım ,verdim ,vardım ,kabul ettim vs.)
3) Irade Beyanı tarafların razı olduklarını İfade eden sözleridir.
4) İcab ve kabul irade beyani ile aynı anlama gelir .
Nikah akdinin konusu :
Cinsel yönden yararlanma imkanıdır.
Evlenme akdinin sartları (Hanefilere göre) :
1) in'ikad.. akdin varolma sartlarıdır
2) sıhhat.. Sahitlerin bulunması , Ikrahın olmaması , Evlilikde gelecege aıt sartlar
3) nefaz:o işin yürürlüğe girmesi,sürmesi
4) luzum
IN'İKAT SARTLARI
1) ehliyet
2) meclis birliği
3) ıcab ve kabulun bırbırıne uygun olması
4) evliliğin ta'liki bir şarta bağlanmaması (evliligi gecikcirici sart olmaması)
5) süreklilik (ömür boyu niyetinin olması )
6) evlenme engelinin bulunmaması
BULUĞ: Hanefilere göre buluğ yası kızlarda 9 erkeklerde 12 , emare yoksa kız 17 erkek 18 ,diğer hukukcularda ise emare yoksa her ikiside 15 buluğa ermisdir.
EHLİYET
Diğer fıkıhçıların aksine kadınları ve sefıhleri akit konusunda tam ehliyetli sayan mezhep Hanefi mezhebidir.
VELAYET : Bir kimsenin söz ve tasarruflarının diğeri üzerinde gecerli olması , ve onun işleri idare etmesidir. Bu kişiye veli denir.
Velayeti icbar : Velayeti altındakılerin rızasına bakmadan evlenme yetkisi veren velayettir.
Velayeti ıcbar eksik Ehliyetlilerle ehliyetsizleri kapsar.
Velayeti Nedb : Velayeti altındakilerin rızasıyla evlendirme yetkisi veren velayet.
Velayeti Nedb tam ehliyetli kızları kapsar.
Bu taksim Ebu Hanife veEbu Yusufa göredir.
Ebu Muhammede göre Velayet taksimi
Velayeti istibdad : velayeti ıcbar - zorlama
Velayeti sirket : Veli kıza sorar , kızda velisinin izni olmadan evlenemez.
EVLENME ENGELİ
Sürekli Evlenme Engelleri :
1) Kan bağı ile haram olanlar
a) Erkeğin usulu : Annesi ve yukarı doğru nineleri
b) Erkeğin füruu : kızları ve aşağı dogru oğlunun kızları
c) Anne ve Babasının füruu : Kızkardeşleri , aşagı doğru oğlunun kızları , kızkardeşlerinin kızları , erkek kardeşlerinin kızları.
d) Erkeğin dede ve ninesinin cocukları : Halaları ve Teyzeleri
2)Sıhriyyet sebebi Haram olanlar
a) Usulun eşleri, üvey anneler
b) Füruun eşleri , oğlunun ve torunun eşleri
c) Hanımının usulu , Kayınvalide ile onun iki taraftan usulu
d) Hanımın füruu , üvey Kızları ve bunların kızları
3) süt emme sebebiyle haramlık = Sütemme ilk iki yas icinde olmalıdır.
Hanefi + Maliki = süt emme az veya cok olsun farketmez.
Safi + Hanbeli = süt emme aralıklı beş defa şarttır.
Şafiilere göre = doyması şartdır.
Hanbelilere göre şart değildir.
GEÇİÇİ EVLENME ENGELLERİ
a) Din farkı
b) iki akraba ile birden evlenme
c) baskasının eşi olma
d) üç kere boşama
e) beşinci kadın olma
NIKAHLA İLGİLİ HÜKÜMLER
1) Müslüman bir erkek , müşrikle evlenmesi haramdır.
2) Ehli kıtap kadınla evlenebilir.
3)Müslüman kadın sadece müslüman erkekle evlenebılır. (baska dinden erkekle evlenemez)
4) iki kız kardeş , hala ve yiğen , teyze ve yiğen (birbirlerine) aynı adamın nikahı altında birleşmek yasakdır.
5)Beşinci kadınla evlenmek haramdır.
6) Evli kadın ve iddet bekleyen kadınla evlenilmez.
7) Üç kere boşadıgı karısını , o kadın başkasıyla evlenmeden tekrar evlenemez.
8) Evlenirken ilan etmek malikilerde şartdır.
9) Evlenirken iki şahit, dığer mezheplerin şartıdır. İki şahit , huzurunda yapınlan nikah malikiye göre geçersizdir.
10) Hanefiye göre evliliğe zorlanan kişinin nıkahı geçerlidir. Diğer mezheplere göre zorlanan kişinin nikahı geçerli değildir.
11) Evliliğe zorlanan kişinin evliliği hanefiye göre sahihdir. Yine diğer mezheplere göre sahih değildir.
İn'ikad ve sıhhat şartlarını taşıyan evlenme akdı ,Sahih evlenme akdidir.
Sahih evlenme akdinden , mehir , nafaka , hürmeti musahara , neseb , mirascılık gibi hükümler doğar.
Unsurları yada in'ikad şartlarından biri eksik olan evlenme akdi Batıl olur.
Batıl evlilik zifaf olsun olmasın , evliliğe ait hiç bir sonuç doğurmaz.
Sadece hanefilere göre mehri misil gerekir.
Unsurları ve in'ikad sartları tamam olan fakat sıhhat şartlarından biri eksık olan evlilige Fasit evlilik denir.
Zıfaf olmuşsa fasit evlilikten şu sonuçlar doğar :
1) mehri misil veya mehri musemmadan birine hak kazanır.
2) doğan çocugun nesebi sabit olur.
3) hürmeti musahare sabit olur.
4) kadın boşama iddeti bekler.
5) mırascılık olmaz, hemen ayrılmaları gerekır, yoksa kadı onları ayırabilir.
Nefaz : (Yürürlüğe giremeyen evlilik akdi) geçerlilik sartlarını tasınmasına rağmen askıdadır. Velinin onayı gerekli.
Luzum : (bağlayıcık )
Akdin feshedilememesidir.
Tam ehliyetli kız, nikah akdini kendisi yapmıs ıse , denklik ve mehri misil olması gerekir. Yoksa veli hakime nikahı fesh ettirebilir.
Lazım evlilik - Luzum şartlarını taşıyan
Gayri lazım evlilik - taşımayan
Kefaet = denklik
Dini , iktisadı , sosyal konum da denkliktir.
Kadının denk olmasının aranmayıp erkeğin kadına denklik aranmasının hikmet nedir ?
-Kadının boşama hakkı olmadıgından kadının mağduriyeti baştan önlenmis olur. Ailesinin ve onun şerefinin korunmasına yönelikdir.Denklik evlenmeden önce aranır.
MEHİR
Mehir : Kadına içten gelen bir bağış . Kadının hakkıdır.
Mehir verilme sebepleri : evliliğe ısındırma, birlikteliğin sembolu, boşama halinde maddi güvence.
Mehri müsemma : Akit sırasında mehir belirlenmiş ise.
Mehri Misil : Akit sırasında mehir belirlenmemiş ise etrafdaki kadınların mehri gibi mehre hak kazanır.
Mehri Muaccel : Peşin verilen mehir.
Mehri Mueccel : Sonra verilmesi kararlaştırılmış mehir.
Mehrin tamamını hak kazandıran durumlar :
1) Mehir belirlenip zifafdan önce koca ölürse
2) Mehir belirlenip zifaf gerçekleşirse.
3) Karı kocanın başbaşa kalması durumunda (halveti sahiha)
Mehir belirlenip zifafdan önce koca ayrılırsa mehrin yarısını öder. Kadın ayrılırsa hiç mehir alamaz.
Mufavvıda : Mehirsiz evlenen kadın
Mut'a : Mehirsiz kadına hediye gibi bir şey, bir mikdar.
NAFAKA
Başkasının menfaatine , kişinin yüklediği masraflar. Yükümlü kocadır. (Kadın zengin bile olsa)
Nafaka: (yıyecek , giyecek , mesken , tedavi , ılaç , bazen hizmetci masraflarıdır. )
1) Evlilik akdi sahih olmalı , Fasitte nafaka gecerli degil.
2) Kadının fiziki olgunluğa sahip olması .
3) Aynı evde bulunmaları gerekir. Kadın izinsiz evi terkederse nafakayı hak edemez.
EVLİLİĞİN SONA ERMESİ
Serbest boşama : mahkemesiz , hür iradeyle olan boşama
Ademi zeval : ölümden baska hiv bır sebeple , evlilik sona eremez (Katoliklerin)
Mahkeme Kararı : Cesitli sebeplerden dolayı mahkemeyle boşama
FESİH
Fesih : evliliğin sona ermesi ,şartlar uygun olmadığı için nikahın fesh edilmesi.... şahitsız evlılık , iddet döneminde evlenme, dengi olmayan biriyle veliden izinsiz evlenme vs.
Fesih ile Talak arasında Farklar
1)Fesih evlilige derhal son verir. Talak bazen derhal , bazen iddet beklenir.
2) Fesih talak sayılmadığı ıcın , kocanın 3 talak hakkını eksiltmez.
3) Fesih zifafdan önce olursa mehir gerekmez, Talakda ise bazen yarım bazen müt'a gerekir.
4) Talak genel olarak hakimin hükmüne bağlı , fesih bu açıdan ikiye ayrılır.1- Bazı durumlarda hakimin kararına kalır.2- Bazı durumlarda hem fesh olur.
TALAK
Sarih sözler : Sen boşsun , boşadım , Niyete bakılmaz ... sözler yeterlidir.
Kinayeli Sözler : Babanın evıne git , (niyet + hal)
Beynunetü Kübra : ücüncü bosama
Beynunetü Suğra : üçüncü bosama olmayan bain talaktır.
Talakın Çesitleri
Rici : Kocanın eşine tekrar dönme imkanı veren boşama
Bain : Yeni bir akit veyeni bir mehir olmadan boşadığı karısına dönemez.
Bidi Falak : Sünnete aykırı boşama.(226. sayfa okunsun.)
Talakın şartları
1) Boşayan kendi olmalı (velide kullanabilir)
2) Nikah akdinde boşama hakkı kadına verilebilir (Tafviri-Talat, Kocanın boşama hakkı devam eder )
3) Ehliyet , akıl baliğ (sefihin boşanmasada geçerlidir)
4) Veliler EVLENDİREBİLİRLER AMA eşler adına boşayamazlar
5) Ikrah, sarhoşluk, ölüm hastalıgı sırasında boşama tartışmalıdır.
6) İddet bekleyen kadının talakı geçerlidir
Talakta Şahit : Ülemaya göre şahit şart değildir.(nikahta şarttır.)
Muhalea: Bir bedel karsılığında kocayı, kendisini boşamaya razı etmesidir.
Tefrik: (Kazai boşama) Kadının istemedigi evlılıkden kurtulmak ıcın kadıya basvurması
TEFRIK SEBEBLERİ(isteyerek boşama)
a) Hastalık ve kusur sebebiyle
b) Kocanın kaybolması sebebiyle
c)Nafakayı temin etmemek suretıyle,
d) Fena muamele ve geçımsizlik sebebiyle
e) ila sebebiyle- ila : dört ay hamınına yaklasmamaya yemin : Hanefiler bunu boşama sebebı kabul etmez
f) Lian sebebiyle : Eşinin zina ettıği , çocugun zina çocuğu olduğunu iddia sebebiyle olan ayrılıklar
EVLILIK SONA ERINCE
iddet : Kadının talak , fesih , ölüm gibi bir sebeble evliligı sona erince beklemesi gereken süre
iddet sebebi : Hamıle olup olmadıgının tesbıtı, vefat eden kocaya saygı, rici talakda boşayan kocanın geri dönmesine fırsat tanıma.
Bazen erkekde iddet bekler.Mesela kisiyle bırlıkde nikahlaması haram olan kisiyle evlenmek iiçin eşinin beklediği iddet bekler.(karısının yiğenini almak için mesela)
İDDET SÜRELERİ
1)Hayız ve temizlik süresi ile iddet , boşanan hamile degılse , 3 adet dönemi bekler.
2) Doğuma bağlı iddet : hangi sekilde bosanırsa bosansın. Hamile kadın doğuma kadar iddet bekler.
3)Zamana baglı iddet . Kocaları vefat eden hamıle de olamayan kadınların iddetİ dört ay on gün dür (BAKARA 234) . Hayız görmeyen kücük , hayızdan kesılmıs yaslı 3 ay iddet bekler (talak 4)
İDDET NAFAKASI
iddet bekleyen kadınların nafakaları kocaya aittır. (Hanefi)
Rici , talak ve hamile kadının , bain talakda nafaka kocaya aittır (Malıkı , şafi)
MIRAS: Eslerden birinin ölmesi biri dıgerıne mırascı olur.
NESEP : Cocugun anne babaya kan bagını ifade eder.
Cocugun emzirilmesi
Anne cocugu emzirmeye hem dınen hemde hukuken mecburdur.
Hanefıler : dınen mecbur, hukuken mecbur degıldir demıslerdır.
COCUGUN BAKIM VE TERBIYESI
Cocugun bakımında hak olan sıra anne , anne yoksa anne tarafındakı kadınlar , sonra baba tarafındakı kadınlar sonra erkekler , bunlarda yoksa diyer akrabalar cocugun bakımını üstlernır.
Bu hızmet [Linkler Ziyaretçilere Kapalıdır.Giriş Yap Veya Üye Olmak için TIKLAYIN...]. sitesinden Muallime 'ye aittir.
Bu özeti buraya nakleden kızıma teşekkür ederim.